Villa Gelria, Groningen

Omschrijving De monumentale villa is opgetrokken op een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond en telt twee bouwklagen onder schilddaken (hoekrisalieten, belegd met zinken losanges en een zadeldak (middenrisaliet), belegd met zinken losanges. De gevels worden afgesloten door een brede kroonlijst met stuc siervelden tussen terracotta consoles, die een omlopende geprofileerde bakgoot dragen. Op de nokken staan zinken pilonen. Het gebouw is strikt symmetrisch van opzet en bestaat uit een middenrisaliet en twee haaks hierop geplaatste hoekrisalieten. De begane grondverdieping is gepleisterd en voorzien van schijnvoegen. Hierboven zijn de gevels opgemetseld uit roodbruine baksteen. De hoeken van de gevels zijn voorzien van gestucte hoekblokken. De hoekrisalieten hebben aan de voorzijde halfrond uitgebouwde erkers met drie rechtgesloten, gebogen vensters. Hierboven bevinden zich balkons met een smeedijzeren hekwerk. Alle vensters hebben hardstenen onderdorpels. Het terugliggende middenrisaliet bevat over de volle breedte een bordes met een aardige houten veranda met gebogen houten latwerk en vier houten kolommen. Naar het bordes met hardstenen trap van vijf treden leiden drie openslaande deuren. Op de verdieping hierboven bevindt zich een balkon over de volle breedte met een sierlijk smeedijzeren hekwerk tussen houten balusters. De verdiepingsvensters in dit geveldeel zijn segmentboogvormig gesloten en zijn voorzien van geprofileerd stuc lijstwerk. Het midenrisaliet met openslaande balkondeuren is gestuct en voorzien van schijnvoegen en wordt bekroond door een geknikte houten lijst. De toppen worden bekroond door drie houten akroterieën. De hoekrisalieten op de verdieping bevatten openslaande balkondeuren in de vorm van een rondboog met geprofileerd stuc lijstwerk met sluitsteen en een rechthoekig kader met een architraaf op consoles. De zwikken zijn met rankwerk versierd. De ingang onder een rechthoekig, halfopen portiek bevindt zich in de oostelijke zijgevel waar een oprijlaan met groene beuken naartoe leidt. Het basement is van hardsteen; daarboven bestaan de wanden uit glas met een rechthoekige gietijzeren roedeverdeling. Het portiek heeft een overhagende sierlijst van zink. De zijgevels zijn op de verdieping voorzien van een gestuct midenrisaliet met twee rechtgesloten vensters met architraaf waarvan één blindvenster. Aan weerszijden hiervan bevindt zich een rondboogvenster met stuc omlijsting en architraaf. Aan de zuidelijke zijgevel is een aardige vijfzijdige serre aangebracht van hout en glas, geleed door houten pilasters op een hardstenen basement. De bovenlichten hebben een gietijzeren roedeverdeling met een cirkelmotief. Het middenrisaliet van de achtergevel bevat driedelige vensters met op de verdieping een balkon met gietijzeren hekwerk. Inwendig nog van belang de hal, gang met geornamenteerde stuc plafonds enhouten trappenhuis met gietijzeren balusters in de leuningen. Waardering VILLA GELRIA MET BIJBEHOREND KOETSHUIS EN TUINMANSWONING, vrijstaand gesitueerd in een parkachtige tuin en oud geboomte, ontworpen in een zeer rijk versierde, eclectische bouwstijl met invloeden van de Palladiostijl - typisch voor de architectuur uit de tweede helft van de negentiende eeuw - in opdracht van de bekende Groninger groot-industrieel en aardappelmeelfabrikant W.A. Scholten, van algemeen belang vanwege de architectonische en esthetische kwaliteiten van het ontwerp en uit stedebouwkundig, cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven onderdeel van de buitengewoon karakteristieke reeks van landhuizen en villa's in parkachtige omgeving aan de Verlengde Hereweg in Groningen.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
483396
Complexnaam
Villa Gelria
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding COMPLEX, genaamd Villa Gelria, bestaande uit een villa met koetshuis en tuinmanswoning, vrijstaand gesitueerd in een parkachtige, door een gracht omringde tuin met waardevol oud geboomte aan de westzijde van de uit overwegend grote villa's en buitenhuizen bestaande bebouwing aan weerszijden van de Verlengde Hereweg, blijkens een eerste steen naast de ingang gebouwd in 1872 als buiten (zomer)huis van de bekende groot-industrieel en aardappelmeelfabrikant W.A. Scholten naar ontwerp van J. Maris (toegeschreven) in een rijk versierde, eclectische stijl met invloeden van de Palladiostijl, karakteristiek voor de architectuur uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Aan de achterzijde strekte het park zich oorspronkelijk veel verder naar achteren uit met druiven- en bloemkassen, een paardenstal en een manege. Dit niet meer bestaande deel van de tuin is nu parkeerterrein van een achterliggend ziekenhuis. In 1913 is een serre van hout en glas naast de ingang in de noordelijke zijgevel aangebouwd. Sinds de jaren zestig van deze eeuw was de villa in gebruik als opleidingsinstituut en daartoe inwendig aangepast. De villa en het koetshuis zijn thans in gebruik als kantoor en kantine. De tuinmanswoning is thans in gebruik als woonhuis. Waardering COMPLEX, genaamd Villa Gelria, bestaande uit een gaaf bewaard gebleven monumentale villa met koetshuis en tuinmanswoning, vrijstaand gesitueerd in een parkachtige, door een gracht omringde tuin met oud geboomte, ontworpen voor de Groninger groot-industrieel en aardappelmeelfabrikant W.A. Scholten als buiten (zomer)huis in een zeer rijk versierde eclectische bouwstijl met invloeden van de Palladiostijl - typisch voor de architectuur uit de tweede helft van de negentiende eeuw, van algemeen belang vanwege de architectonische en esthetische kwaliteiten van het ontwerp en vanwege de aanleg van het geheel, en als zodanig van belang uit stedebouwkundig, cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven onderdeel van de buitengewoon karakteristieke reeks van landhuizen en villa's in parkachtige omgeving aan de Verlengde Hereweg in Groningen.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Landhuis Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Verlengde Hereweg 163 9721 AN Groningen Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) MRS-aanv. Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
M 8876 Helpman
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1872 1872 MRS-aanv. vervaardiging
Naar boven