Inleiding

Vrijstaand LANDHUIS in een door het expressionisme beïnvloede bouwstijl, 1926. Gebouwd in opdracht van H.J. Starmans, gerealiseerd naar een op enkele details afwijkend ontwerp van architect Jos. Wielders te Sittard. Gesitueerd in dwarsrichting ten opzichte van de Valkenburgerweg, op een ten opzichte van de straatweg hellend perceel als onderdeel van de lineaire bebouwingsstructuur. Bouw tuinmuur aan de straatzijde, verbouwing en uitbreiding entreepartij, 1934. Deze entreepartij aan de rechter zijgevel is gedicht met schermen van staal en glas. De vrijstaande, bijgebouwde garage is tot stand gekomen na vergroting van de oorspronkelijke berging en is derhalve uitgesloten van bescherming.

Omschrijving

Het landhuis telt een souterrainverdieping, twee bouwlagen en een zolderverdieping op een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond. Het hoofdvolume wordt gedekt door een zadeldak met rode Tuiles du Nord. Één schoorsteen. Bakgoten annex luifelgoten. Uitgebouwde bergplaats van één bouwlaag onder plat op L-vormige plattegrond aan de achtergevel, enigszins risalerend ten opzichte van de rechter zijgevel.

Het landhuis is opgetrokken op een gewapend betonnen fundering. Een zwart-rood genuanceerde plint van trasraamklinkers, met rollaag. Optrek in rood genuanceerde baksteen. Het geheel is gemetseld in kettingverband. Gecementeerde betonnen vensterlijsten in de voorgevel. Loden waterdorpels. Rollagen.

Het landhuis heeft een geheel symmetrische VOORGEVELindeling, gekenmerkt door over een hoogte van twee bouwlagen afgeschuinde hoekpartijen, waaronder de ter plaatse elliptisch uitstulpende plint een bloembak vormt. In de eerste bouwlaag, onder een doorlopende betonlatei, twee rechthoekige houten vensters met zowel een tweevoudige horizontale als een tweevoudige verticale bovenlichtgeleding. Boven beide bloembakken bevinden zich ten opzichte van de voorgevel onder een rechte hoek geplaatste, rechthoekige houten vensters met een dubbele horizontale bovenlichtgeleding. Tussen deze vensters en de voorgevelvensters is een gecementeerde betonkolom geplaatst, die de latei ondersteunt.

In de tweede bouwlaag een reeks van vijf rechthoekige houten vensters met achtruits roedeverdeling. Aan weerszijden van de gecementeerde betonkolom, in elk afgeschuind hoekdeel, een onder een schuine hoek geplaatst rechthoekig houten venster met achtruits roedeverdeling. De gevel wordt beëindigd door een boven de luifelgoot uitkragende topgevel met gecementeerde lijst, gecementeerde hoekstukken en een verticaal geaccentueerd kunststoffen venster, waarin een dubbele horizontale geleding.

De linker ZIJGEVEL is onregelmatig ingedeeld en is in de eerste laag voorzien van een, naast de ronding van de bloembak geplaatst, rechthoekig houten woonkamervenster met zowel een tweevoudige horizontale als een tweevoudige verticale bovenlichtgeleding. In de tweede laag, hoog onder de luifelgoot ingezet en op gelijke afstanden van de gevelhoeken, twee rechthoekige houten achtruits vensters.

De rechter ZIJGEVEL is onregelmatig ingedeeld. In de eerste laag een rechthoekige houten paneeldeur waarin een verticaal, vierruits venstertje. Hardstenen brievenbus. Boven deze deur een aanzienlijke houten luifel, rustend op twee in breedte afnemende houten kolommen op een bakstenen bordesbalustrade. Dit bordes is toegankelijk via een vanaf de oprit oplopende opgang met een trapsgewijs oplopende bakstenen keermuur. Zowel de trappen van de opgang als het bordes zijn voorzien van rode tegels in een gele kaderlijst. Het bordes is aan de achterzijde toegankelijk gemaakt via een viertal bakstenen traptreden, waarvoor een uitsparing in de bakstenen bordesbalustrade is aangebracht. Achter het bordes, tot voor de risalerende achtergeveluitbouw, een bakstenen bloembak. Boven deze bloembak, in de eerste laag, een rechthoekig kunststoffen toiletvenstertje met dubbele horizontale geleding. In de oksel met de risalerende uitbouw een rechthoekig kunststoffen achtruits venster.

In de tweede laag van de rechter zijgevel een aanzienlijk T-vormig trappenhuiskozijn, bestaande uit een verticaal geaccentueerd 21-ruits venster en twee hoog onder de luifelgoot ingezette zijlichten met dubbele horizontale geleding. Dit kozijn is voorzien van glas-in-lood en een beschermend voorzetraam.

De L-vormige UITBOUW van één laag onder plat heeft in de gevel aan de opritzijde een rechthoekig kunststoffen zesruits venster, in de achtergevel een rechthoekige kunststoffen buitendeur en in het terugliggende geveldeel aan de achterzijde een rechthoekig kunststoffen achtruits venster.

De ACHTERGEVEL heeft in de eerste bouwlaag een rechthoekige, dubbele houten terrasdeur met zij- en bovenlichten. In de tweede laag zowel een dubbel als een drievoudig rechthoekig houten vensterkozijn, met achtruits roedeverdeling per glaspaneel. In de topgevel een verticaal geaccentueerd, rechthoekig houten venster met drievoudige horizontale indeling. Rollagen.

Het perceel wordt aan de straatzijde omgeven door een bakstenen tuinmuur met vernieuwde smeedijzeren hekwerken tussen bakstenen pijlers.

De indeling van het INTERIEUR is ten dele gewijzigd - de schuifdeuren tussen de kamers-en-suite zijn verwijderd - en bevat geen beschermde onderdelen.

Waardering

Het landhuis aan de Valkenburgerweg 45 is van architectuurhistorische waarde vanwege de expressionistische bouwstijl, de betrokkenheid van architect Jos. Wielders, de zeer hoogwaardige kwaliteiten van diens ontwerp en de ornamentiek. Het landhuis is van betekenis vanwege de situering, die verbonden is met de ontwikkeling van Nuth en is van bijzondere betekenis voor het aanzien van Nuth. Het pand beschikt over een hoge mate van architectonische gaafheid en is van belang in relatie tot de visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien is het pand in bovenregionaal perspectief architectuurhistorisch zeldzaam te noemen.