Inleiding

Vrijstaande villa gebouwd in 1899 in een rijke eclectische stijl naar ontwerp van H. Witzand en in opdracht van Eilerts de Haan. De bescherming omvat de villa met het aangebouwde koetshuis en het zware smeed- en gietijzeren hekwerk aan de voorzijde. Daarnaast zijn ook de lindebomen aan de voorzijde van belang. In 1955 werd in opdracht van notaris L. Westra een verranda afgebroken.

Omschrijving

Villa met aangebouwd koetshuis en smeed- en gietijzeren hekwerk. Villa op onregelmatige plattegrond met brede hardstenen plint, bakstenen opbouw afgewisseld met hardstenen geprofileerde waterlijsten en cordonlijsten alsmede zandstenen speklagen; brede gootlijst met fries waarin consoles (triglyven) en geglazuurde siertegels en geprofileerde op klossen geplaatste goot; samengestelde kapvorm met leibedekking (maasdekking); in de zij- en achterschilden zinken dakkapellen (oeil de boeuf); schoorstenen met getordeerde keramische pijpen. De originele vensterpartijen zijn voorzien van het nodige snijwerk, hardstenen onderdorpel en latei; hanekammen in gele steen met aanzet- en sluitstenen; de verdiepingsvenster hebben segmentboogvormige hanekammen met in het spaarveld metselmozaiek. De voorgevel is drieledig opgebouwd met een hoogopgaande middenpartij en twee lagere zijvolumes. De middenpartij heeft een hardstenen stoep, een zware van snijwerk voorziene paneeldeur met sierhekjes voor de glas-in-lood ramen, deuromlijsting met op hardstenen sokkels geplaatste marmeren halfzuilen waarop een architraaf rust, op de architraaf een aedicula in renaissancistische stijl waarin een glas-in-lood bovenlicht. Boven de cordonlijst een rechtgesloten en gekoppeld glas-in-lood venster. Daarboven een tandlijst naar derde bouwlaag waarin een tweevoudig gekoppeld rondboogvenster; daklijst met uitkragende blinde rondboogfries en brede geprofileerde gootlijst. Het middenstuk wordt gedekt door een inzwenkende renaissancistische kap voorzien van blinde zinken dakkajuiten. Het linker gevelvlak had van oorsprong een verranda op hardstenen basis, nu een drievoudig gekoppeld venster met stijlen en wisseldorpels. Verdieping met openslaande terrasdeuren voorzien van zij- en bovenlichten; boven de gootlijst een dakkapel met renaissancistische detailering (klauwstukken, pilasters, architraaf en sierstuk als bekroning). Het rechtergedeelte heeft een erker over twee bouwlagen voorzien van rechtgesloten vensters; boven de gootlijst een dakkapel met renaissancistische detaillering en openslaande ramen. De linkerzijgevel, geleed door enkele pilasters, heeft een vergelijkbare opbouw met onder meer twee boven elkaar geplaatste blinde vensters voorzien van natuurstenen omlijsting en deelkolom; toegangsdeur en een hoog geplaatst wc-raam. De rechterzijgevel is symmetrisch geleed door pilasters en enkele blinde vensters (vergelijkbaar met linker zijgevel). Achtergevel van rechts naar links: dubbel keldervenster met daarboven een gekoppeld keukenraam (verhoogd) met bewerkte middenstijl; boven de latei een segmentboog waaronder twee rondboogen met metselmozaiek. Boven de keuken eveneens een gekoppeld raam. Links van dit gedeelte een brede hardstenen stoep naar twee achterdeuren (paneeldeuren met sierhekjes voor de twee smalle ramen en drie glas-in-lood bovenlichten). Boven deze deuren het openslaand venster van het trappenhuis met glas-in-lood bovenlicht. Hierboven een halfhoog openslaand glas-in-lood venster. Het linker gedeelte heeft een op hardstenen geplaatste houten serre met openslaande deuren en een afgeschuinde hoek; stijlen en wisseldorpels voorzien van snijwerk; onderbouw met panelen; oorspronkelijke roedeverdeling; veel gekleurd glas-in-lood. Bovenzijde met borstwering voorzien van balusters (oorspronkelijk zat ook hier een verranda), bereikbaar via de brede drievoudig gekoppelde pui met in het midden openslaande terrasdeuren.

INTERIEUR. De voordeur heeft aan de binnenzijde een houten deuromlijsting voorzien van snijwerk (de aedicula heeft hier ook glas-in-lood bovenlicht waartussen een lamp); vloer en lambrisering in wit marmer; zijwanden en plafond voorzien van stucwerk (profiellijsten met rozetten). Tochtportaal op marmeren neuten geplaatst en voorzien van snijwerk in neo-renaissancistische stijl, kozijnen licht gehout, paneeldeur en zijlichten donker gehout; in de paneeldeur en de aedicula gestraald glas. Centrale gang eveneens met wit marmer en gestucte decoraties aan wanden en plafond; vier symmetrisch geplaatste paneeldeuren met zware neo-renaissancistische omlijsting. Overgang naar achtergang via een zwaar gepleisterde boogconstructie. Voor het trappenhuis staan houten halfzuilen die een rijk bewerkt paneel dragen waarin zeven gekleurde glas-in-lood ramen. Eikenhouten bordestrap met zwaar bewerkte trappaal (waarop een niet oorspronkelijk beeldje; van oorsprong stond hier een lamphoudend beeldje ook wel 'bereldje') hekwerk voorzien van balusters; lambrisering met opgelegd een leuning. Voorkamer in kleurstelling bruin, olijfgroen, mosgroen en blauwgroen; met zwaar marmeren schouw; boezem in pleisterwerk met hoekpilasters en fries. Decoratieve plafonds van linnen en geperst karton. Erker met zitbankjes, lambrisering en omlijsting. Schuifdeuren naar achterkamer. Achterkamer vergelijkbaar gedetailleerd; gehout; aan achterzijde schuifdeuren met zij- en bovenlichten die doorgang geven naar serre. De linker voorkamer (nu slaapkamer) heeft eveneens een marmeren schouw, boezem en plafond rijk gedecoreerd. In dit gedeelte een brandkast 'Lips Dordrecht' met Jugendstil siermotief. In de keuken zijn alle wanden inclusief de schouw betegeld; schouw met houten pilasters, consoles en geprofileerd lijstwerk; gedecoreerd plafond; oorspronkelijke keukenkasten. Zijuitgang op de plaats van toilet en heeft nog de oorspronkelijke lambrisering met gebloemde rose tegels. De verdieping heeft een iets ingetogener detaillering onder andere met deuromlijstingen; alle vertrekken hebben hier gepleisterde plafonds met meer of minder uitbundige decoraties; enkele zwart marmeren schouwen met gepleisterde boezems; wc met portaal waarin onder meer een paneeldeur met gestraald glas en lambrisering van gebloemde rose tegels. Bordestrap naar zolder; daklicht met scheef ingezet plafond waarin profiellijsten; overloop met deuren voorzien van deuromlijsting; zolderkamer met gedecoreerd plafond; zolders met enkele vaste houten kasten. Aan noordzijde een uitschuifbare trijs.

KOETSHUIS. Het aangebouwde koetshuis met twee bouwlagen onder plat is vergelijkbaar maar eenvoudiger; de oorspronkelijke schuurdeuren zijn (vermoedelijk voor de oorlog) vervangen door een paneeldeur met zesruits zijlichten; verdieping met openslaande zolderdeuren en boven de sluitsteen een trijs; geprofileerde daklijst met goot op klossen. Aan achterzijde is de schuur deels met plat uitgevoerd (een restant van een langere aanbouw). In de zijgevel (uitkomend in de tuin) onder meer een paneeldeur. HEKWERK. Zwaar uitgevoerd smeed- en gietijzeren hekwerk van M. Boddendijk Smid te Meppel. De gietijzeren kolommen zijn geplaatst op hardstenen neuten. Onderlangs een gemetselde basis met groen geglazuurde afzaten. In totaal drie openslaande delen.

Waardering

Villa van cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang als uiting van een sociaal-economisch welvarende periode en vanwege de typologie, tevens van belang vanwege de bijzondere betekenis voor de architectuur, de esthetische kwaliteit, het materiaalgebruik, de ornamentiek en de samenhang tussen exterieur en interieur alsmede van belang vanwege de beeldbepalende situering aan het Zuideinde (tegenover de Weerdstraat) en de ligging in een waardevol stadsgezicht. Tevens bijzonder hoge gaafheid en zeldzaam.