Inleiding

Vrijstaand HERENHUIS, nu kantoor, ontworpen door architect S.J.H. Trooster in opdracht van Jonkheer L. Sandberg tot Essenberg. Het huis is in 1881 voltooid in een Eclectische bouwstijl met Neo-Renaissancistische elementen. Het huis staat op de hoek van de Stationsweg en de Burgemeester van Roijensingel aan de stadsgracht, binnen het beschermd stadsgezicht van Zwolle. Ten tijde van de bouw van het huis vormde de Burgemeester van Roijensingel (toen Klein Weezenland) de groene buitengrens van Zwolle. Rijke inwoners van Zwolle, veelal kooplieden, en leden van de adel lieten daar buitenhuizen met grote tuinen bouwen. Aan de Stationsweg en aan de Burgemeester van Roijensingel bakenen de ijzeren hekken het terrein van het huis nog af.

Door de functieverandering is het interieur van het pand gewijzigd. In de hal en het trappehuis zijn elementen uit het oorspronkelijke interieur bewaard gebleven.

Omschrijving

Het huis is opgetrokken op een rechthoekige plattegrond over twee bouwlagen onder een afgeknot samengesteld schilddak met antracietgrijze tuile du Nordpannen. De muren zijn boven een hardstenen plint gemetseld in rode baksteen, waarbij de hoeken van de gevels en risalieten worden gemarkeerd door gepleisterde pilasters met schijnvoegen en blokken. Verder worden de gevels verlevendigd door gepleisterde sierbanden, casementen onder de vensters en guirlandes en casementen in het fries onder de overstekende gootlijst met guttae. De getoogde en rechtgesloten vensters zijn voorzien van zandstenen lijsten, gestucte lijsten rond de bovenlichten, fantasiefrontons en kuiven.

De ingang bevindt zich in het middenrisaliet van de symmetrische voorgevel (O) aan de Stationsweg. Aan weerszijden van het risaliet een vensteras. De pilasters in deze gevel zijn aan de bovenzijde afgesloten door een segmentboogvormig ornament.

Het risaliet bestaat op de begane grond uit drie zandstenen bogen en drie getoogde vensters op de verdieping onder een verhoogd dakdeel met dakkapel. Onder de rechter boog de deur met bovenlicht in een portiek. De dubbele houten paneeldeur heeft segmentboogvormige frontons en ruiten met sierijzers. De twee andere bogen zijn gevuld met vensters.

Van de zijgevel aan de Burgemeester van Roijensingel (N) risaleert het linker deel in de vorm van een driezijdige erker over twee bouwlagen. Rechts daarvan traplichten en twee vensterassen. Aan de voorzijde van de erker is op de verdieping een balkon bevestigd met een ijzeren hekje. Boven de balkondeur wordt de gevel afgesloten door een fronton.

De symmetrische linker zijgevel (Z) telt drie delen. Het midden wordt op de begane grond in beslag genomen door een rechthoekige houten serre met getoogde bovenlichten en segmentboogvormige frontons als afsluiting. De vensterassen aan weerszijden van de serre worden aan de bovenzijde door frontons beëindigd.

De sobere achtergevel (W) is door twee pilasters in drieën gedeeld en wordt onderbroken door verschillende vensters en een nis.

Boven de marmeren vloer in de hal zijn de wanden gepleisterd met schijnvoegen. De wanden zijn onder andere geleed door gecanneleerde pilasters met Ionische kapitelen, frontons boven de deuren, guirlandes, de deurposten en -lijsten. Rozetten en cassettes op de plafonds. Gecanneleerde marmeren zuilen met composietkapitelen ondersteunen een korfboog. Een sierlijk gesneden trappaal vormt de aanzet van de houten trapleuning met ijzeren balusters. Langs de trap en onder de traphelling panelen. In enkele ruimten zijn de gestucte plafonds en marmeren schouwen nog aanwezig. In de kelder bevonden zich de keuken en andere dienstruimten. Hiervan resteren de plavuizen, witjes, ingebouwde kasten, een wijnkelder en gewelven.

Waardering

Het herenhuis is van algemeen architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang:

- vanwege de Eclectische bouwstijl met Neo-Renaissancistische elementen

- als herenhuis in de toenmalige uitbreiding van Zwolle in het groene gebied tussen station en stad

- vanwege de beeldbepalende ligging aan zowel de Stationsweg als de Burgemeester van Roijensingel

- vanwege de gaafheid van exterieur

- vanwege de gaafheid van onderdelen van het interieur, zoals de hal en de kelder