Torenlaan 1, Eastermar
Omschrijving
De PASTORIE bij de Nederlands Hervormde kerk is een in Eclectische stijl gebouwd blokhuis uit 1875. Het door architect D.D. Duursma ontworpen pand is symmetrisch van opzet. Met uitzondering van de geheel gepleisterde achtergevel zijn de gevels opgetrokken in bruine bakstenen op uitgemetseld trasraam, onder een afgeknot schilddak, gedekt met zwarte platte Friese pannen; gepleisterd attiek met verdiepte rechthoekige vlakken.
Zowel voor- als achtergevel hebben gepleisterde, vijfkantige hoekpilasters, waarop een vaas van stuc staat. De pilasters worden herhaald bij de centrale ingangspartij. Deze bestaat uit een hoog opgaande gevel waarin een omlijste vernieuwde deur met bovenlicht; daarboven een kajuit met een drielichtsvenster; Frans balkon met een decoratief gietijzeren hek. Attiek op de kajuit met kuifwerk en twee vazen. Twee gevelstenen aan weerszijden van de entree met de tekst: "De eerste steen aan deze pastorie is gelegd door Rijpke Tjerks Atsma Jr: den 23 Junij 1875, D.D. Duursma, architect en J. Pijkstra, aannemer", en: "Deze pastorie is gesticht onder het beheer der kerkvoogden Tjerk Rijpkes Atsma, Dirk Gjalts Reitsma, Binne Roelofs Reeling, Predikant van Alhier, Willem Frederik Bluggel." Aan weerszijden van de ingang getoogde H-vensters met gepleisterde omlijsting die is verbreed rond de bovenlichten; een gepleisterde cordonlijst verbindt de houten onderdorpels met elkaar. Midden in de achtergevel een dubbele houten deur met gerond bovenlicht en een gepleisterde kajuit erboven; pilasters, attiek en vazen als bij de kajuit aan de voorzijde. Vernieuwde raam- en deurindeling in de rest van de achtergevel wijzigingen.
Van het INTERIEUR zijn vermeldenswaard de deels intact zijnde gestucte plafonds en het ronde bovenlicht op de verdieping.
De indeling van de PLATTEGROND heeft nauwelijks wijzigingen ondergaan.
Waardering
De pastorie is van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang:
- als essentieel ruimtelijk en functioneel onderdeel van het complex met de kerk en het verenigingsgebouw;
- vanwege zijn zorgvuldige en rijke detaillering in Eclectische stijl;
- als onderdeel van het oeuvre van de architect;
- vanwege de redelijke mate van gaafheid van exterieur;
- vanwege de beeldbepalende ligging, met deels omgrachte tuin, tegenover de kerk.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Een aan weerszijden van de Torenlaan gelegen complex van gebouwen, behorende bij de Hervormde Gemeente. Het complex bestaat uit drie bouwwerken, te weten een ZAALKERK, een PASTORIE en een GEBOUW voor Christelijke Belangen. De kerk is in 1868 opgericht, de pastorie in 1875 en het verenigingsgebouwtje in 1924. De pastorie ligt schuin tegenover de kerk, aan de overzijde van de weg. Het gebouw voor Christelijke Belangen staat naast de kerk en is ermee verbonden door een lage na-oorlogse aanbouw onder plat dak. Het exterieur van kerk en pastorie is vrijwel gaaf; het gebouw voor Christelijke Belangen is verlengd met een aanbouw. Zowel het terrein waar kerk en verenigingsgebouw op liggen als dat waar de pastorie op staat zijn omgracht en deels omzoomd door hoge bomen. Een eenvoudige betonnen brug met dito pijlers en ijzeren leuningstijlen voert naar het deel waar het verenigingsgebouw is gelegen; gemetselde dammen met naoorlogse hekken geven toegang tot kerk en pastorie. Het naoorlogse verbindingsstuk tussen de kerk en het gebouw voor Christelijke belangen valt buiten de bescherming van rijkswege.
Omschrijving
Kerk en pastorie zijn beide uitgevoerd in een voor die tijd kenmerkende Eclectische stijl. Het gebouw voor christelijke belangen heeft een afwijkende vormgeving, meer gebruikelijk voor de periode rond 1920. De buitenmuren bestaan uit roodbruine bakstenen. De buitenmuren van kerk en pastorie zijn gedecoreerd met gepleisterde pilasters en die van het gebouw voor christelijke belangen met een gevelband van uitgewassen grindbeton.
Ondanks het feit dat de drie gebouwen een verschillend bouwjaar hebben vormen ze samen een beeldbepalend geheel, waarvan de eenheid versterkt wordt door de boomrijke omgeving.
Waardering
Het kerkelijk complex van kerk, pastorie en gebouw voor Christelijke Belangen is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:
- vanwege de samenhang met de plaatselijke historie van de Hervormde Gemeente;
- vanwege de ruimtelijke en functionele samenhang van de verschillende onderdelen;
- vanwege de zorgvuldige detaillering uit verschillende perioden, die toch een eenheid vormt ;
- vanwege beeldbepalende en dominerende ligging in het dorp.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Pastorie(F) | Religieuze gebouwen | Kerkelijke dienstwoning | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Torenlaan | 1 | – | 9261 VZ | Eastermar | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | M | 294 | – | Oostermeer |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1875 | 1875 | – | vervaardiging |