Inleiding

Voormalige RENTMEESTERSWONING De Streek van het nabijgelegen kasteel Amstenrade, ca. 1900. Gebouwd voor rentmeester Meertens in een door het neo-classicisme beïnvloede stijl, in opdracht van kasteelheer graaf Marchant et d'Ansembourg. De bouwstijl van de rentmeesterswoning brengt de verbondenheid met het laat-achttiende eeuwse kasteel duidelijk tot uiting. De rentmeesterswoning is vrijstaand gesitueerd aan het begin van de Hommerterallee, een rechte laan die aan de zuidwestzijde loodrecht op het kasteelcomplex is geprojecteerd. Het huis is genoemd naar de bouwlocatie, een voormalige vloedgraaf genaamd 'De Streek', waar overtollig regenwater werd opgevangen. Van bescherming UITGESLOTEN zijn de bijgebouwde garage, het houten tuinhuis alsmede het voormalige zwembad dat thans als vijver in gebruik is.

Omschrijving

De rentmeesterswoning heeft een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond plus een uitbouw tegen de achtergevel aan de zuidoostzijde, telt een souterrain, twee bouwlagen en een zolderverdieping.

Het geheel wordt gedekt door een geknikt schilddak met leien in Maasdekking. Boven elke vensteras een dwars op het dakschild ingestoken dakkapel met schildkapje en leien. De dakkapellen hebben een kruisvormig ingedeeld vensterkozijn. Nokschoorsteen, schoorsteen op het achterdakvlak.

Het pand beschikt over houten paneeldeuren, deels met gietijzeren roosterwerken; segmentboogvormige houten kruiskozijnen; decoratief ingedeelde stalen souterrainvensters.

De rentmeesterswoning is opgetrokken in handvormsteen, gemetseld in kruisverband en voorzien van gesneden voegen. Alle gevels hebben een gestucte plint, gestucte hoeklisenen met imitatievoegen, kroonlijsten, venster- c.q. deurlijsten. De vensterlijsten hebben waarschijnlijk een hardstenen dorpel. Hardstenen deurdorpels. Rollagen.

Op het noordwesten gesitueerde symmetrische VOORGEVEL. Gestucte plint met profiellijst. Drie vensterassen met een centraal in de eerste laag geplaatste entree, hoeklisenen en kroonlijst. De hoeklisenen lopen uit in een gestileerd kapiteel. De middenas wordt bekroond door een fronton met een rond, kruisvormig ingedeeld oeil de boeuf-venster. In de zij-assen een segmentboogvormig stalen souterrainvenster met geleding in bloemmotief en twee segmentboogvormige houten kruiskozijnen. In de middenas een deels vernieuwde houten paneeldeur met verticaal ingedeeld bovenlicht in een segmentboogvormige stuclijst.

De ZIJGEVEL aan de zuidwestzijde telt twee vensterassen, alsmede één vensteras in de terugliggende aanbouw dwars tegen de achtergevel. In elk van de vensterassen twee segmentboogvormige houten kruiskozijnen. Aan deze gevelzijde een dienstingang in de souterrainverdieping, waarin een decoratieve houten paneeldeur met smeedijzeren roosterwerk en een segmentboogvormig verticaal ingedeeld bovenlicht. Deze dienstingang is bereikbaar via een trap, parallel aan de zuidwestelijke zijgevel, die aan het oog wordt onttrokken door een balustrade met bakstenen balusters, gestucte hoekkolommen en een gestucte bovenafdekking. De ZIJGEVEL aan de noordoostzijde telt drie vensterassen, elk voorzien van twee segmentboogvormige houten kruiskozijnen. In de plint vier segmentboogvormige souterrainvensters, waarvan enkele in staal met decoratieve indeling. De ACHTERGEVEL aan de zuidoostzijde is asymmetrisch ingedeeld. In de eerste laag van de achtergeveluitbouw een segmentboogvormig houten kruiskozijn. In het terugliggende achtergeveldeel een segmentboogvormige houten terrasdeur met verticaal ingedeeld bovenlicht, waarboven in de tweede laag een segmentboogvormig houten kruiskozijn. Tegen de achtergevel een terras met vernieuwde plavuizen en nog oorspronkelijke hardstenen traptreden. ERFSCHEIDING aan de straatzijde, bestaand uit twee gedeeltelijk vernieuwde hekpijlers op hardstenen basementen en nieuwe bovenafdekking, waartussen een dubbel smeedijzeren hekwerk. Voor het overige is de erfscheiding vernieuwd.

De indeling van het INTERIEUR is ongewijzigd bewaard gebleven. De oorspronkelijk in de souterrain ingerichte keuken is verplaatst naar de achterkamer op de begane grond. Op de begane grond, achter de voordeur, een centrale gang waarop dwars het trappenhuis is geprojecteerd. Twee getoogde doorgangen tussen de woon- en zitkamer. De tweede laag en de zolderverdieping hebben een centrale gang waarop aan weerszijden vertrekken uitkomen. Het bordes van de trap komt niet overeen met de hoogte van de vensters in de tweede laag van de oostelijke zijgevel. In dit interieur zijn onder meer van belang de kelderruimten met tongewelven, de oorspronkelijke rode plavuizen en de transportlift; de centrale gang op de begane grond met authentieke polychrome tegelvloer en stucplafond; de paneeldeuren in lijsten; diverse vertrekken met stucornamenten, plafondlijsten en haardpartijen.

Waardering

De voormalige rentmeesterswoning van kasteel Amstenrade is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-maatschappelijke, economische en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl, de esthetische kwaliteiten, de ornamentiek en de kwaliteit van het interieur.

De rentmeesterswoning heeft een functionele historische relatie met het kasteel Amstenrade, is vanwege de situering verbonden met de ontwikkeling van het dorp, is van grote betekenis voor het aanzien van Amstenrade en beschikt over een historisch-ruimtelijke relatie met de bodemgesteldheid.

Het pand is van belang vanwege de architectonische gaafheid van exterieur en interieur, staat in relatie tot de structurele gaafheid van het kasteelcomplex en de visuele gaafheid van de dorpsbebouwing.

Bovendien beschikt het rentmeesterhuis De Streek in regionaal opzicht over een aanzienlijke architectuurhistorische, typologische en functionele zeldzaamheidswaarde.