Lageweg 40, Grijpskerk

Inleiding

In aanleg mogelijk nog 16de-eeuwse BOERDERIJ, gelegen op een gedeeltelijk omgracht terrein met boomgaard. De oudst bekende vermelding van de boerderij dateert van 1732 toen deze in het bezit was van Jelte Eyes. Een gevelsteen in de achtergevel van de schuur toont het jaartal 1819 en de initialen van de toenmalige eigenaar Geert Sietses Veldman, een nazaat van Jelte Eyes. In de periode1920-1936 werd de boerderij verhuurd. In die jaren zijn onder meer de beschilderde deuren met bijbelse taferelen verdwenen en is een groot deel van de oorspronkelijke betegeling met onder meer handgeschilderde tableaus uit het woongedeelte verwijderd. Hiervan zijn nog wel fragmenten bewaard gebleven. De boerderij met zijlangsdeel is verwant aan het Friese kop-hals-romptype en is gebouwd in een Ambachtelijk-traditionele bouwstijl.

Omschrijving

Boerderij op rechthoekige plattegrond, opgetrokken uit verblendsteen en schone, geschilderde en gepleisterde baksteen (van aan de kloostermop verwant formaat) en gedekt door zadel- en schilddaken (blauwe en rode Hollandse pannen op kop en romp; riet op het bedrijfsgedeelte); topschoorstenen met borden (woongedeelte); uilenborden (bedrijfsgedeelte) In de kopgevel en de westelijke langsgevel van het woonhuis rechtgesloten vensters met zesruits schuiframen met persiennes. In de kopgevel (met vlechtingen) tevens twee kleine zoldervensters; staafankers. De oostelijke langsgevel is gepleisterd, evenals de voorgevel van het schuurgedeelte waarin een drietal vensters en een deur. In de hoek met het woongedeelte bevindt zich een WATERPUT. Het rechter venster maakt deel uit van het voormalige karnhuis en is voorzien van houten tralies. Ook het getraliede linker venster in de lage oostelijke langsgevel van de schuur behoort tot het voormalig karnhuis. De oostgevel is opgetrokken in schone baksteen en staat onder een met riet gedekt dakschild. De achtergevel is in de jaren '30 van de twintigste eeuw vernieuwd; hierin enkele gevelstenen, een drietal zesruits vensters en drie stel inrijdeuren van verschillend formaat. De oorspronkelijk rechtgesloten deeldeuren (links) onder latei zijn omstreeks 1970 vervangen door getoogde deuren, waarvan de bovenkant de latei doorsnijdt. De andere deuren zijn rondboogvormig. Onderlangs het rieten dakschild enkele rijen geglazuurde Hollandse pannen. Tussen het met een kroonlijst beëindigde rechter geveldeel en het koetshuis bevindt zich een rechtgesloten deur. De eveneens in de jaren '30 opnieuw opgetrokken westelijke langsgevel is grotendeels begroeid. Het tussenlid is aan deze zijde heeft een rechtgesloten deur onder bovenlicht. INTERIEUR. In het inwendige zijn ondermeer bewaard gebleven: het voormalige karnhuis met een bedstee, met witjes beklede wanden en een zeer laag balkenplafond; de gang met houten vloer en verschillende gehoute deuren met dito kozijnen; de houten vloeren en balkenplafonds in de overige ruimten. De oorspronkelijke indeling van het woongedeelte is echter grotendeels gewijzigd. Voor enkele binnenmuren is leem als metselspecie gebruikt. De rietgedekte schuur heeft nog de eeuwenoude ankerbalkgebinten; ook hier is echter de oorspronkelijke indeling gewijzigd. Aan de westzijde van de boerderij bevindt zich onder een 6.5 meter diepe WELPUT.

Waardering

De kop-hals-rompboerderij is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en de ensemblewaarde.

- Zij is van cultuurhistorisch belang vanwege de eeuwenlange verbondenheid met de 16de-eeuwse polder De Ruige Waard en als voorbeeld van een typlogische ontwikkeling.

- Zij is van architectuurhistorisch belang vanwege de karakteristieke, Ambachtelijk-traditionele bouwstijl en vanwege het materiaalgebruik.

- Zij heeft ensemblewaarde vanwege de nauwe visuele en functionele samenhang met de overige complexonderdelen.

- Zij is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de redelijke mate van gaafheid van het exterieur en van gedeelten van het interieur.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
513962
Complexnaam
Boerderijcomplex
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Complex bestaande uit in aanleg mogelijk nog 16de-eeuwse (gedeeltelijk) omgrachte KOP-HALS-ROMPBOERDERIJ (met WATERPUT en WELPUT), een 19de-eeuws KOETSHUIS, een eveneens 19de-eeuwse STOOKHUT, en een mogelijk ook in de 19de eeuw uit ouder materiaal opgetrokken SCHAPEN- annex KLEINVEESTAL. De oudst bekende vermelding van de boerderij dateert van 1732 toen deze in bezit was van Jelte Eyes. Een gevelsteen in de achtergevel van de schuur toont het jaartal 1819 en de initialen van de toenmalige eigenaar Geert Sietses Veldman, een nazaat van Jelte Eyes. In de periode 1920-1936 werd de boerderij verhuurd. In die jaren zijn onder meer de beschilderde deuren met bijbelse taferelen verdwenen en is een groot deel van de oorspronkelijke betegeling met onder meer handgeschilderde tableaus uit het woongedeelte verwijderd. Hiervan zijn slechts enkele fragmenten bewaard gebleven. De niet meer als zodanig in gebruik zijnde boerderij voor gemengd bedrijf is verwant aan het Friese kop-hals-romptype, ligt op een iets verhoogd gedeeltelijk omgracht terrein met boomgaard en is vrij gesitueerd in de 16de-eeuwse polder De Ruige Waard ten noorden van Grijpskerk. De boerderij staat met het de voorgevel van het woongedeelte op het zuiden gericht. De achtergevel van de schuur is naar links en rechts uitgebouwd en vormt zodoende een directe verbinding met de schapen- annex kleinveestal links en het koetshuis rechts achter de schuur. De met elkaar verbonden complexonderdelen vormen aan noordzijde als het ware een breed front en geven zo het achtererf een besloten karakter.

Waardering

Boerderijcomplex bestaande uit een gedeeltelijk omgrachte kop-hals-rompboerderij (met waterput en welput), een koetshuis, een stookhut, en een schapen- annex kleinveestal, van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en de ensemblewaarde.

- Het complex is van cultuurhistorisch belang vanwege de eeuwenlange verbondenheid met 16de-eeuwse polder De Ruige Waard en als voorbeeld van een typologische ontwikkeling.

- Het is van architectuurhistorisch belang vanwege de karakteristieke, Ambachtelijk-traditionele bouwstijl en vanwege het materiaalgebruik.

- Het heeft ensemblewaarde vanwege de nauwe visuele en functionele samenhang tussen de samenstellende onderdelen.

- Het is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de redelijke mate van gaafheid van het exterieur en van gedeelten van het interieur.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Boerderij(M1) Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Lageweg 40 9843 TJ Grijpskerk Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
B 1017 Grijpskerk
Naar boven