Bijlhouwerstraat 8

Inleiding

Als Physisch Laboratorium gebouwd UNIVERSITEITSGEBOUW voor de Rijksuniversiteit in 1875 gebouwd door Rijkswaterstaat naar ontwerp van F.J. Nieuwenhuis in neoclassicistische stijl, gelegen op de voormalige stadswal, in 1915 met een verdieping verhoogd en aan beide zijden met twee traveeën in gelijke stijl uitgebreid. In 1922 is Bijlhouwerstraat 6 - overigens van bescherming uitgesloten - bij het gebouw aangesloten. Het laboratorium is gebouwd onder leiding van C.H.D. Buys Ballot.

Omschrijving

In baksteen met pleisterwerk opgetrokken pand van drie bouwlagen en een half in de stadswal ingegraven kelder, gedekt door plat dak. Vijftien traveëen brede voorgevel met vijf traveeën breed middenrisaliet, waarvan de eerste en vijfde travee opnieuw risalerend zijn uitgevoerd.

Begane grond met zesruits schuifvensters binnen rondboogvormige, in de kop gepleisterde omlijsting, op de verdieping zesruits schuifvensters met gepleisterde pilasterstelling en kroonlijst, uitgezonderd de vensters in de middenrisaliet, welke met rondboogvormige omlijsting zijn uitgevoerd. Beide verdiepingen worden gescheiden door brede cordonlijsten. Derde bouwlaag met eenvoudige schuifvensters, geen pleisterdecoraties.

Vijftien traveeën brede achtergevel met vijf traveeën brede middenrisaliet en met souterrain, half ingegraven in de stadswal. Kelderverdieping uitgevoerd met gepleisterde schijnvoegen en enkelvoudige vensters en deuren. Beganegrond met gekoppelde, zesruitsvensters en gepleisterde rondboogvormige omlijsting. Eerste verdieping met zesruitsschuifvensters tussen zowel gepleisterde pilasters als zuilen, alle onder een kroonlijst. Met uitzondering van de middenrisaliet waar de rondbogen tussen Corinthische zuilen gesitueerd zijn en gekoppelde zuilen en een zware kroonlijst het geheel afsluiten. Tweede verdieping in sobere baksteenuitvoering.

Interieur met origineel trappenhuis en centrale hal.

Waardering

Universiteitsgebouw uit 1875 en 1915, van algemeen belang vanwege architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een laboratorium opgetrokken in classicistische bouwstijl en vanwege de cultuurhistorische waarde door de verbondenheid met de persoon van Buys Ballot en vanwege de stedenbouwkundige waarde vanwege de situering op de voormalige stadswal en in het Zocherplantsoen.