Zwet 13, Delfzijl
Onderdeel 2
Omschrijving
TUINAANLEG, in huidige vorm XIX; bestaande uit: a. huisplaats b. oostelijke tuin c. overtuin
ad a. de huisplaats, XVIII of ouder, ligt tussen de voormalige Farmsumerweg en het diep en is aan west-, zuid- en oostzijde omgeven door een sloot (de noordkant grenst dus aan het diep); een dam (zie onder 3) geeft toegang vanaf de weg; het westelijke deel van de huisplaats bestaat uit een door een singel omgeven grasveld - de plek van de verdwenen schuur; op het oostelijke deel staat het huis dat omgeven is (behalve aan de westkant) door in vierkantsverband geplante lage knotlinden (goothoogte), ong. 100 jaar oud; ze staan in een grindverharding.
ad b.: de (niet beschermde) oostelijke tuin, ligt ten oosten van de huisplaats; hier stond vroeger een deel van het tichelwerk; dit gedeelte maakt om historische redenen deel uit van het complex.
ad c.: de in landschappelijke stijl aan gelegde overtuin, XIX of ouder, omgeven door een sloot, ligt ten zuiden van de Farmsumerweg en bestaat uit twee achter elkaar liggende boomgaarden met oude hoogstamvruchtbomen; het geheel is omgeven door een brede singel van oud loofhout en (sier)heesters; er loopt een rondgaand pad. Tussen de twee boomgaarden liggen ook een singel en een symmetrische slingervijver; dit stuk singel is geplant op de lage rug, die opgeworpen is bij het graven van de vijver. Vanaf de voordeur van het huis loopt er een (in aanleg duidelijke) zichtlijn door de overtuin; in deze zichtlijn liggen achtereenvolgens, vanaf de deur gerekend: de nieuwe toegangsbrug, een sokkel (zie onder 4), een bouwvallige betonbrug (niet beschermenswaard) en een door een beukenhaag omgeven ronde kom in de tweede boomgaard. Buiten de begrenzing van de historische buitenplaats, maar direct aansluitend, loopt aan de zuid- en oostzijde een laan van paardekastanjes, XIX, die thans, gedeeltelijk, als openbaar voetpad wordt gebruikt.
Waardering
TUINAANLEG van algemeen belang
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de unieke en gave overtuin: bestaande uit een kleine landschappelijke aanleg met rondwandeling, gecombineerd met de nutsfunctie van de boomgaarden.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
Het in aanleg 18e-eeuwse of oudere Huis Vliethoven ligt op de smalle strook grond tussen het Damsterdiep en de inmiddels bij Vliethoven doodlopende Farmsumerweg, thans Zwet geheten; het ligt op de zuidoever van het diep in een buitenbocht en heeft derhalve fraaie uitzichten over het water in noordwestelijke en -oostelijke richting; ten zuiden van de smalle asfaltweg ligt als overtuin een boomgaard met twee kleine vijvers omringd door singels; de buitenplaats Vliethoven heeft een relatief kleine oppervlakte; het gelijknamige tichelwerk is in het begin van deze eeuw afgebroken, evenals, in de jaren 60, de grote schuur met stallen, die aan het huis vast gebouwd was. Vliethoven is in de 17e of vroeg 18e eeuw gesticht; alleen het huis laat dit nog zien; andere opstallen zijn er niet (meer). De landschappelijke inrichting van de overtuin met enkele slingerpaden is 19e-eeuws. Op de huisplaats - direct om het huis - staan 43 knotlinden (tilia europeae) Het complex wordt begrensd door het Damsterdiep aan de noordzijde, door een bejaardentehuis aan de oostzijde en door een nieuwe weg aan de zuid- en westkant. De HISTORISCHE BUITENPLAATS VLIETHOVEN omvat de volgende onderdelen: HUIS (1), TUINAANLEG (2), TOEGANGSDAM (3) en SOKKELS (4).
Binnen het complex bevinden zich de volgende elementen, die niet van rijkswege worden beschermd: zijnde de nieuwe houten aanbouw aan de westgevel van het huis, de nieuwe houten schuur bij de zuidwesthoek van het huis, het nieuwe hek op de dam, de nieuwe brug naar de overtuin en de inrichting van de tuinen ten westen en ten oosten van het huis. Aan de oostzijde is een moestuin ingericht naar ontwerp van Klaas Noordhuis, met tuinschuur, twee broeibakken en een kas.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.
Waardering van het complex
De HISTORISCHE BUITENPLAATS VLIETHOVEN is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom en de goed bewaarde en herkenbare éénheid van huis met overtuin;
- vanwege het feit, dat deze buitenplaats als één der weinige is overgebleven van de vele, die ooit langs het Damsterdiep hebben gelegen - een situatie vergelijkbaar met die van de Utrechtse Vecht.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Zwet | 13 | – | 9932 AA | Delfzijl | – | BY | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | K | 2160 | – | Delfzijl |