Inleiding

DIRECTEURSWONING, genaamd `De Molen', met aangebouwde BERGPLAATS gebouwd in 1908 in opdracht van houthandelaar D.E. Everts in een Overgangsarchitectuur waarin Chaletstijl-elementen zijn te herkennen. Het pand werd ontworpen door architect J.A. Hooykaas uit Groningen. De heer Everts vormde samen met zijn broer J.M. Everts, die omstreeks 1907 aan de linkerzijde van deze villa een huis liet bouwen (Nijverheidskade 20), de directie van houthandel J.M. Meihuizen en zoon. De fabriek was gelegen aan de rechterzijde van deze woning. Ooit heeft op die plek een molen gestaan; de naam van dit pand verwijst hier nog naar. In 1911 werd aan de linkerzijde de bergplaats aangebouwd, middels een hals verbonden met de villa. In 1941 werd aan de rechterzijde een nieuw terras aangelegd. In 1956 werd het pand verbouwd tot kantoor waardoor de indeling van de begane grond werd gewijzigd. In 1974 werden de gevels van de bergplaats gewijzigd. Ondanks de verbouwingen zijn delen van het interieur nog in hun oorspronkelijke staat, met name in de hal zijn zeer bijzondere onderdelen aanwezig. Momenteel is het pand in gebruik als pension.

De villa is gelegen op een ruim perceel aan het deel van het Oosterdiep dat zal worden voorgedragen als beschermd gezicht. Aan de achterzijde ligt een langwerpige tuin met aan de zuid- en achterzijde een beukenhaag. De noordzijde wordt begrensd door een gemetselde muur afgedekt met ezelsrug. Een terras, gelegen aan de achterzijde van het pand, verleent toegang tot de tuin en is opgetrokken in lichtgesinterde rode baksteen. Centraal in de tuin ligt een langwerpige VIJVER die omstreeks 1930 is aangelegd; aan de oostzijde een gemetselde keermuur en bloembak met drie treden hoge halfronde trap. Aan de noordzijde staat een tulpenboom waarachter een berk en een rij linden, aan de zuidzijde staat een treurberk waarachter een kastanje.

Omschrijving

DIRECTEURSWONING bestaande uit een WOONHUIS, HALS en BERGSCHUUR.

Het twee verdiepingen hoge, geheel onderkelderde WOONHUIS op nagenoeg rechthoekige plattegrond heeft deels gepleisterde gevels en deels gevels opgetrokken in bruinrode baksteen op een trasraam van bruinrode baksteen en wordt gedekt door een samengestelde overkragende kap waarop deels oranje geglazuurde Tuiles du Nord, deels oranje kruispannen en deels niet-originele pannen; in de topgevels vakwerk; drie gemetselde schoorstenen, waarvan één deels gepleisterd; strakke houten windveren; twee beschoten dakkapellen onder plat overkragend dak, aan de voorzijde met tweedelig tweeruits venster, aan de noordzijde met tweedelig twaalfruits venster. De gevels worden geleed door H-vensters met roedenverdeling in de bovenlichten onder een natuurstenen latei en bruinrood bakstenen rollaag of segmentboog en onderdorpel van hardsteen.

In de risalerende topgevel aan de voorzijde (westgevel) een rechthoekige gemetselde erker onder schilddak waarin vijf H-vensters; goot op houten klossen. Boven de erker twee T-vensters en in gietijzeren letters de naam `De Molen'; in de top vier staande zesruits vensters waarboven twee liggende tweeruits vensters. In het geveldeel links van de erker drie H-vensters waarboven vier H-vensters met roedenverdeling. In het geveldeel rechts van de erker een staand venster waarboven twee staande achtruits vensters; beschoten top.

In de risalerende topgevel aan de noordzijde een staand zesruits venster met diefijzers en een staand tweedelig venster, waaronder een tweedelig keldervenster met diefijzers onder strek en waarboven vijf staande tweedelige vensters waarin gekleurd glas-in-lood; in de top een liggend driedelig negenruits venster. Aan de linkerzijde van de topgevel een staand tweedelig venster waarin gekleurd glas-in-lood. De entree onder houten afdak bevindt zich aan de rechterzijde van de topgevel en bestaat uit een houten paneeldeur waarin een getoogd achtruits venster. Voor de entree een vier treden hoge hardstenen stoep met aan de linkerzijde een gemetseld muurtje afgedekt met hardsteen waarop een ijzeren hekwerk. Het houten afdak wordt gedekt met oranje kruispannen en rust middels een houten stijl op de stoep. Boven de entree een staand tweedelig venster waarin gekleurd glas-in-lood. In het één verdieping hoge geveldeel links van de topgevel een samengesteld tweedelig H-venster waaronder twee vierruits keldervensters met diefijzers, alle onder strek; goot op houten klossen. Aan deze zijde is de hals aangebouwd. In het geveldeel rechts van de topgevel een staand venster waarin gekleurd glas-in-lood waarboven twee H-vensters met roedenverdeling.

In de risalerende topgevel aan de achterzijde (oostgevel) een samengesteld tweedelig H-venster en een staand tweedelig venster, beide onder strek; in de top een niet-origineel venster. Aan de linkerzijde van de topgevel een staand tweedelig venster onder strek. In het linker geveldeel drie H-vensters onder strek, waarboven een samengesteld zesdelig venster met roedenverdeling, een klein staand venster onder strek en een samengesteld tweedelig zesruits venster onder strek.

In de zuidgevel een rechthoekige serre onder plat overkragend dak waarin H-vensters met tweedelig bovenlicht waarin gekleurd glas-in-lood; houten goot op klossen; centraal aan de voorzijde twee openslaande houten deuren waarin glas. Boven de serre een loggia met houten balkondeur waarin glas en een staand tweedelig zesruits venster onder strek; houten balustrade; het dak wordt gedragen door houten stijlen. Links van de serre een niet-origineel venster waarboven de originele latei en twee gemetselde segmentbogen. Op de eerste verdieping een samengesteld vierdelig achtruits venster. Rechts van de serre op de begane grond een niet-originele uitbouw waarvoor een vernieuwd terras en een niet-origineel venster waarboven een samengesteld vierdelig venster met roedenverdeling.

De HALS is opgetrokken in bruinrode baksteen en wordt gedekt door een plat dak, aan de voorzijde bekroond met een opengewerkte gemetselde balustrade; houten gootlijst.

In de voorgevel (westzijde) centraal een houten paneeldeur, waarin een achtruits venster, met achtruits bovenlicht en aan weerszijden een H-venster, alle onder strek. Tegen de noordgevel is het koetshuis aangebouwd. In de achtergevel (oostzijde) een houten paneeldeur, waarin een getoogd achtruits venster, met tweeruits bovenlicht onder strek. In de zuidgevel een staand venster onder strek. Tegen deze gevel is het woonhuis aangebouwd.

De BERGPLAATS is opgetrokken in bruinrode baksteen en wordt gedekt door een zadeldak waarop oranje geglazuurde Tuiles du Nord; in de top van de topgevels vakwerk en strakke houten windveren.

In de topgevel aan de voorzijde (westgevel) een niet-origineel venster (oorspronkelijk dubbele schuurdeuren) met tweedelig tienruits bovenlicht onder strek. In de top een tweedelig zesruits venster waaronder een niet-origineel tweedelig venster. In de noordgevel drie vernieuwde vensters. In de achtergevel (oostzijde) twee verlengde H-vensters onder strek en een dichtgezette deur. In de top een niet-origineel venster. In de zuidgevel een vernieuwd venster.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de houten paneeldeuren met omlijsting op de begane grond met gekleurd glas-in-lood, de houten paneellambrizering, in de hal de spiegel met houten omlijsting versierd met vogels, de natuurstenen schouw versierd met muizen, de houten bordestrap met leuning en paneellambrizering, in het toilet de marmeren vloer, in de woonkamer het beschilderde balkenplafond in bloemmotieven en de dubbele houten schuifdeuren waarin gekleurd glas-in-lood.

Waardering

Directeurswoning met aangebouwde bergplaats en vijverpartij van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een directeurswoning met bergplaats uit 1908 in de provincie Groningen in een Overgangsarchitectuur waarin Chaletstijl-elementen zijn te herkennen

- vanwege de opvallende vormgeving en detaillering

- vanwege de redelijk hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de waardevolle interieuronderdelen

- vanwege de monumentale en beeldbepalende ligging aan het deel van het Oosterdiep dat zal worden voorgedragen als beschermd gezicht

- als opvallend voorbeeld van het oeuvre van architect J.A. Hooykaas

- vanwege de historische relatie met de eveneens beschermde villa aan de Nijverheidskade 20