't Walien, Warnsveld

Omschrijving

HOOFDGEBOUW (landhuis) gebouwd in 1915 naar ontwerp van de architect J.W. HANRATH (1867-1932) in een nieuw-historiserende stijl in opdracht van Johanna Petronella Clasina van Doorninck-barones Van Reede tot der Aa. Het huis kent een sterke mate van symmetrie zowel in de rechthoekige plattegrond als in de opbouw. Het geheel bestaat uit twee bouwlagen met een zolderverdieping, afgesloten door een schilddak met aangekapte schilddaken ter afsluiting van de risalerende partijen en een dakkapel met achterliggend zadeldak als beëindiging van een vensteras. De daken zijn alle gedekt met leien in maasdekking en hebben twee vierkante, bakstenen schoorsteenschachten op de nokuiteinden van het schilddak. Midden op de nok bevindt zich een sierlijk ijzeren staketsel met windvaan en kleine klok. Alle dakkapellen (twee aan de voorzijde, twee op elk zijschild en drie aan de achterzijde) zijn identiek met twee naar binnen slaande zesruits draairamen afgesloten door een fronton met achterliggend zadeldak gedekt met leien. De gevels met trasraam en rollaag zijn opgetrokken in bruinrode baksteen in kruisverband. Alle gevelvlakken zijn begrensd door hoeklisenen die onder de bakgoot met klossen met elkaar verbonden zijn door een uitkragende bakstenen fries waardoor grote spaarvelden ontstaan. De vensters in de spaarvelden worden aan de bovenzijde afgesloten door een strek met gepleisterde geboorte- en sluitstenen met afgeronde raamhoeken en aan de onderzijde met een gepleisterde bakstenen dorpel. In de vensteropeningen bevinden zich voornamelijk enkelruits vensters met bovenlicht of T-vensters. De bovenlichten zijn voornamelijk acht-ruits valramen. De VOORGEVEL bestaat uit drie traveeën. De licht risalerende middenas eindigt in een bakstenen topgevel omsloten door een bakgoot op klossen. In de geveltop bevindt zich een rond venster met een zeshoekige stertracering als roedenverdeling (hexagram). Op de begane grond bevindt zich een halfcirkelvormig bordes met drie treden en een halfrond portiek, gevormd door zes Dorische zuiltjes. In de gevel bevindt zich de entree bestaande uit een enkele paneeldeur aan weerszijden geflankeerd door smalle enkelruits vensters met acht-ruits bovenlichten. Op het balkon boven het portiek op de eerste verdieping komen twee naar buiten draaiende balkondeuren uit met acht-ruits bovenlicht. De balkondeuren worden aan weerszijden geflankeerd door smalle enkelruits vensters met vier-ruits bovenlichten. De middentravee wordt aan weerszijden geflankeerd door identieke traveeën met een driezijdige erker over de hele gevelhoogte. Op kelderniveau bevindt zich een tweeruits kelderraam met in de erker centraal een schuifraam met acht-ruits bovenlicht. In de schuingeplaatste zijden bevindt zich een schuifraam met vier-ruits bovenlicht. De LINKERZIJGEVEL bestaat uit twee vensterassen. De begane grond wordt over de hele breedte in beslag genomen door een serre met plat dak. De serre bestaat uit een stenen sokkel, elf Dorische zuilen waartussen vaste enkelruits ramen en openslaande enkelruits deuren met meerruits bovenlichten. De zuilen dragen een kroongestel, bestaande uit een architraaf, vlak fries en een geprofileerde kroonlijst. Op de eerste verdieping bevinden zich twee regelmatig verdeelde balkondeuren met twaalf-ruits bovenlicht. Tussen de bovenlichten is een natuurstenen relief aangebracht waarop een slang zichzelf in de staart bijt met in het centrum een hexagram met daarin een Ankh (?) teken. Evenals de voorgevel is de ACHTERGEVEL te verdelen in drie traveeën met een licht risalerende middentravee. De middentravee bestaat uit twee vensterassen met onregelmatig verdeelde vensteropeningen van verschillende grootte. Op de begane grond bevinden zich links en rechts in deze travee twee enkele rechthoekige houten deuren, aan één zijde geflankeerd door een getralied twee-ruits raam. Grenzend aan het maaiveld bevinden zich twee getraliede kelderramen. Op de eerste verdieping bevindt zich rechts een enkelruits venster met bovenlicht en links daarvan een hoger geplaatst T-venster. Op de tweede verdieping bevindt zich rechts een stolpraam met meerruits bovenlicht, links bevindt zich een acht-ruits stolpraam. De rechtertravee bestaat uit één vensteras met op de begane grond een driezijdige erker afgesloten door een plat dak. Op de eerste verdieping bevindt zich een T-venster aan weerszijden geflankeerd door luiken. In de linkertravee bevindt zich rechts op de begane grond een T-venster met links een hoog geplaatst getralied vier-ruits raam. Op de eerste verdieping bevindt zich een in het midden geplaatst T-venster. Grenzend aan de linkerhoek bevindt zich een aanbouw van één bouwlaag afgesloten door een schilddak met in de gevels meerdere getraliede vensters, een enkele deur en een T-venster in het verlengde van de rechterzijgevel.

De begane grond van de RECHTERZIJGEVEL wordt over de gehele breedte in beslag genomen door een uitbouw afgesloten door een plat dak. In de gevel van de uitbouw, afgesloten door een kroonlijst, bevinden zich drie T-vensters met uiterst links twee zuilen. De zuile ondersteunen het overstek van het platte dak. Op de eerste verdieping bevinden zich twee openslaande deuren met meerruits valramen als bovenlicht. Uiterst rechts bevindt zich de lagere gevel van de uitbouw aan de achterzijde.

Het INTERIEUR is grotendeels in oorspronkelijke staat bewaard gebleven. In het interieur is onder meer aanwezig de kelder met een houten afscherming in voorraadkelders, de keuken met betegelde lambrizering en schouw, paneeldeuren en vaste kasten. In het woongedeelte is onder meer bewaard gebleven de eetkamer, de ontvangstkamer en de muziekkamer ieder in hun eigen stijl passend bij de functie. De eetkamer heeft onder meer een houten cassettenplafond, houten lambrizering, een buffetkast en een schouw uitgevoerd in neorenaissance stijl. Boven de schoorsteenmantel bevindt zich in de boezem een olieverf schildering. In de ontvangstkamer bevinden zich onder meer een parketvloer, kasten, lambrizering en een schouw. De muziekkamer is uitgevoerd in een Lodewijk stijl met onder meer een marmeren schoorsteenmantel. Voor het overige is onder meer nog vermeldenswaardig de terrazzo-vloer in de serre en de houten trappartij uitgevoerd in zeer verfijnd houtsnijwerk. De kamers op de eerste verdieping zijn eenvoudig met in één kamer één bijzondere marmeren schoorsteenmantel. Op de zolder is onder meer de droogzolder nog aanwezig.

Waardering

HOOFDGEBOUW (landhuis) gebouwd in 1915 naar ontwerp van de architect J.W. HANRATH (1867-1932) als onderdeel van de HISTORISCHE BUITENPLAATS 'Het Waliën'.

- Van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een landhuis in nieuw-historiserende bouwstijl in oorspronkelijke staat bewaard gebleven zowel voor wat betreft het in- als voor het exterieur. Het landhuis is gerealiseerd naar ontwerp van één van de belangrijkste vernieuwers van het landhuis voor de Eerste Wereldoorlog, J.W. Hanrath (1867-1932). In zijn ontwerp grijpt hij terug op de achttiende eeuwse baksteenbouw.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie van het landhuis, zijnde het hoofdgebouw van de historische buitenplaats met de andere onderdelen. Vanwege de kenmerkende ligging binnen de parkaanleg in gemengde stijl.

- Van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een landhuis in nieuw-historiserende stijl met een gaaf bewaard interieur waarbij verschillende stijlen zijn toegepast passend bij de functie van elk vertrek. Als zodanig representatief voor het leven van de gegoede burgerij aan het begin van de twintigste eeuw.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
515830
Complexnaam
't Walien
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

HISTORISCHE BUITENPLAATS 'Het Waliën' gelegen buiten de bebouwde kom, ten oosten van Warnsveld. In structuur en in detail gaaf bewaarde historische buitenplaats bestaande uit het HOOFDGEBOUW (landhuis, monumentnummer 515830) uit 1915 in nieuw-historiserende stijl, de PARKAANLEG uit 1915 in gemengde stijl (monumentnummer 515833), een KOETSHUIS (monumentnummer 515832) uit 1915 in nieuw-historiserende stijl, een HONDENVERBLIJF (monumentnummer 515834), een PAARDENSTAL (monumentnummer 515831) en een DIENSTWONING met PAARDENSTAL (monumentnummer 515835). De schuur en de parasolberg vallen niet onder de rijksbescherming, maar zijn op gemeentelijk niveau beschermd.

Het huidige uiterlijk van de buitenplaats Het Waliën' is grotendeels gerealiseerd omstreeks 1915 op de plek van een bestaand landgoed daterend uit het tweede kwart van de negentiende eeuw. In 1915 geeft Johanna Petronella Clasina van Doorninck-barones Van Reede tot der Aa de opdracht de meerdere malen gewijzigde bebouwing en tuinaanleg van Het Waliën' te vervangen door een nieuw ontwerp. De aanleg van de historische buitenplaats is samenhangend van opbouw. Alle onderdelen bevinden zich vrijstaand in de parkaanleg, grotendeels aangelegd in gemengde stijl naar ontwerp van L.A. SPRINGER (1855-1940). Het hoofdgebouw is gebaseerd op een eerder ontwerp van J.W. HANRATH (1867-1932) uit 1900-1905 in nieuw-historiserende stijl, waarnaar het voormalig landhuis Groenendaal in Hilversum is gebouwd. Het koetshuis, het hondenverblijf en de paardenstal maken onderdeel uit van hetzelfde ontwerp in nieuw-historiserende stijl uit 1915. De dienstwoning met paardenstal is gerealiseerd aan het einde van de negentiende eeuw in overgangsarchitectuur.

Aan de zuidzijde wordt de buitenplaats begrensd door een halfronde, onverharde weg aan weerszijden geflankeerd door bomen met een centrale zichtas verder naar het zuiden. Aan de westzijde is de kadastrale perceelscheiding genomen als uiterste grens. De begrenzing aan de oost- en noordzijde is deels gebaseerd op kadastrale perceelscheiding, deels op onverharde paden als natuurlijke grens.

Omschrijving

Het vrijstaande HOOFDGEBOUW bevindt zich op enkele tientallen meters ten noorden van de Lochemseweg met voor het huis een half cirkelvormige oprijlaan. Aan de noordzijde, vlak achter het huis bevindt zich het HONDENVERBLIJF. Aan de oostzijde van het huis bevindt zich het KOETSHUIS en de voormalige DIENSTWONING met PAARDENSTAL. Aan de westzijde van het landhuis bevindt zich een PAARDENSTAL. De PARKAANLEG bestaat onder meer uit twee wit geschilderde inrijpilaren met daarop de naam 'WALIëN' en het deels uitgevoerde ontwerp van L.A. SPRINGER (1855-1940). Het uitgevoerde ontwerp bestaat onder meer uit een vijver met aan de noordzijde een door buxushagen beschutte zitplaats met zicht over de vijver naar het landhuis. In de periode 1920-1930 is een aanleg gerealiseerd aan de zuidzijde van de Lochemseweg, die de half cirkelvormige oprijlaan tot een hele cirkel voltooide.

Waardering

HISTORISCHE BUITENPLAATS Het Waliën' gelegen buiten de bebouwde kom, ten oosten van Warnsveld, bestaande uit een HOOFDGEBOUW, PARKAANLEG in gemengde stijl, KOETSHUIS, HONDENVERBLIJF, PAARDENSTAL, DIENSTWONING met PAARDENSTAL gerealiseerd omstreeks 1915.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf voorbeeld van een historische buitenplaats in de huidige vorm grotendeels daterend uit het begin van de twintigste eeuw met architectuurhistorisch waardevolle onderdelen zowel qua interieur als qua exterieur. De landelijk bekende architect J.W. Hanrath, één van de belangrijkste vernieuwers van het Nederlandse landhuis voor de Eerste Wereldoorlog is samen met de landelijk bekende tuinarchitect L.A. Springer betrokken geweest bij de uitvoering van het complex.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de ensemblewaarde van het hoofdgebouw met bijgebouwen en toebehoren, gelegen in een parkaanleg in gemengde stijl.

- Van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een buitenplaats gerealiseerd aan het begin van de twintigste eeuw. Als zodanig representatief voor de realisatie van fraaie landhuizen op bestaande landgoederen door welgestelden in die tijd.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie
Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Lochemseweg 27 7231 PG Warnsveld Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) landhuis Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
P 437 Warnsveld
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1915 1915 bestaande bebouwing vervangen door nieuw ontwerp vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Van Doorninck-Van Reede tot der Aa, J.P.C ; Gelderland opdrachtgever
Hanrath, J.W. ; Gelderland architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven