Knijpslaan 1, Hoogezand
Omschrijving
Het familiegraf van de fabrikantenfamilie Hooites-Beukema, bestaat uit 11 staande marmeren en 4 staande natuurstenen graven. De graftekens worden omgeven door een hek bestaande uit ijzeren regels met decoratieve rand en stijlen met gietijzeren punten, tussen gegroefde hoekpijlers met dennenappel. Van de liggende zerken zijn zes van hardsteen en vijf van wit geaderd marmer gemaakt. Op de dekplaten is de graftekst binnen een cirkel aangebracht. Drie hardstenen zerken zijn voorzien van doodssymbolen. De oudste zerk stamt uit 1858 en heeft op de dekplaat de volgende symbolen: een opengeslagen boek, een gebroken gegroefde zuil, een gevleugelde zandloper, een toorts, een zeis. Op enkele liggende graven staat de naam van de makers: L.F. de Wijs Veendam en F. Woltjes. De vier staande zerken zijn vervaardigd uit wit geaderd marmer en zijn verschillend vormgegeven. Er is een GRAFTEKEN bestaande uit een marmeren basis met schacht met rondboogfries, waarop een gegroefde naald bekroond door een vaas. Op de vier zijden van de schacht de volgende teksten: "Ter nagedachtenis aan Dr J.J. Beukema, geb. te Niezijl 15 juni 1836, overl. te Hoogezand 3 maart 1891, echtgenoot van E. Hooites"; "Ter nagedachtenis aan Elsje Hooites, geb. te Hoogezand 17 augustus 1839, overl. te Groningen 3 februari 1927, weduwe van Dr J.J. Beukema"; "Ter nagedachtenis aan Mr F.F. Beukema, geb. te Hoogezand 5 december 1866, overl. te Groningen 21 februari 1936, echtgenoot van T.H. Haan"; "Ter nagedachtenis aan Titia Heika Haan geb. te Groningen 3 juni 1867, overl. te Groningen 6 october 1938, weduwe van Mr F.F. Beukema." In de basis staat de naam van de maker gegraveerd: P.H. Korst Groningen. Om het grafteken een laag ijzeren hek.
Er is een marmeren GRAFTEKEN bestaande uit een rechthoekige, ondiepe piedestal met afdekplaat, waarop een ondiepe schacht met gekorniste lijst en als bekroning een soort decoratief fronton. De schacht heeft twee gecanneluurde pilasters met ionisch kapiteel, waartussen een uitgehakte staande vrouwenfiguur, die met haar rechterhand haar hoofd ondersteunt en in haar linkerhand een lauwerkrans houdt. Op de achterkant van de schacht een bijenkorf en bijen. Op de piedestal de volgende tekst: "Rustplaats van Mevrouw Jacomijna Meursing, geb. te Hoogezand 16 augustus 1843, overl. te Groningen 3 maart 1910, sedert 18 mei 1872 weduwe van de heer Roelof Hooites." Onderop gegraveerd de naam van de leverancier: Holschlegen (?) Groningen.
Er is een marmeren GRAFTEKEN bestaande uit een voet met piedestal en afdekplaat waarop een schacht met aan vier zijden een gebogen fronton met decoratieve vaas en als bekroning een vierzijdige, gebogen spits met uitgehakt schubmotief met bovenop een vaas. Onderaan de schacht, aan elke zijde een omgekeerde toorts. Aan de voorzijde van de schacht een vrouwenfiguur met lauwerkrans in de hand en haar hoofd in een schelp; aan de achterzijde een sikkel en een toorts die elkaar kruisen; op de beide zijkanten een graftekst. Links: "Rustplaats van Froukje Meursing, geb. 2 augustus 1840, overl. 20 october 1891." Rechts: "Rustplaats van Sikkolina Hooites, geb. 3 juni 1819, overl. 31 januari 1891, weduwe van Wijbrandus Meursing." Aan de voet gegraveerd de naam van de maker: L.F. de Wijs Veendam.
Er is een marmeren GRAFTEKEN bestaande uit een voet waarop een ondiepe schacht met driehoekig fronton. Op de schacht de volgende tekst: "Rustplaats der geliefde kinderen van J.J. Beukema en E. Beukema-Hooites." Erboven een palmtak. In het fronton de afbeelding van een zonnewijzer en bovenop een marmeren ornament.
Waardering
Familiegraf van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarde
- als voorbeeld van een familiegraf uit de periode 1858-1939
- vanwege de funerair-historische en lokale genealogische waarde
- vanwege de opvallende vormgeving van de verschillende zerken en het materiaalgebruik
- vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie met de overige graftekens en onderdelen van het complex
- vanwege de hoge mate van gaafheid
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Complex bestaande uit de Nederlands-hervormde BEGRAAFPLAATS, vermoedelijk aangelegd in 1668, maar met een typisch laat-19de-eeuws karakter, een voormalige DIENSTWONING uit omstreeks 1889 in Ambachtelijk-traditionele stijl en TWEE meervoudige FAMILIEGRAVEN (families Smit en Hooites-Beukema).
Het rechthoekige begraafplaatsterrein, dat is gelegen aan de Knijpslaan/hoek Meint Veningastraat, wordt nog aan twee zijden (west en oost) omgeven door een sloot met boomwallen. Een beukenhaag scheidt de oostzijde van de openbare weg. De zuidzijde grenst aan de gemeentelijke groensingel langs de Meint Veningastraat. Het rechthoekige terrein heeft een orthogonaal padenpatroon, waarbinnen 27 aaneengesloten slagen (rijen) liggen met overwegend 19de-eeuwse graven. Met name de graftekens verlenen de begraafplaats haar typisch 19de-eeuwse karakter.
Twee meervoudige familiegraven (van de families Smit en Hooites-Beukema) worden op grond van bijzondere kwaliteiten en cultuurhistorisch belang afzonderlijk beschermd (zie de desbetreffende beschrijvingen). Het belang van de overige veelal natuurstenen graftekens met of zonder hekwerk, ligt in de collectieve betekenis die zij, met name door materiaalgebruik, plaatsing en symboliek, hebben voor het zo typisch 19de-eeuwse karakter van deze begraafplaats.
Op het terrein staat, grenzend aan de Meint Veningastraat, een klokkentoren uit 1783, die reeds van rijkswege beschermd is (monumentnummer 22266). De voormalige dienstwoning, waarvoor drie leilinden, ligt bij de ingang van de begraafplaats aan de Knijpslaan. Het terrein is toegankelijk via een (vernieuwd) houten toegangshek tussen twee bakstenen pijlers.
Behoudens de Nederlands-hervormde begraafplaats liggen aan de Knijpslaan nog de Joodse Begraafplaats, de Algemene Begraafplaats en, aangrenzend de onderhavig begraafplaats, de Algemene begraafplaats 'De Stille Hof'. Deze laatste, naar ontwerp uit omstreeks 1933 van Jan Vroom jr. uit Glimmen, is eveneens van rijkswege beschermd.
Waardering
Complex bestaande uit de Nederlands-hervormde begraafplaats, met dienstwoning en twee meervoudige familiegraven van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarde
- als voorbeeld van een in aanleg 17de-eeuwse (1668) begraafplaats met overwegend laat-19de-eeuws karakter en een duidelijke klassenopbouw
- vanwege de funerair-historische en lokale genealogische waarde van de graftekens
- vanwege de aanwezigheid van verschillende familiegraven die getuigen van de bloeiende ontginningsactiviteiten, scheepvaart, landbouwindustrie en ijzergieterijen in Hoogezand-Sappemeer
- vanwege de eenvoudige, doch verzorgde aanleg (slagenopbouw)
- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van de samenstellende onderdelen
- vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie met de voormalige dienstwoning en de 17de-eeuwse klokkentoren
- vanwege de directe relatie met de eveneens beschermde Algemene Begraafplaats naar ontwerp van J. Vroom jr. uit Glimmen en de overige (niet van rijkswege beschermde) begraafplaatsen aan de Knijpslaan
- vanwege de kenmerkende ligging aan het bewoningslint langs het oude Winschoterdiep, op de hoek van de M. Veningastraat en de Knijpslaan
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Graf | Uitvaartcentra en begraafplaatsen | Begraafplaats en -onderdelen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Knijpslaan | 1 | – | 9601 KA | Hoogezand | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Uitvaartcentra en begraafplaatsen | Begraafplaats en -onderdelen | familie Hooites-Beukema | Familiegraf |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | K | 8125 | – | Hoogezand |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1858 | 1858 | oudste grafzerk | vervaardiging |