Inleiding

Op een nagenoeg rechthoekig terrein aan de Rozengracht - en tot aan de Rozenstraat doorlopend - in 1912-1913 in een Berlagiaanse trant tot stand gekomen BIOSCOOPTHEATER, genaamd Rozentheater, naar een ontwerp van Z.D. Gulden en M. Geldmaker in opdracht van H.D. Zwaluw. In 1947 nieuwe filmcabine achter in de zaal door Dick Greiner waarbij de oorspronkelijke vóór het toneel geplaatste filmcabine verdween.

In 1948 verbouwing van trappehuis, eveneens door D. Greiner.

Omschrijving

Op een rechthoekige plattegrond en uit afwisselend baksteen en natuursteen opgetrokken, geheel onderkelderde, bioscoop bestaande uit beganegrond en een verdieping. De symmetrische voorgevel bestaat uit twee torens onder met lood bedekte schilddaken waartussen een boven de ingang gepaatst bolvormig middendeel, eveneens met lood bedekt. Daarachter het hoofdbouwvolume, rechthoekig van vorm, onder een plat dak.

De natuurstenen ingang in het middendeel bestaat uit drie rondbogen waarin drie niet meer oorspronkelijke deuren. De glas-in-lood bovenlichten zijn nog wel origineel. Boven de toegangsdeuren een breed natuurstenen fries met daarin de naam van het theater: ROZENTHEATER. Onder het fries vier verschillende reliëfstenen met daarop steeds verschillend afgebeeld een Pierrot met een luit in zijn hand. Het boven de ingang geplaatste bolvormige bouwvolume omsluit de erachter gelegen toneelruimte en is drie traveeën breed welke van elkaar worden gescheiden door bakstenen pilasters voorzien van een gestileerd natuurstenen kapiteel. Daartussen 3 paarsgewijs in de gevel geplaatste glas-in-lood vensters met veelkleurige bloemmotieven en wajangpoppen. De glas-in-lood ramen zijn in het midden voorzien van ranke natuurstenen lisenen. Boven de vensters een zeer breed fries met in reliëf en enigszins gestileerd weergegeven guirlandes.

De torens hebben beganegronds een met natuursteen omlijste ingang (niet meer origineel). In de bovenbouw 2 smalle door natuurstenen lisenen van elkaar gescheiden glas-in-lood stroken tussen twee bakstenen pilasters. De pilasters worden bekroond door een natuurstenen reliëfsteen voorzien van een afbeelding in van een zittende man met de handen aan de oren. De glas-in-lood ramen hebben eveneens veelkleurige bloemmotieven. Onder de gootlijst een natuurstenen fries. Aan de binnenzijde van de torens een klein glas-in-lood raam met natuurstenen bovendorpel. Het INTERIEUR heeft nog enkele oorspronkelijke onderdelen.

Waardering

Voormalige bioscoop in Berlagiaanse stijl met bijbehorende interieuronderdelen van belang vanwege de architectuurhistorische waarde. De vormgeving, waarbij de voorgevel doet denken aan een sacraal bouwwerk, is typerend voor dergelijke gevelontwerpen waarbij gebouwen met een culturele functie werden gezien als een 'cultuurtempel'. Het gebouw is tevens van cultuurhistorische waarde vanwege de opkomst van de bioscoopbouw in de eerste twintig jaar van onze eeuw.