Inleiding

R.K. Heilig Hart- of Paterskerk, gebouwd in 1897-1898 in Neo-Gotische stijl.

P.J. Bekkers en J.P.I. Hegener. De kerk ligt op de hoek van de Tramstraat met de Kanaalstraat in het centrum van Eindhoven, nabij het beschermde Augustijnen klooster (monumentnummer 14627)

Omschrijving

Driebeukige neogotische KRUISKERK. Het schip telt vijf traveeën met zijbeuken, de transeptarmen zijn van twee traveeën diep. Het priesterkoor kent een vijf-achtste sluiting en is voorzien van een kooromgang, geflankeerd door sacristie en paterskoor en traptorentjes. Tegen de zijbeuken zijn uitgebouwde biechtstoelen en twee kapellen zichtbaar. Voor het schip bevindt zich een smal portaal, geflankeerd door kapellen op zeshoekige plattegrond met traptorens, de meest noordelijke daarvan is uitgebouwd tot toren met zes geledingen, bekroond door een H.Hart beeld van verguld koper (Jean Geelen). De zuidelijke kapel wordt bekroond door ingesnoerde spits.

Het geheel is uitgevoerd in baksteen onder een samengesteld zadeldak, gedekt met leien. Op de viering staat een achthoekige dakruiter. De gevels zijn voorzien van speklagen en metselmozaieken in gele strengperssteen en natuursteen elementen.

Het interieur is uitgevoerd in schoon metselwerk, in de koorsluiting is siermetselwerk aangebracht. Pijlers en scheibogen zijn van eenvoudige profielen voorzien en daarboven bevinden zich blindnissen en lichtbeukramen. Het interieur wordt overwelfd door bakstenen kruisribgewelven, in het transept is een stergewelf aangebracht.

De kerk heeft een omvangrijke Neogotische inventaris, geconcentreerd rond de voormalige Augustijnerorde en de late negentiende eeuw typerende devoties. De inventarisstukken werden tussen 1898 en 1918 vervaardigd door het Eindhovense atelier J. Custers. Het hoogaltaar met de ramen erboven stelt de Eucharistie en het H. Hart centraal. De commmuniebank bevat voorstellingen van de predikende Christus en symbolen, de preekstoel toont de westerse kerkvaders, evangelisten en de bergrede. In het koor koorbanken. In de transeptkapel vier altaren met Augustinus, Jozef, Nicolaas en Tolentino en Maria. Neogotische biechtstoelen, kerkbanken en kruisweg. In de transepten ramen van Ch. Eyck en D. Wilschut. In de kapel van O.L. Vrouw van Goeden Raad Neogotische ramen, in de Mariakapel ramen van Wilschut. Neogotisch orgel van M. Maarschalkerweerd (1906). Eenklaviers kabinetorgel, gemaakt door J.J. Vool in 1810.

Waardering

De kerk is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden, in het bijzonder de stichting van openbare kloosterkerken en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de kloosterkerk. Het gebouw heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering en is van kunsthistorisch belang door de rijk gedetailleerde Neo-Gotische interieuronderdelen, welke gerelateerd zijn aan de wijze waarop de paters Augustijnen hun geloofsvisie uitdroegen. Het gebouw is tevens van belang als voorbeeld van het oeuvre van de architecten Bekkers en Hegener. Het heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling/uitbreiding van de stad, tot uiting komend in de uitzonderlijke en markante plaatsing van het H. Hartbeeld op de toren. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.