St. Joseph (oorspr. Arva), Velp
Omschrijving
Het LANDHUIS is gebouwd op een nagenoeg U-vormige plattegrond en heeft twee bouwlagen onder een samengesteld overstekend schilddak gedekt met leien in maasdekking. Het landhuis bestaat uit een langwerpige hoofdbouwmassa met ter weerszijden, iets lagere aan de voorzijde risalerende bouwmassa's en aan de achterzijde uitgebouwde zijvleugels.
In de hoek tussen de voorgevel en het rechter hoekrisaliet bevindt zich een hoog opgaande, in Neo-Tudorstijl opgetrokken, bakstenen schoorsteen. Het pand heeft een omlopend trasraam. In het midden van de voorgevel bevindt zich de hoofdingang waardoor men in de vestibule komt die toegang geeft tot een dwars hierop gelegen gang. Links van de vestibule bevond zich de spreekkamer, die vanuit de vestibule direct te bereiken was en rechts van de vestibule bevond zich de herenkamer. Tegenover de vestibule bevindt zich het ruime trappenhuis. De linkervleugel bevatte op de begane grond oorspronkelijk een woonkamer, een kinderkamer en een leeskamer. De rechtervleugel bevatte op de begane grond een eetkamer, een keuken en bijkeuken.
De asymmetrische ingedeelde, vijf traveeen brede VOORGEVEL, heeft een licht risalerende door een rode zandstenen puntgevel afgesloten middentravee en vooruitspringende hoektraveeen. De middenrisaliet is tot de het begin van de boogaanzet van het rondboogportiek in rode zandsteen uitgevoerd. In de rondboog zijn op regelmatige afstand van elkaar natuurstenen sluitstenen geplaatst. Aan de boogzijde is iedere sluitsteen voorzien van een groen verglaasde profielsteen met een in terra-cotta uitgevoerd floraal ornament. De ingang heeft een fraaie deur met meerruits zij- en bovenlichten. Boven de rondboog bevindt zich een sierlijke metalen belettering met de huidige naam van het huis.
Aan weerszijden van de middentravee, net onder de daklijst, bevindt zich een opmerkelijke rijk bewerkte vergaarbak en regenpijp. deze zijn voorzien van het bouwjaar en een versiering in de vorm van druiventrossen en wijnranken. De travee links van de middentravee bezit op de begane grond twee kleine vensters voorzien van transparant glas-in-lood. Tussen de vensters van de begane grond en de verdiepingsvensters is een deels terra-cottapaneel aangebracht met een voorstelling van een festoen en een belettering met de naam van het huis op een groen verglaasde ondergrond. De verdieping bezit twee grotere vensters met transparant glas-in-lood. De vooruitspringende linkertravee heeft een over twee bouwlagen doorgetrokken driezijdige erker die op de verdieping van vakwerk voorzien is. Zowel op de begane grond als de verdieping bevinden zich gekoppelde meerdelige ramen. De vooruitspringende rechtertravee heeft op de begane grond een venster met zes gekoppelde ramen en op de verdieping een loggia met vier Toscaanse zandstenen zuiltjes.
De LINKER ZIIJGEVEL is asymmetrisch ingedeeld en bestaat uit twee geveldelen waarvan het rechter geveldeel licht risaleert. Het linkergeveldeel bezit op de begane grond links een meerdelig venster voorzien van bovenlichten met glas-in-lood en rechts dubbele tuindeuren met zij- en van glas-in-lood voorziene bovenlichten. De verdieping bezit een drietal vensters met van glas-in-lood voorziene stolpramen.
Het risalerende rechter geveldeel heeft op de begane een forse in hout en glas uitgevoerde serre met een bovenliggend balkon en een bakstenen borstwering. De serre is op de hoeken afgeschuind en heeft aan de voorzijde dubbele tuindeuren met aan weerszijden meerdelige ramen. Recent is de houten balustrade met opbouw van het balkon vervangen door een modern balkonhek. De verdieping heeft dubbele balkondeuren. Het de daklijst doorbrekende linker geveldeel van de verdieping bezit een smal venster met een van glas-in-lood voorzien raam.
De ACHTERGEVEL wordt gevormd door de achtergevel van de hoofdbouwmassa met aan weerszijden een lagere uitgebouwde vleugel die binnenplaats afsluiten. De achtergevel van de hoofdbouwmassa heeft op de begane een lage deur met zijlichten. Hierboven bevindt zich een groot meerdelig venster ter verlichting van de hal. Het venster is voorzien van na de Tweede Wereldoorlog aangebracht kleurig glas-in-lood dat het oorspronkelijke rijk uitgevoerde glas-in-lood vervangt. Uiterst links bevindt zich op de begane grond bevindt zich een smal venster. De verdieping bezit een venster met een stolpraam. Geheel rechts bevindt zich een bijzonder fraaie in Engelse trant (uit)gemetselde en zeer hoog opgaande schoorsteen. De linkervleugel heeft op de begane grond een uitbouw ten behoeve van de bijkeuken. De gevel heeft op de begane grond links een door een rondboog afgesloten poortje en rechts een deur met zijlichten. De terugliggende verdieping bezit een balkon en dubbele balkondeuren met zijlichten.
De rechtervleugel heeft een over de volle hoogte doorgetrokken driezijdige erker die op de verdieping van vakwerk voorzien is. Zowel op de begane grond als de verdieping bevinden zich gekoppelde meerdelige ramen.
De asymmetrisch ingedeelde RECHTER ZIJGEVEL heeft links op de begane grond drie door smalle muurdammen van elkaar gescheiden vensters. Het aanzienlijk bredere middelste venster bezit drie gekoppelde ramen met glas-in-lood. De verdieping bezit een venster dat voorzien is van een stolpraam en glas-in-lood. Het rechts hiervan gelegen geveldeel doorbreekt de daklijst en is voorzien van een plat dak. Hier bevindt zich op de begane grond een een door een rondboog afgesloten portiek waarin een paneeldeur gelegen is. De verdieping bezit hier een klein venster en in de attiek een ovaal venster. Het rechts hiervan gelegen inspringende geveldeel heeft op de verdieping de aanzet van een hoog opgemetselde schoorsteen in Engelse trant.
Het pand bezit nog tal van oorspronkelijke INTERIEURonderdelen. Zo zijn in het rijk uitgvoerde interieur onder meer een van een gestuct tongewelf voorziene vestibule met zwart-wit geblokte marmeren vloer alsmede een in deze materialen uitgevoerde lambrizering aanwezig. De woonkamer is voorzien van houten lambrizeringen, een haardnis met een groen-wit geaderde marmeren schouw met aan weerszijden ingebouwde kasten. Opvallend zijn de in hout uitgevoerde Toscaanse zuiltjes tussen de woonkamer en de serre. Ook de nu als kapel fungerende eetkamer is geheel van betimmeringen voorzien waarin een marmeren schoosteenmantel een buffetkast is opgenomen. De ruime keuken is betegeld en bezit nog het oorspronkelijke fornuis.
Waardering
LANDHUIS uit 1914-1915 naar ontwerp van de architecten Freem en Bremer.
Architectuurhistorische waarden:
- Het pand is van belang vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp zoals dit tot uitdrukking komt in de gaaf bewaarde hoofdvorm, de opvallende detaillering en het materiaalgebruik. Dit laatste is met name toepassing op het gebruik van zandsteen en speciaal vervaardigd terra-cotta bouwaardewerk.
- Het pand vormt het belangrijkste voorbeeld in de gemeente Rheden van een in de trant van het voor de periode rond de Eerste Wereldoorlog kenmerkende Traditionalisme gebouwd landhuis waarbij tevens invloeden van de Engelse landhuisstijl aanwezig zijn.
- Het pand bezit een nog grotendeels oorspronkelijke en belangwekkend interieur.
- Het pand is van belang voor het oeuvre van de architecten A.R. Freem en in het bijzonder G.C. Bremer.
Het pand bezit stedebouwkundige waarde:
- Het pand, gelegen aan de westzijde van de Rozendaalselaan vormt een karakteristiek en beeldbepalend onderdeel van de villabebouwing aan de Rozendaalselaan uit de periode voor 1940.
- Het pand heeft een ensemblewaarde in samenhang met de omringende tuin.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Dit voor de gemeente Rheden bijzondere en gaaf bewaarde monumentale LANDHUIS met omringende parkachtige TUIN werd in 1914 ontworpen door de architecten Freem en Bremer. Naar verluidt had de opdrachtgever een fortuin vergaard door de handel in bloemen en fruit. Ir. G.C. Bremer (1880-1949) was o.a. tijdelijk adjunct-directeur van de dienst Gemeentewerken in Arnhem en later rijksbouwmeester. In Arnhem ontwierp Bremer o.a de Verschuerbuurt (1911) en de H.B.S. voor meisjes (1915) aan de Apeldoornseweg 210. In Den Haag werden naar zijn ontwerp de voormalige gebouwen van de Centrale Directie der P.T.T. (1920) aan de Kortenaerkade gebouwd. In samenwerking met ir. A.R. Freem ontwierp hij verschillende landhuizen waaronder het huis Klein Engelenburg te Brummen.
Het is niet bekend wie de tuin ontworpen heeft. Deze zou ontworpen kunnen zijn door de tuinarchitect D.F. Tersteeg die in deze jaren ondermeer de tuinen ontwierp voor de Schweer bey der Beckestichting van architect C.B. Posthumus Meyes in Dieren of door de tuinarchitect L. Springer. Het complex is gelegen op een groot rechthoekig perceel aan de westzijde van de Rozendaalselaan en wordt links begrensd door de Da Costalaan en rechts door de PC Hooftlaan. Aan de achterzijde is het park door middel van een smalle met woonhuizen bebouwde strook gescheiden van de Enkweg. De achter het landhuis gelegen deels gewijzigde garage valt niet onder de bescherming van rijkswege.
Omschrijving
Het statige huis vormt een goed voorbeeld van de, voor de periode rond de eerste Wereldoorlog kenmerkende, Heroriëntatie op traditionele bouwwijzen. In het bijzonder is er sprake van invloeden van de Engelse landhuisarchitectuur uit het laatste decennium van de 19de eeuw. Het laatste is o.a. terug te vinden in de fraaie hoog opgaande schoorstenen in neo-Tudor trant en de erker met vakwerk (bay-window) aan de voorzijde. Het ten opzichte van zijn omgeving iets hoger gelegen landhuis wordt omringd door een tuin in de Nieuwe Architectonische tuinstijl terwijl het achterste deel van de tuin een bosachtig karakter heeft. Kenmerkend voor deze stijl zijn o.a. de toepassing van zichtassen, symmetrie en niveauverschillen waarbij diverse verdiept of juist hoger gelegen delen d.m.v. trapjes verbonden worden. Voor het huis bevindt zich een ruime halfronde oprijlaan. De tuin wordt ter hoogte van de voor- en zijgevels van de weg gescheiden door een ligusterhaag.
Waardering
Architectuurhistorische waarden:
- Het complex is van belang omwille van de bijzonder gaaf bewaarde hoofdvorm, de opvallende en bijzondere detaillering en het materiaalgebruik van het landhuis. Hierbij kan verwezen worden naar de fraaie gemetselde schoorstenen en de loggia met Toscaanse zuilen op de verdieping.
- Het complex vormt voor wat betreft het landhuis het belangrijkste voorbeeld in de gemeente Rheden van een in de trant van de, voor de periode rond de eerste Wereldoorlog kenmerkende, Heroriëntatie op traditionele bouwwijzen gebouwd landhuis waarbij tevens sprake is invloeden van de Engelse landhuisstijl.
- Het complex is van belang vanwege het bijzonder gaaf bewaarde en rijk uitgevoerde interieur van het landhuis .
- Het complex is van belang vanwege de vrij gaaf bewaarde in de Nieuwe Architectonische tuinstijl uitgevoerde tuin.
- Het complex is van belang voor het oeuvre van de architecten ir A.R. Freem en ir G.C. Bremer.
Stedebouwkundige waarden:
- Het complex, gelegen aan de westzijde van de Rozendaalselaan vormt een karakteristiek en beeldbepalend onderdeel van de villabebouwing aan de Rozendaalselaan uit de periode voor 1940 en is van bijzondere betekenis voor het aanzien van het dorp Velp.
Cultuurhistorische waarden:
- Het complex is van belang als een herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het landhuis geeft een duidelijk beeld van de huisvesting van een nieuwe kapitaalkrachtige elite die zich in de late negentiende eeuw en de vroege twintigste eeuw bij voorkeur vestigde in kapitale villa's buiten de stad in een omgeving met veel natuurschoon. Goede verbindingen met een stad zoals in dit geval Arnhem alsmede met het westen van het land waren echter wel vereist. Deze nieuwe bevolkingsgroep droeg ertoe bij dat het aanzien van het dorp Velp en de sociale gelaagdheid van de bevolking sterk veranderde.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Landhuis | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Rozendaalselaan | 61 | – | 6881 LB | Velp | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | – | Villa |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | F | 925 | – | Velp Gelderland |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1914 | 1915 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Bremer, G.C. ; Gelderland | ingenieur | – |
Freem, A.R. ; Gelderland | ingenieur | – |