Jan R. Stuutstraat F 7, Nieuwe Pekela
Omschrijving
Voormalige DIRECTEURSWONING uit omstreeks 1888 met aangebouwd ACHTERHUIS opgetrokken in een Ambachtelijk-traditionele stijl met Eclectische elementen. De deels onderkelderde woning is opgetrokken in een bruine baksteen op een in blokken gepleisterd trasraam en heeft gemetselde hoekpilasters. Het schilddak, gedekt met een zwart geglazuurde verbeterde Hollandse pan, heeft een kroonlijst met klossen en op de nok twee gemetselde schoorstenen. In de voorgevel (zuidoost) de hoofdentree bestaande uit een (vernieuwde) deur met (vernieuwd) bovenlicht binnen een gepleisterde omlijsting met schouderboog en pleisterwerkaccenten; voor de deur een natuurstenen stoep (twee treden) tussen twee gemetselde muurtjes (niet origineel). Aan weerszijden van de entree twee H-vensters met houten onderdorpels binnen een gepleisterde schouderboog omlijsting met pleisterwerkaccenten. In het dakvlak boven de entree een houten dakkapel onder een steekkap met fronton en bakgoot op houten klampen; aan de voorzijde twee openslaande vensters onder een bovenlicht met spiegelboog tussen twee houten pilasters.
In de noordoostgevel drie omlijste H-vensters als aan de voorzijde en in het dakvlak een houten, platte dakkapel met kroonlijst en een openslaand venster met bovenlicht tussen twee pilasters. In de zuidwestgevel twee omlijste H-vensters en een deur met bovenlicht (niet origineel) in een gemetselde portiek met geknikte segmentboog; in het dakvlak een identieke dakkapel als aan de noordoostzijde.
De achtergevel (noordwest) wordt in beslag genomen door een aangebouwd ACHTERHUIS opgetrokken in een bruine baksteen op een gepleisterd trasraam. Het aangekapte dak heeft zwart geglazuurde verbeterde Hollandse pannen, een goot op klossen en aan de noordwestzijde een topgevel met strakke windveren. In de zuidwestgevel twee driestrooksvensters met gepleisterde wenkbrauwboog, twee (vernieuwde) deuren met bovenlicht binnen een gepleisterde omlijsting en een staand tweeruits w.c. venster. In het dakvlak een platte houten dakkapel (niet origineel) waarin twee keer drie H-vensters en een hoge gemetselde schoorsteen. De noordoostgevel heeft drie T-vensters en een H-venster, alle met een gepleisterde wenkbrauwboog, een smal w.c. venster en een (vernieuwde) deur met tweeruits bovenlicht onder een segmentboog.
In de achtergevel met hoeklisenen drie H-vensters met gepleisterde wenkbrauwboog en een paneeldeur met gietijzeren deurpaneel onder een bovenlicht binnen een gepleisterde deuromlijsting; op de verdieping een vernieuwd balkon, een paar openslaande balkondeuren onder een licht getoogd drieruits bovenlicht binnen een omlijsting van gele baksteen. Aan weerszijden van het balkon een gepleisterde driehoek binnen een omlijsting van gele baksteen (in de linker driehoek is later een deur geplaatst). Bovenin de topgevel een halfrond ijzeren venster met roedenverdeling met rondom gele baksteen.
In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: in de gang dubbele tochtdeuren naar het achterhuis met deurlichten met bewerkt en gekleurd glas en erboven het gepleisterde vlak met onder andere een anker en een kruis; het gestucte plafond met rozet en de gepleisterde vlakken in de wanden. In de voorkamers de marmeren schouwen met gepleisterde schacht, de houten vensterbanken en de blinden, de gestucte plafonds.
Waardering
Directeurswoning van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarde
- als voorbeeld van een directeurswoning uit de tweede helft van de 19de eeuw
- vanwege de sobere traditionele vormgeving met Eclectische elementen
- vanwege de functionele relatie met de houtzagerij
- vanwege de markante ligging aan het Pekelderhoofddiep, bij de entree naar het terrein met de houtzagerij
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Nieuwe Pekela, J.R. Stuutstraat F5;6;7 `Nooit-Gedacht'
Complexomschrijving
C9663SEF: 9663SEF5;9663SEFSP;9663SEF6;9663SEFAW;9663SEFS
Inleiding
Complex bestaande uit een HOUTZAGERIJ, een SCHOORSTEENPIJP, een DIRECTEURSWONING, een DIENSTWONING en een HOUTSCHUUR. De houtzagerij is volgens een gevelsteen opgericht in 1875 door H.P. Geertsema. Deze gaf opdracht een stoomhoutzaagmolen te bouwen langs het Ommelanderdiep. Bij de molen werd waarschijnlijk tegelijkertijd een DIENST(molenaars)WONING gebouwd. Deze staat nog steeds op het terrein, met aangrenzend een oude HOUTSCHUUR. In 1888, toen het bedrijf in andere handen was overgegaan, werd vergunning verleend voor het plaatsen van een stoomketel in de houtzagerij. Onduidelijk is of de molen toen misschien is vervangen door of verbouwd tot het huidige gebouw, dat is opgetrokken in een Ambachtelijk-traditionele stijl. In 1891 en 1913 werd nogmaals vergunning verleend voor het plaatsen van een stoomketel. In 1913 wordt de heer B. Schuring eigenaar; de familie Schuring heeft tot de sluiting in 1992 het bedrijf gerund.
Bij de houtzagerij staat aan het Pekelderhoofddiep een DIRECTEURSWONING, opgetrokken in een Ambachtelijk-traditionele trant met Eclectische elementen. Het is onduidelijk wanneer dit pand gebouwd is. Het is mogelijk dat het omstreeks 1888 is gebouwd toen de houtzagerij van eigenaar veranderde. Sinds die tijd hebben er verschillende wijzigingen plaatsgevonden. In 1925 gaf de familie Schuring opdracht in de kamer twee schuifdeuren te plaatsen met aan weerszijden dubbele kasten, in 1937 in het linker woongedeelte een nieuwe indeling van de plattegrond te maken en in 1954 in het achterhuis aan de linkerzijde twee H-vensters te vervangen door een strokenvenster.
Op het terrein staat achter de houtzagerij een SCHOORSTEENPIJP en er is nog een restant van de houthaven waar de boomstammen in werden opgeslagen. Tevens staan er op het terrein een aantal loodsen, waarvan het grootste deel na-oorlogs, en een kapschuur. De kapschuur die ten noordwesten van de houtzagerij ligt staat op instorten en valt derhalve buiten de bescherming.
Waardering
Complex bestaande uit een houtzagerij, een schoorsteenpijp, een directeurswoning, een dienstwoning en een houtschuur van algemeen belang vanwege architectuur-, cultuurhistorische en stedenbouwkundige waarde
- als voorbeeld van een houtzagerijcomplex uit de periode 1875-1930
- vanwege de wijze van inrichting van het terrein
- vanwege de redelijke mate van gaafheid van de verschillende onderdelen
- vanwege de typologische zeldzaamheid in de provincie Groningen
- vanwege de typerende ligging aan het water
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Direkteurswoning | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Jan R. Stuutstraat F | 7 | – | 9663 SE | Nieuwe Pekela | – | – | Ja |
Jan R. Stuutstraat F | 6 | – | 9663 SE | Nieuwe Pekela | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | H | 785 | – | Nieuwe Pekela |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1888 | 1888 | – | vervaardiging |
1937 | 1937 | wijziging plattegrond | verbouwing |
1954 | 1954 | actergevel H-vensters vervangen door strokenvenster | verbouwing |