Inleiding

Voormalig WOONHUIS uit 1920 in Um 1800-stijl naar ontwerp van architect Jan Stuyt (Den Haag). Het huis is gebouwd voor de Tilburgse wijnhandelaar Bern. J.M. Verbunt. Op de kelders van de firma, die aansluitend aan dit perceel liggen, is in de tachtiger jaren van de twintigste eeuw een woningbouwproject gerealiseerd. Ze zijn nu in gebruik als parkeergarage. Sinds de tachtiger jaren is het huis in gebruik als kantoor.

Omschrijving

Het huis heeft twee bouwlagen met een zolderverdieping, die gedekt worden door een samengesteld dak voorzien van rode opnieuw verbeterde Hollandse pannen. Aan de kant van de Nieuwlandstraat heeft het huis een schilddak. Het achterliggende gedeelte wordt gedeeltelijk gedekt door een plat dak en een schilddak met plat. Het gedeelte van het huis met het schilddak heeft pilastergevels, waarvan de hoekpilasters geblokt zijn. De gevels hebben een rondlopende fries met kroon- en tandlijst en gesneden gootklossen. De asymmetrische voorgevel is vier traveeën breed. De tweede travee van rechts bevat de ingangspartij, die uitgevoerd is in Franse kalksteen. In het portiek, dat voorzien is van drie frontale hardstenen traptreden, bevindt zich de voordeur. In het bovenlicht een geometrische roedenverdeling bestaande uit een ingezwenkte ruitvorm doorsneden door een diagonaal geplaatst kruis. Het bovenlicht is aan de binnenkant voorzien van een metalen vergulde zon met stralenkrans. De ingangspartij is bekroond door een tympaan met tandlijst. Op de tweede bouwlaag bevindt zich een schuifvenster met daarin een negenruits roedenverdeling. De twee linkse traveeën die identiek aan elkaar zijn, hebben op de begane grond een schuifvenster met daarin een negenruits roedenverdeling en op de tweede bouwlaag een gelijk venster als boven de ingangspartij. De meest rechtse travee, die smaller is als de andere drie heeft in plaats van een negenruits verdeling in de vensters van beide bouwlagen een zesruits verdeling. In het dak bevinden zich drie kapellen. De middelste brede kapel voorzien van oren heeft een negenruits roedenverdeling in het raam met een segmentvormige bekroning. De zijkapellen met zesruits roedenverdeling in de ramen hebben een tympaanvormige bekroning. De rechterzijgevel bevat twee ingangen. Die met de rondboog bevat de kelderingang, de andere met bovenlicht is de dienstingang. In de gevel bevinden zich meerdere vensters, waaronder schuifvensters. De grote vensters hebben alle een zesruits verdeling. De kleine zijn niet gedeeld. De linker zijgevel bevat vijf schuifvensters met daarin een negenruits roedenverdeling. De achtergevel heeft naast de twee boven elkaar gelegen zesruits schuifvensters van de eerste en tweede bouwlaag respectievelijk op de begane grond een driezijdige erker met twee tuindeuren, zijramen en bovenlichten voorzien van geometrische roedenverdeling bestaande uit een ruitvorm. Hierboven op de tweede bouwlaag een loggia met ervoor een balkon dat bereikbaar is via twee balkondeuren met zij- en bovenlichten. Op de zolderverdieping een dakkapel gedekt door een schilddakje. Er is onderscheid gemaakt in het opgaande werk van de voor- en de achterbouw. De voorbouw met de pilastergevels bestaat uit rode strengperssteen, die in de voorgevel op een hardstenen basement staat en in de zijgevels op een hardstenen plint. Beide zijn gefrijnd. Ook de sluitstenen in de hanekammen van de voorgevel zijn van hardsteen. De onderste drie zijn bekroond door halve bollen. Zij vormen het waarmerk van architect J. Stuyt. De rest van het opgaande werk bestaat uit rode machinale baksteen. Alle muurwerk is gemetseld in staand verband.

Het interieur van het huis is vrijwel authentiek. Op de begane grond bevindt zich onder andere naast de vestibule, gang, kamer en suite een grote vierkante hal annex trappenhuis naar de tweede bouwlaag. De vestibule, gang en hal hebben geaderde witmarmeren vloeren. De hal wordt bekroond door een metalen koepelsegment voorzien van gekleurd glas-in-lood, dat daglicht ontvangt via een glazen lantaarn in het platte dak. Het trappenhuis bevat drie eikenhouten steektrappen met twee bordessen en op de tweede bouwlaag een Venetiaanse balustrade bestaande uit meerdere rondbogen. De kamer en suite bevat: huiskamer, salon en eetkamer. Alle drie de kamers hebben notenhouten deuren en lambrizering met panelen en snijwerk. De wanden zijn bespannen met linnen behang op stijl- en regelwerk. De deuren hebben koperen sloten en paumelles. De huiskamer heeft een zeer fraaie lambrizering tot deurhoogte. Ze is voorzien van guirlandes van eikenloof en wingerd met druiventrossen en slangen. De deuropeningen worden geflankeerd door kurketrekkervormige gedraaide en gesneden zuilen, die de kroonlijst boven de deuren dragen. In de kamer bevindt zich een notenhouten schouw met een dubbele bordenlijst van hetzelfde snijwerk en Oudhollandse tegels voorzien van dierfiguren met een ingebouwde gietijzeren open haard met haardplaat waarop een vrouwenfiguur is afgebeeld met in haar hand een lans gestoken in een hoed. De haardplaat bevat de volgende opschriften: "Pro Patria" en "Anno 1665". Het plafond van de kamer bestaat uit zes moer- en kinderbalken met gesneden sleutelstukken die rusten op voluutvormige consoles. De salon heeft een stucplafond met een ovaalvormige lijst en rondom langs de muren een hoog holprofiel. De radiatoren verwarming in de kamer bevindt zich in ingebouwde kasten met een fond van gevlochten pitriet.

Het stucplafond van de eetkamer heeft een houten cassettenindeling met rondom langs de muren een hoog houten holprofiel. Aan weerkanten naast de erker bevindt zich een glazen notenhouten kast met snijwerk op de deur.

In de hal een figuratief glas-in-lood venster, gedateerd 28 augustus 1941, met de afbeelding van H. Maria met kind op de arm.

Waardering

Het woonhuis is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de bloei van de nijverheid en de stichting van fabrikantenwoningen binnen de oude stedelijke structuur; het is tevens van belang voor de typologische ontwikkeling van de fabrikantenwoning. Architectuurhistorisch is het belangrijk vanwege de stijl en de ornamentiek alsmede het materiaalgebruik; het is tevens van belang in het oeuvre van Jan Stuyt. Het is belangrijk vanwege de grote mate van gaafheid van het ex- en interieur en in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving.