Inleiding

In één keer gebouwd blok met WOONHUIS, BENEDEN- en BOVENWONING met een door een eenvoudig smeedijzeren spijlenhek omzoomde voortuin, gelegen op de hoek van de Burghardt van den Berghstraat en de Van Dulckenstraat, respectievelijk nummer 19, 17 en 49. De ingang van het woonhuis en de benedenwoning zijn gesitueerd aan de Van den Berghstraat, die van de bovenwoning aan de Van Dulckenstraat. Het blok is in 1897 gebouwd in neorenaissancestijl. De grond voor de aanleg van de Van den Berghstraat is op 10 juli 1889 aangekocht. Met de aanleg van de Van Dulckenstraat is op 24 juli 1894 begonnen.

Het pand is in de Tweede Wereldoorlog met name op de hoek getroffen door een granaat. Het meerkleurige glas-in-lood is hier in gewijzigde vorm teruggebracht, evenals de mantels van de stookplaatsen. De ornamenten in de stucplafonds zijn niet meer terug gebracht.

Omschrijving

Het in kruisverband gemetselde, bakstenen blok is opgetrokken op U-vormige grondslag rond een binnenplaatsje en telt twee bouwlagen onder een afgeplat dak. Het dak is aan de straatzijde voorzien van een schild gedekt met gesmoorde kruis- of bouletpannen, bij nummer 19 vervangen door shingles. Het blok is deels onderkelderd. De gevels aan straatzijde hebben een vlakke gepleisterde plint, afgedekt met een geprofileerde deklijst, geprofileerde speklagen, een geprofileerde cordonlijst en worden afgesloten met een hoofdgestel. Het fries is door consoles met Ionische kapitelen onderverdeeld in vakken. Deze vakken bevatten in een rechthoekige perklijst een guirlande met druiventrossen en onder meer appels. Alle gevelopeningen hebben afgeschuinde hoeken aan de bovenzijde en worden ontlast door een om de afschuiningen gevormde steens rollaag met gepleisterde hoek- en sluitstukken. De sluitstenen zijn versierd met onder meer een druiventros. De vensters op de verdieping hebben of een balkon of een schijnbalustrade voor een terugliggende bakstenen borstwering. De balustrades hebben gedraaide balusters met zware hoekbalusters bij de balkons. De balkons rusten op geprofileerde korbelen. De buitendeuren hebben een hardstenen onderdorpel en neuten en zijn bereikbaar via een hardstenen trap.

De VOORGEVEL aan de Van den Berghstraat bestaat uit twee gespiegelde en vrijwel identieke delen. De begane grond heeft een entree met niet oorspronkelijke deur en bovenlicht bezet met meerkleurig glas-in-lood. Aan de ene zijde bevindt zich een tweelichtvenster met enkelruits schuifvensters, aan de andere zijde een enkelruits schuifvenster. De bovenlichten bij nummer 17 zijn bezet met meerkleurig glas-in-lood. De verdieping heeft bij nummer 19 rechts een tweelichtvenster met enkelruits schuifvensters, links een balkon met enkelruits deuren. Tussen de gevelopeningen een vlaggenhouder. Nummer 17 heeft rechts een identiek balkon, links twee enkelruits schuifvensters. De bovenlichten zijn hier nog bezet met meerkleurig glas-in-lood. Het dakvlak bevat enkele dakvensters.

De LINKER ZIJGEVEL bevat rechts op de begane grond zowel als op de verdieping twee enkelruits schuifvensters met daartussen een blindvenster. Het linker schuifvenster op de begane grond is vervangen door een 2-ruits stolpraam. De bovenlichten zijn bezet met meerkleurig glas-in-lood. Geheel links bevindt zich op de begane grond de entree naar de bovenwoning met gewijzigde deur en bovenlicht bezet met meerkleurig glas-in-lood. De plint bevat een 2-ruits kelderlicht en een verdekte toegang tot de kelder.

Op de hoek van het blok bevindt zich een uitgebouwde vierzijdige toren, die boven de gootlijst met een extra bouwlaag overgaat in een zeshoekige toren. De toren wordt bekroond met een hoekige uivormige spits bekleed met zink. Het hoofdgestel loopt door over de toren. De verdieping heeft een omlopend balkon. De gevels bevatten smalle vensters en deuren, de bovenste bouwlaag twee blindnissen. Deze nissen en de twee vensters daartussen worden bekroond met een halfronde nis met daarin pleisterwerk in de vorm van een schelp.

De gepleisterde gevels rondom de BINNENPLAATS bevatten enkele enkelruits vensters en ter plaatse van de bovenwoning een 2-ruits stolpraam met bovenlicht bezet met ongekleurd kathedraalglas.

Het INTERIEUR van nummer 17 en nummer 49 is vrijwel identiek. De niet door oorlogsschade getroffen ruimten hebben een stucplafond met midden- en hoekornamenten. Het hoekornament voorzien van een schelp, de middenornamenten met fruit, kettingen en vrouwenkopjes. Enkele vertrekken hebben een zwartmarmeren mantel ingelegd met zwart-groen geaderd marmer. De bovenwoning heeft nog een nagenoeg oorspronkelijke keuken met terrazzo aanrechtblad, de benedenwoning heeft nog deels de oorspronkelijke betegeling in de keuken met rand van in Delfts blauw geschilderde tegels. In de hal van nummer 17 bevindt zich een witmarmeren vloer en houten panelen onder de vensters. Het interieur van nummer 19 is grotendeels ontdaan van oorspronkelijke elementen. De hal heeft nog een witmarmeren vloer en onderdorpels. De trap heeft gietijzeren balusters en een gedraaide houten trappaal.

De voortuin wordt van het trottoir gescheiden door een smeedijzeren HEKWERK.

Waardering

In één keer gebouwd blok met woonhuis, beneden- en bovenwoning en smeedijzeren hekwerk uit 1897 in neorenaissancestijl.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een blok herenhuizen met ornamentiek beïnvloed door de neorenaissance. Het blok valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten, zoals het geavanceerde materiaalgebruik en de rijke ornamentiek. Karakteristiek zijn onder meer de stucornamenten in de voorgevel en de onderdelen in het interieur. Er is sprake van een ensemblewerking als onderdeel van de bebouwing langs de Burghardt van den Berghstraat en de Van Dulckenstraat, waarbinnen het blok behoort tot de omstreeks 1900 gangbare herenhuizen, welke samen met de oudere en latere typen en stijlen goed de ontwikkeling van de bouw van herenhuizen weergeven.

- Van stedebouwkundige waarde door de situering aan de Burghardt van den Berghstraat en de Van Dulckenstraat. Deze wegen bezitten nog een in vrij gave staat bewaard gebleven bestand aan historische huizen, die een aantrekkelijk en waardevol straatbeeld vormen.

- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het blok is gebouwd als huisvesting voor de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in kapitale herenhuizen in de nieuw aangelegde straten rond de oude stad; een stadsuitbreiding die met het verwijderen van de vestingwerken aan het eind van de 19de eeuw mogelijk was geworden.