Bemuurde Weerd O.Z. 14, Utrecht
Inleiding
Een woonhuis gebouwd in 1898, mogelijk op de fundamenten van een ouder huis gezien de traditionele opzet van voorhuis, binnenplaats, achterhuis. Achter het huis bevond zich oorspronkelijk een zeer smalle diepe tuin, grenzend aan de Gruttersdijk alwaar zich nog het koetshuis bevindt, Gruttersdijk 18. Deze tuin is later grotendeels volgebouwd. Het huis ligt tevens in de as van de weer te openen Weerdsingel. Hoewel de naam van de opdrachtgever thans niet bekend is (2000/2001) wordt aangenomen dat deze zichzelf heeft laten afbeelden middels een fotografisch procédé op een glas-in-lood paneeltje ter hoogte van de overloop op de tussenverdieping in het trappenhuis. Hij staat hier afgebeeld tegen de achtergrond van een ruïneuze, monumentale poort tesamen met een renpaard met wagentje en een jockey. Op het andere paneel staat het paard nogmaals afgebeeld nu alleen met het wagentje en de jockey. Dat de eigenaar een paardenliefhebber geweest moet zijn, blijkt ook uit de glas-in-lood decoratie in het achtervenster van het voorhuis op de begane grond, waarin zich eveneens motieven verwijzend naar de ruitersport bevinden. Opvallend is voorts dat in het huis van meet af aan een badkamer aanwezig is geweest, prominent gelegen op de tussenverdieping aan het bordes van het trappenhuis. Op dit bordes bevindt zich ook een jardinière. Opmerkelijk is voorts de grote serre achter het huis, die mogelijk als wintertuin of oranjerie in gebruik geweest is.
Omschrijving
Woonhuis gebouwd in 1898 bestaande uit een voorhuis en achterhuis gescheiden door een binnenplaats en met elkaar verbonden met een gang aan de rechterzijde. Tegen de achtergevel van het achterhuis is een grote serre gebouwd. Op de binnenplaats bevinden zich het droogcloset en twee kasten afgesloten door paneeldeuren. Het droogcloset is compleet met houten zitting en witte betegeling. Op de binnenplaats een betegeling van zwart-witte tegels en ijzeren lichtroosters t.b.v. de kelder. Voor het huis ligt een hardstenen stoep aan beide zijden afgesloten door een siersmeedijzeren hekje. Het voor- en achterhuis bestaan beide uit twee bouwlagen met een afgeplat dak. Het achterhuis is onderkelderd met een kelder bestaande uit troggewelfjes op ijzeren balken. De kelder heeft een verhoogd gelegen deel en er bevindt zich een open houten voorraad- of wijnkast De voorgevel is opgetrokken in een harde rode baksteen met een plint en sierelementen in grijze natuursteen. De gevel is drie traveeën breed. De linker twee springen iets naar voren en eindigen in een geveltop in neo-renaissance stijl met een steen waarin het jaartal 1898. In de rechter iets terugliggende travee bevindt zich toegang met nog de originele paneel deur. Op de verdieping daarboven een klein balkon met sierijzeren hek . Langs de dakrand staat nog de ijzeren crete en op het tympaan van de geveltop bevindt zich een restant van een ijzeren sierelement. De vensters bevatten schuiframen en een draairaam in de top. Het balkon wordt bereikt middels openslaande deuren. De gevels aan de binnenplaats van voorhuis, gang en achterhuis zijn alle gepleisterd met deels nog de originele vensters. Meest opmerkelijk is het grote raam van het voorhuis op de begane grond. Dit heeft, naar het zich laat aanzien een oorspronkelijke roedeverdeling met ijzeren roeden. Hierboven bevindt zich het glas-in-lood met de motieven uit de ruitersport. De achtergevel van het achterhuis is gepleisterd en heeft de vorm van een afgeplatte topgevel. OP de verdieping en het kap niveau bevinden zich resp. twee grote en twee kleine vensters op de begane grond staat de serre tegen de gevel. De serre is van hout met grote glazen paneeldeuren en een flauw hellend glazen zadeldak. Langs de rand van de daklijst is een sierlijst aangebracht op de top heeft zich een sierelement bevonden, waarvan thans alleen de aanzet resteert. De indeling en interieurafwerking van de begane grond is gaaf bewaard. Rechts bevindt zich de hal met tochtdeur met glas-in-lood naar de gang. De gang heeft ter hoogte van de serre een tweede dubbele tochtdeur één van hout en één met geëtst glas met een bloemvaasmotief. Hal en gang hebben een marmeren vloer, de hal bovendien een marmeren lambris. Daarboven is een afwerking in combinatie van stuc met sierelementen in de vorm van tondo's met putti van papier maché. De gang heeft een eenvoudige stuc afwerking met de omstucte balken in het zicht. In het voorhuis bevinden zich voorts een grote voorkamer en een kleinere achterkamer. De voorkamer heeft een rijke afwerking met o.a. een houten lambrisering, waarin panelen van papier-maché met een voorstelling van bloemvazen zijn gezet. Voorts een beschilderd stucplafond met vermoedelijk eveneens sierelementen van papier maché, een forse marmeren schouw tegen de linker wand en binnenluiken. Houten paneelschuifdeuren scheiden de voor- van de achterkamer. De achterkamer is veel soberder van uitmonstering. In het achterhuis zijn naast elkaar de keuken en het trappenhuis aangelegd met daarachter een grote kamer. In de keuken bevinden zich nog de blauw-witte tegels, de houten keukenkasten met schuifdeuren, en de schoorsteen, voorts nog een origineel venster met draairamen naar de binnenplaats. De achterkamer heeft een rijk geornamenteerd, beschilderd plafond, ook hier vermoedelijk stuc met papier maché ornamentiek. Er is een houten lambrisering en een marmeren schouw tegen de linker muur. De schuifdeuren naar de serre zijn dubbel uitgevoerd een paar houten paneeldeuren en een paar met glaspanelen. De serre heeft een eenvoudige houten wandafwerking van stijlen met panelen daartussen. In de rechter muur zijn openslaande deuren naar de gang. Het trappenhuis met tussenverdieping heeft een groot bovenlicht en leidt met een bordes op een tussenverdieping naar de eerste verdieping tot aan de zolder. De eikenhouten trappen hebben een beginbaluster en leuningen op ijzeren spijltjes. De wanden zijn gestuct met eenzelfde decoratie in papier maché als de hal. Ter hoogte van de tussenverdieping bevindt zich een klein bordes. Hier staat aan de rechterzijde een forse, houten jardinière rustend op een marmeren console en een poot de zinken plantenbak is nog aanwezig. Hier tegenover bevindt zich de toegang tot de badkamer. Dit vertrek heeft zijn uitmonstering met blauw-wit gedecoreerde tegels bewaard plus een venster met glas in lood. De indeling en de interieurafwerking van de verdieping is gewijzigd en gemoderniseerd. Er is nog een sierrand in de gang in aansluiting op het trappenhuis. In de voorkamer en de achterkamer bevindt zich een marmeren schouw De kap lijkt nagenoeg gaaf, maar is ten gevolge van latere indeling en beschildering niet goed waarneembaar.
Waardering
Woonhuis van algemeen belang vanwege architectuurhistorische waarden als voorbeeld van qua architectuur, hoofdopzet en indeling en interieurafwerking van de begane grond en het trappenhuis gaaf en als eenheid bewaard huis in neorenaissance stijl uit 1898. Voorts van belang vanwege opvallende materiaaltoepassingen: papier maché, stalen raamroeden, glas-in-lood-decoratie verwijzend naar de eigenaar. Voorts van stedenbouwkundig belang vanwege de ter plaatse bestaande zeer diepe en smalle achtererven reikend tot aan de Gruttersdijk alwaar voormalig koetshuis (Gruttersdijk 18) en vanwege zijn ligging in de as van de (weer te openen) Weerdsingel.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bemuurde Weerd O.Z. | 14 | – | 3514 AN | Utrecht | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | C | 8509 | – | Lauwerecht |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1898 | 1898 | – | vervaardiging |