Inleiding

Voormalig schoolgebouw met twee woningen op rechthoekig grondvlak in lengterichting achter terugwijkende rooilijn aan de Julianastraat te Venlo; een laag hekje van bakstenen pijlers met ijzerwerk vormt de erfscheiding. Het schoolgebouw vertoont door het plastische gebruik van kubische bouwvolumes en verticale elementen zakelijk expressionistische invloeden, met enkele reminiscenties aan De Stijl. Het gebouw werd in 1930 naar ontwerp van de architect J.L. Grubben gebouwd door aannemer Gebroeders van der Borst uit Beesel, ten behoeve van de 'Deutscher Schulverein'. Dit was een vereniging van de Duitse gemeenschap te Venlo, welke zich al vanaf 1910 inzette voor onderricht van hun kinderen in eigen taal en cultuur. In 1912 kregen zij de beschikking over enkele noodlokalen ("Kaiserin Auguste Victoriaschule"), maar dit bleek door de gestage groei van de Duitse gemeenschap, zeker na de komst van de gigant Nedinsco naar Venlo, niet meer afdoende. Mede dankzij de financiële hulp van dit bedrijf wist de vereniging een stuk grond aan de Julianastraat te verwerven en kon in 1930 de school gebouwd worden. Het einde van de Tweede Wereldoorlog maakte tevens een einde aan het bestaan van de Duitse school in Venlo. Het pand is verbouwd in 1959 en opnieuw in 1991. Bij deze verbouwingen zijn er met name forse ingrepen gepleegd in de voormalige directeurswoning (linker blokvolume, voorheen nr. 3) en huismeesterwoning (derde bouwlaag middenvolume en deel rechter blokvolume, nr 5a). Er werden diverse doorbraken gepleegd ten einde goede interne verbindingen te realiseren en het pand geschikt te maken als kantoor. Hierbij is in 1991 ook de oorspronkelijke hoofdingang verplaatst van het rechtergedeelte van het terugliggende middenvolume, naar het linkerdeel. Voor de voormalige hoofdingang is toen ook een kleine aanbouw verrezen.

Omschrijving

Drielaags pand met twee(hogere) hoekvolumes onder plat dak met keramische dekplaten. Het gehele pand heeft een opstand van rode baksteen met metselwerk in halfsteens verband. Diverse rechthoekige vensters met houten kozijnen, waarbij de ramen in het middenvolume zijn voorzien van glas-in-lood; horizontale, zich over de hoeken uitstrekkende, ramen in het linker blokvolume.

De indeling van de gevels is als volgt. De voorgevel wordt horizontaal geleed door de twee uitspringende blokvormige hoekvolumes met vierkante, hoog oplopende schoorstenen en daar tussenin een terugwijkend middenvolume. Het LINKER BLOKVORMIGE HOEKVOLUME, de voormalige directeurswoning, bestaat uit drie bouwlagen met vooruitspringende hoekdelen in kubische bouwvolumes van diverse grootte. In de eerste bouwlaag bevindt zich een horizontaal raam geleed door slechts één raamroede. Direct rechts van dit raam wijkt de gevel iets terug en begint een klein rechthoekig raam, welke zich uitstrekt over de hoek van de gevel, tot in de rechterzijkant van dit linker blokvolume. In de tweede en derde bouwlaag herhaalt dit patroon zich, alleen wijkt daar de gehele gevel iets terug ten opzichte van de vierkante schoorsteen welke zich uiterst links van het linker blokvolume bevindt. De schoorsteen is deels opengewerkt en voorzien van hardstenen topdecoraties. Direct rechts van het linker hoekvolume bevindt zich een kleine uitbouw die oorspronkelijk de ingang vormde voor de directeurswoning (nr. 3, vanaf 1991 tevens nr. 5); dit is inmiddels ook na het dichtmaken van de hoofdingang van de school de hoofdingang van het gehele gebouw geworden. Het MIDDENVOLUME is drielaags, waarbij zich links in de hoek tegen het linker blokvormige hoekvolume de reeds boven genoemde uitbouw met hoofdingang bevindt, welke te bereiken is middels een kleine bakstenen trap. Rechts van de uitbouw bevinden zich twee rechthoekige drieruitsvensters; iets verder bevinden zich nog vier van deze vensters op een rij. Rechts hiervan bevindt zich de aanbouw uit 1991. In het vlak van de tweede bouwlaag bevinden zich tien rechthoekige tweeruits vensters, welke paarsgewijs en éénmaal in een viertal gegroepeerd zijn. Tenslotte bevinden zich in de derde bouwlaag op regelmatige afstand van elkaar vijf vierkante vensters met raamroede. Tussen het middenvolume en de erfscheiding van lage bakstenen pijlers met gietijzeren hekwerk bevindt zich een kleine tuin.

Het RECHTER BLOKVORMIGE HOEKVOLUME is tweelaags en heeft eveneens vooruitspringende hoekdelen in kubische bouwvolumes in diverse grootte. Aan de linkerzijkant van dit volume bevindt zich de bovengenoemde aanbouw. Daarboven, in het vlak van de eerste verdieping, bevinden zich vier rechthoekige vensters met glas-in-lood, welke van elkaar gescheiden worden door bakstenen raamstijlen. De rechterkant van de voorzijde van dit volume -met de vierkante schoorsteen- springt iets uit ten opzichte van het linkergedeelte. In het vlak van de eerste bouwlaag bevindt zich, net waar de gevel iets gaat uitspringen, een zich over de hoek uitstrekkend venster met raamroede. Uiterst rechts een smal rechthoekig venster. In de tweede bouwlaag bevindt zich, in de hoek van het inspringende geveldeel, een vierkant raam met raamroede. Uiterst rechts de vierkante schoorsteen welke deels is opengewerkt en voorzien van hardstenen topdecoraties; deze is minder hoog dan de linker schoorsteen. De RECHTERZIJGEVEL springt aan de rechterkant enigszins uit. In het vlak van de eerste bouwlaag bevindt zich links de deur naar de voormalige huismeesterwoning welke zich grotendeels in de derde bouwlaag van het middenvolume bevond. Rechts van de deur een rechthoekig venster, en weer rechts daarvan een zijdeur met twee vleugels. Rechts daarvan springt de gevel over de gehele breedte uit. In het vlak van de tweede bouwlaag bevindt zich in het niet-uitspringende gedeelte een vierkant venster met raamroede. Op de voormalige betegelde speelplaats aan de achterzijde van de school bevindt zich een opengewerkt éénlaags TOILETGEBOUWTJE onder plat dak op een hardstenen basement in een opstand van rode baksteen in halfsteens verband. Links wordt het dak gesteund door een houten pijler. Onder het dak bevinden zich rechts twee afgesloten toiletten. Het INTERIEUR sluit in zijn vormgeving en detaillering meer aan bij de Amsterdamse School en het Traditionalisme, en weerspiegelt het karakter van een schoolgebouw. De centrale ruimten in het middenvolume van de school, waar omheen zowel op de begane grond als op de eerste verdieping de klaslokalen en andere (dienst)ruimten gegroepeerd liggen, zijn voorzien van lambriseringen van okergele en zwarte tegeltjes. De vloeren van beide ruimten zijn voorzien van kleine witte tegeltjes, waarbij de randen zijn voorzien van kleurige accenten in rode en zwarte tegeltjes, en waarbij in het midden een gestileerd kruis is geconstrueerd eveneens van rode en zwarte tegeltjes. Deze tegelvloeren zijn ook aanwezig in de toiletten en de voormalige keuken. In de muren van bovengenoemde centrale ruimten zijn diverse nissen in Amsterdamse School-vormen aangebracht, waarin diverse zaken als fonteintje en kapstokken zijn ondergebracht. De paneeldeuren naar de klaslokalen zijn origineel en voorzien van een venster van zes ruitjes in het bovenste paneel. Ook het trappenhuis in het rechtergedeelte van gebouw is voorzien van een lambrisering met genoemde okergele en zwarte tegeltjes, in een geometrisch en Amsterdamse School-achtig patroon. De zes klaslokalen zijn door hun onaangepaste volume nog goed herkenbaar, sommige zelfs nog met originele wasbak/gootsteen.

Waardering

Het object bestaande uit voormalig schoolgebouw en twee woningen uit 1930 is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een culturele en geestelijke ontwikkeling, namelijk de ontwikkeling van het onderwijs in de 20e eeuw. Het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het schoolgebouw. Architectuurhistorisch is het van belang vanwege de stijl en de detaillering. Het heeft ensemblewaarden vanwege de situering, verbonden met de ontwikkeling van de stad. Het object is waardevol vanwege de gaafheid van in- en exterieur.