Molencomplex De Eendragt, Appingedam
Omschrijving onderdeel 1: MOLENAARSWONING, ACHTERHUIS, AANGEBOUWDE SCHUUR EN OLIEKELDERS.
Ter plaatste van het in 2009 door brand verwoeste molenrestant bevinden zich onder de grond nog de OLIEKELDERS. In het noordoosten staat de MOLENAARSWONING met ACHTERHUIS. Het uit twee bouwlagen bestaande stenen molenaarshuis heeft een rechthoekige plattegrond en is voorzien van een zadeldak met aan de noordoostzijde en de zuidwestzijde een wolfseind dat is gedekt met dakpannen. De ingang bevindt zich in de noordoostgevel. Het eveneens stenen achterhuis heeft een rechthoekige plattegrond en is voorzien van een zadeldak dat is gedekt met dakpannen. Zowel de goothoogte als de nokhoogte van het achterhuis liggen lager dan die van de molenaarswoning. Het muurwerk van zowel de molenaarswoning als het achterhuis is grijs geschilderd. Aan de zuidwestkant staat een stenen schuur met een rechthoekige plattegrond voorzien van een zadeldak, dat is gedekt met dakpannen. Ten zuidwesten tegen de schuur staat een recentelijk gebouwde woning, die niet onder de werking van de Monumentenwet valt.
Waardering
MOLENAARSWONING, ACHTERHUIS, AANGEBOUWDE SCHUUR EN DE ONDERGRONDSE OLIEKELDERS ZIJN van algemeen belang uit typologisch en bouwtechnisch-historisch oogpunt als functioneel onderdeel van het oliemolencomplex 'De Eendragt'.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving: MOLENCOMPLEX BESTAANDE UIT (1)MOLENAARSWONING, ACHTERHUIS, AANGEBOUWDE SCHUUR EN OLIEKELDERS (2) MOLENSCHUUR, (3) SCHOORSTEEN, (4) MACHINEKAMER, (5) LEILINDEN.
Inleiding
MOLENCOMPLEX. Ter plaatse is een als stellingmolen uitgevoerde achtkante bovenkruier met de naam 'De Eendragt' in 1802 als oliemolen gebouwd. De molen werd eind 19e eeuw voorzien van een stoommachine, waarmee nadien het gaande werk werd aangedreven. Naast de molen werden hiervoor een stenen machinekamer en een ketelhuis met schoorsteen gebouwd. De windmolen is vervolgens omstreeks 1900 onttakeld, waarbij het wiekenkruis, de kap, het bovenachtkant, de stelling en een deel van het gaande werk werden verwijderd. De stoomoliemolen verloor rond 1945 zijn functie. Het overgebleven gaande werk werd, evenals de stoommachine na 1945 verwijderd. In 2009 is het tot dan als molenrestant behouden object door brand verwoest en verloren gegaan. De molenaarswoning behield zijn functie als woning. De rest van het molencomplex kreeg een functie als opslagruimte en is tot op heden als zodanig in gebruik. Het molencomplex ligt aan het Damsterdiep, vanouds de belangrijkste aanvoerroute naar de stad Groningen. Het molencomplex is zichtbaar in een open en historisch gave omgeving. Het molencomplex bestaat uit een molenaarswoning, een aangebouwd achterhuis, een aangebouwde schuur en oliekelders, een molenschuur, een schoorsteen en een machinekamer. Langs de drie vrije gevels van de molenaarswoning staan leilinden. De woning is recentelijk vervangen door een nieuwe woning die buiten de werking van de Monumentenwet valt.
Omschrijving
Het complex van gebouwen zoals hierboven beschreven is kenmerkend voor een windoliemolencomplex uit het begin van de 19e eeuw dat in de loop der tijd is aangepast en uiteindelijk ontmanteld. De schoorsteen en de machinekamer zijn kenmerkend voor de overgang naar stoomkracht aan het einde van de 19e eeuw.
Waardering
Het MOLENCOMPLEX is van algemeen belang:
- vanwege bouwtechnisch-historische waarden als herkenbaar en representatief relict van een oliemolen uit het begin van de 19e eeuw die omstreeks 1900 werd omgebouwd tot mechanisch gedreven oliemolen;
- vanwege cultuurhistorische waarden als onderdeel van de geschiedenis van de olieslagerijen van Nederland en de industriële ontwikkeling van Groningen en de plaatselijke geschiedenis;
- vanwege ensemblewaarden van de molenaarswoning, het aangebouwde achterhuis en de aangebouwde schuur, de molenschuur, de schoorsteen en de machinekamer;
- vanwege situationele waarden betreffende zijn ligging aan het Damsterdiep en de historische gaafheid van de omgeving;
- vanwege zijn historische belevingswaarde en zeldzaamheid als één van de weinige resterende oliemolencomplexen in Nederland en het laatste overgebleven oliemolencomplex in de provincie Groningen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Oliemolen | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie- en poldermolen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Stadsweg | 2 | – | 9903 TC | Appingedam | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie- en poldermolen | – | Bovenkruier |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | H | 794 | – | Appingedam |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1802 | 1802 | – | vervaardiging |