Omschrijving

De HISTORISCHE STADSWALLEN omvatten:

De AANLEG (1) van de rondom de oude binnenstad van Utrecht gelegen in oorsprong 12e eeuwse verdedigingswerken bestaande uit (restanten van) WALLEN, MUREN, TORENS en POORTEN en de GRACHTENGORDEL, te weten de singelgracht met zijn kademuren of taluds aan weerszijden.

Dit verdedigingswerk is in de 16de eeuw onder Karel V versterkt met de DRIE STENEN BOLWERKEN Zonnenburg (2), Sterrenburg (3) en Manenburg (4) en de CITADEL VREDENBURG (5).

Tot de historische stadswallen worden tevens gerekend de omstreeks 1580 aangelegde VIJF AARDEN BOLWERKEN, te weten het Begijnebolwerk (6), het Wolvenbolwerk (7), het Lucasbolwerk (8), bolwerk Lepelenburg (9) en het Mariabolwerk (10).

Tussen 1829 en 1885 zijn de verdedigingswerken geslecht en naar plannen van J.A. Zocher rondom gemoderniseerd, waarbij het zuidelijk deel tot PLANTSOEN (11) is herschapen.

Tot de historische stadswallen worden voorts gerekend:

- BEBOUWING (12) op het bolwerk Zonnenburg

- BEBOUWING (13) op het bolwerk Manenburg

- BEBOUWING (14) op het bolwerk Sterrenburg

- TOLSTEEGBURG (15)

- MALIEBRUG (16)

- ABSTEDERBRUG (17)

- HERENBRUG (18)

Op de historische stadswallen bevinden zich nog andere monumenten, zoals de stadsschouwburg en de gevangenis op het Wolvenbolwerk, die niet tot de historische stadswallen worden gerekend.

Waardering

De HISTORISCHE STADSWALLEN zijn van algemeen belang vanwege

- de ouderdom;

- de historische waarden als markeringspunt in de ontwikkeling van Utrecht als stad alsmede de in later tijd aan de stadswallen verbonden historische handelingen;

- de architectuurhistorische waarde in het bijzonder als uitdrukking van de militair historische bouwontwikkeling door de eeuwen heen en tevens als goed voorbeeld van de tuinhistorische ontwikkeling waarbij de militaire werken werden geslecht en ingericht als plantsoen. Daardoor tevens van belang in het oeuvre van J.A. Zocher;

- stedenbouwkundige waarden als belangrijk structurerend en herkenbaar element in het geheel van de stedelijke aanleg.