Inleiding.

Langs het in 1888 gereed gekomen Afvoerkanaal gerealiseerde complex van het voormalig stoomgemaal Houtrust uit 1883-1885 naar ontwerp van J. van der Vegt, hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat. Het complex heeft de volgende samenstellende onderdelen: een machinehuis, twee machinistenwoningen en een sluiskom. In 1913-1914 is het stoomgemaal vervangen door een elektrische installatie, waarvoor het machinehuis ingrijpend werd gewijzigd. Het gemaal is in 1970 buiten werking gesteld. Omschrijving.

De gebouwen zijn opgetrokken in sobere neo-renaissance met bakstenen gevels, verlevendigd door natuurstenen banden en banden van gele baksteen. De twee geschakelde voormalige machinistenwoningen op U-vormige plattegrond zijn op enige afstand van het water gesitueerd. Het voormalige machinehuis ligt direct aan het water langs de sluizen met gemetselde kademuren. Langs de sluiskom is een fraaie beplanting van kastanjebomen. Waardering Voormalig stoomgemaal, sluis en woningen van cultuurhistorisch waarde vanwege de geografisch-stedelijke belangrijke ontwikkeling van de aanleg van het Afvoerkanaal met regulerende voorzieningen voor de waterhuishouding. Een belangrijke ensemblewaarde vormt de historisch-ruimtelijke relatie met water en groen.