Inleiding

THEEKOEPEL, vrijstaand gesitueerd ten oosten van het Herewegviaduct en ten zuiden van de spoorlijn naar Zwolle, gebouwd in 1868-1869 in opdracht van aardappelmeelfabrikant W.A. Scholten in een rijke, eclectische bouwstijl naar ontwerp van architect J. Maris. De drie gietijzeren beelden in de nissen zijn gegoten door Société de Fonderies du Val d'Oise in Parijs. Het vierde beeld, de 'Lente' voorstellend, ontbreekt. Het gietijzeren hekwerk rondom de tuin is vervaardigd door de Fa. Schretlen & Co uit Leiden. De plafondschilderingen op linnen in de salon zijn van de hand van twee Italiaanse schilders. Het gebouw is gerstaureerd in 1979 en thans in gebruik als kantoor. Het hek is gerestaureerd in 1986-1987.

Omschrijving

Het achtzijdige gebouw is opgetrokken op een ovaalvormige plattegrond en telt een souterrainverdieping en twee bouwlagen onder een koepeldak, bekleed met koper. Op de nok een verguld beeld van Mercurius, symbool van de handel. Het gebouw heeft een hardstenen basement met zwart geschilderde voegen en is opgetrokken uit roodbruine baksteen en heeft hardstenen pilasters op de hoeken. Aan de noord- en zuidzijde zijn twee halfronde veranda's uitgebouwd met balkons op de verdieping, die rusten op vierkante, gietijzeren kolommen met hiertussen gietijzeren balustrades. In elke travee op de verdieping grote rondboogvensters met geprofileerde hardstenen omlijstingen en kuiven. In de rondboognissen van de noord- en zuidgevel van de veranda drie geverfde, gietijzeren beelden van vrouwenfiguren, die de jaargetijden voorstellen. De ingang is aan de westzijde en bestaat uit een dubbele houten paneeldeur met gietijzeren rooster en hardstenen stoep. De tuin wordt begrensd door een bijpasssend gietijzeren hekwerk tussen vierkante gietijzeren balusters met goudbronskleurig geschilderde pijnappels.

Interieur

In het qua indeling en uitmonstering uitzonderlijk gaaf bewaarde interieur zijn ondermeer van belang de hal, de houten parketvloer met inlegwerk, houten lambrizeringen en plafondschilderingen op linnen met florale motieven in de salon op de eerste verdieping.

Waardering

Theekoepel met een uitzonderlijk rijke eclectische architectuur, gaaf bewaard gebleven interieur en gietijzeren hekwerk uit de bouwtijd, gebouwd in opdracht van de Groninger aardappelmeelfabrikant W.A. Scholten naar ontwerp van architect J. Maris, van algemeen belang vanwege zijn grote cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde alsmede vanwege zijn gaafheid en uniciteit en de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur.