Inleiding

De HISTORISCHE BUITENPLAATS ZEERUST is omstreeks 1700 gesticht onder de naam "Tolzicht", op de plaats van de boerderij van Arij Cornelis Ruygrok langs de Vliet. In 1753 kwam de buitenplaats in bezit van Jan Schrader, die in 1790 het oude huis liet vervangen door een nieuw en er de naam "Zeerust" aan gaf. In 1806 werd Zeerust verkocht aan mr. Daniël Jacob Heeneman en het bestond toen uit een herenhuis, een stalling voor vijf paarden, een koetshuis, tuinmanshuis, boomgaard, visvijvers en een grote goudvissenvijver. Dit huis werd vanwege een verbreding van de Vliet afgebroken. De toenmalige eigenaar, de Stompwijkse stoommeelfabrikant Petrus Kramer, liet in 1889 het huidige huis bouwen, in de stijl van het Eclecticisme met voornamelijk invloeden van de Neo-Franse Renaissance. Vanaf 1950 is Zeerust in bezit van mevr. W.J. Ruygrok-van der Pol, die het verhuurt aan de stichting R.I.B.W.. Deze stichting verzorgt een Begeleid Wonen project in het huis, koetshuis en de tuinmanswoning. In 1977 werd het huis aan zijn nieuwe functie aangepast onder leiding van de architect ir. B.M. van Londen-Romp uit Den Haag. Er werden o.a. dakramen, een brandtrap aan de achterzijde en nieuwe hekken op de veranda en het balkon geplaatst. Ook intern vonden er aanpassingen plaats; zo kwamen er kamers op de zolderverdieping. Desondanks is in het interieur nog een aantal ruimten vrijwel in tact gebleven, zoals de keuken, hal en gang, trappenhuis en een aantal vertrekken op de bel étage. De tuinmanswoning heeft in 1972 een verbouwing en uitbreiding ondergaan, onder leiding van R. van der Toorn. Aan de noordgevel werd een éénlaagsaanbouw gerealiseerd, met onder andere sanitaire voorzieningen. In de oostgevel werd een deur vervangen door een venster. Het koetshuis werd in 1977 verbouwd tot werkplaats en in 1991 uitgebreid met een recreatiezaal. Door deze verbouwingen komt het koetshuis niet meer in aanmerking voor bescherming van rijkswege.

Omschrijving

Het huis ligt langs de oostzijde van de Westvlietweg, tussen het toegangshek en de tuinmanswoning. De tuinmanswoning ligt langs de Westvlietweg, ten zuiden van het huis en is via een eenvoudig houten bruggetje te bereiken. Het koetshuis ligt in het park ten noord-oosten van het huis. Het toegangshek bevindt zich ten noord-westen van het huis aan de Westvlietweg. Het hek stond oorspronkelijk ongeveer anderhalve meter dichter bij de weg. De buitenplaats bestaat uit een 3 hectare groot langgerekt rechthoekig perceel, dat aan de westzijde aan de Westvlietweg grenst. In het oostelijk gedeelte ligt het park dat is aangelegd in Landschapsstijl, met een grasveld, kastanjelaan, vijver met waterloop, eilandje en bosperceel. Ten zuidoosten van het huis liggen de boomgaard en de moestuin met een restant van een oude kas. De historische buitenplaats Zeerust omvat de volgende samenstellende onderdelen:

1. historische parkaanleg, zie voor omschrijving monumentnummer 510308;

2. huize Zeerust (Westvlietweg 148), zie voor omschrijving monumentnummer 510307;

3. tuinmanswoning (Westvlietweg 149), zie voor omschrijving monumentnummer 510306;

4. toegangshek, zie voor omschrijving monumentnummer 510309;

N.B. het koetshuis valt niet onder de bescherming.

Waardering

De historische buitenplaats Zeerust is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als onderdeel van een strook historische buitenplaatsen langs de Vliet en als een illustratief voorbeeld uit de geschiedenis van het wonen in Zuid-Holland, in het bijzonder op een buitenplaats uit de 19de eeuw. De buitenplaats is tevens van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als een gaaf en representatief voorbeeld van een buitenhuis in Eclectische stijl met invloeden van de Neo-Franse Renaissance en vanwege de gaafheid in hoofdvorm, detaillering en materiaalgebruik van de complexonderdelen. Voorts heeft de buitenplaats ensemblewaarden wegens de beeldbepalende ligging langs de Westvlietweg en de Vliet en de ruimtelijk-functionele samenhang van de complexonderdelen.