Inleiding

In 1889 gebouwde VRIJSTAANDE VILLA in neo-renaissancistische trant. De villa, gelegen aan de oostzijde van het Florapark, is ontworpen door de architect F.G. Haitsma Mulier in opdracht van jonkheer Pieter Quarles van Ufford. Het pand is thans (1993) in gebruik als kantoorruimte.

Het Florapark werd in 1873 door L.P. Zocher ontworpen en maakte onderdeel uit van een plan voor de aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld. Het Hazepatersveld was een weiland, gelegen tussen de Dreef, Hazepaterslaan en Wagenweg, dat kort vóór 1873 door de gemeente Haarlem was aangekocht van de Doopsgezinde gemeente. De gemeente Haarlem stond voor ogen het weiland te transformeren tot een villapark en zij gaf hiertoe het bedrijf van L.P. Zocher's vader, J.D. Zocher & Co., de opdracht om een plan voor aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld te ontwerpen.

In dit plan van aanleg, dat in 1873 gereed kwam, is een contrast zichtbaar tussen enerzijds de formele, stedelijke aanleg zoals die aan het Floraplein en de Dreef gedacht was en anderzijds de landschappelijke aanleg van het Florapark en een deel van de Hazepaterslaan.

In totaal waren er in het plan 50 woonhuizen geprojecteerd. In de uiteindelijke uitvoering zouden er echter 56 worden gerealiseerd, waardoor er sprake is van een zekere verdichting van het oorspronkelijke ontwerp.

Als eerste kwam de stedelijk aandoende eclectische bebouwing langs het Floraplein tot stand (1876-'77), gevolgd door de neo-renaissancistische woonblokken langs de Dreef (1880 en 1882). Het Florapark en het westelijk deel van de Hazepaterslaan raakten pas in de periode na 1880 bebouwd, nadat de in Engelse landschapsstijl ontworpen parkaanleg alhier was voltooid.

In het Florapark werden in de periode 1880-1892 acht vrijstaande villa's en drie dubbele villa's gebouwd. Eén van deze villa's, gelegen op de hoek met de Wagenweg, werd in 1939 afgebroken en vervangen door een school. De overige villa's zijn echter nog in het park aanwezig en verkeren voor een groot deel nog in orginele staat. Ook de parkaanleg en de kavelverdeling (er heeft geen verdichting van de percelen plaatsgevonden) zijn nog merendeels oorspronkelijk. Het Florapark heeft hierdoor zijn aanzicht als villapark behouden.

De erfafscheidingen tussen de openbare weg en de percelen aan het Florapark, Dreef en Hazepaterslaan zijn bij de aanleg van het villapark in één uniforme stijl ontworpen. Deze oorspronkelijke erfafscheidingen zijn nog bij alle panden aanwezig, al dan niet deels opnieuw opgebouwd.

Omschrijving

Vrijstaande villa bestaande uit souterrain, bel-etage, verdieping en kapverdieping. Het geheel is gebouwd op een in hoofdvorm vrijwel vierkant grondplan en wordt gedekt door een samengestelde kap bekleed met grijze leien in maasdekking. Het pand heeft in het westelijk, noordelijk en oostelijk dakschild een oorspronkelijke bakstenen dakkapel. De kleine dakkapel in het westelijk dakschild wordt gedekt door een met mastiek bekleed tentdak en bevat een houten T-schuifvenster dat aan weerszijden wordt omsloten door wit geverfde houten pilasters en houten vleugelstukken. De stenen dakkapel in het noordelijk dakschild wordt afgesloten door een houten fronton met brede geprofileerde kroonlijst en bevat een dubbele houten schuifvenster. De dakkapel in het oostelijk dakschild wordt afgesloten door een halfrond houten fronton met brede geprofileerde kroonlijst en kent twee natuurstenen vleugelstukken. In deze dakkapel bevindt zich een dubbel openslaand venster.

Het pand is opgetrokken in grauwe baksteen op een natuurstenen plint. De detailleringen in de gevels zijn uitsluitend van natuur- of baksteen. Tussen de verschillende bouwlagen zijn omlopende horizontale natuurstenen geprofileerde cordonlijsten aangebracht. Ook zijn er omlopende speklagen van natuursteen in de gevels aangebracht. Tussen de verdieping en de kapverdieping bevindt zich, net onder de daklijst, rondom een brede band van gele en grauwe baksteen in siermetselwerk. Deze sierband wordt geleed door natuurstenen consoles die een geprofileerde houten kroonlijst dragen.

In alle vier de gevels bevinden zich rondom de vensters detailleringen van natuursteen zoals de lateien en de sluitstenen in de strekken. De ramen in het souterrain worden in alle gevels van het pand afgesloten door natuurstenen segmentbogen.

De voorgevel (west) bestaat uit twee vensterassen, waarbij de linker, enigszins risalerende, vensteras boven de kroonlijst is doorgetrokken tot een tuitgevel onder ingestoken zadeldak. Deze tuitgevel is versierd met smeedijzeren siermuurankers en natuurstenen renaissance-motieven (ondermeer pinakels) en wordt afgesloten door een natuurstenen fronton met op top een smeedijzeren sierelement. In deze geveltop bevinden zich twee smalle schuifvensters. Op de verdieping van deze vensteras bevindt zich een door natuurstenen consoles gedragen balkon met houten hekwerk en dubbele balkondeuren. De bel-etage bevat twee naast elkaar gelegen smalle houten schuifvensters. De rechter vensteras van de westgevel wordt ter hoogte van de bel-etage gedomineerd door een brede witgeverfde houten erker op bakstenen plint. De houten erker is bereikbaar door middel van een natuurstenen trap van acht treden en wordt ter hoogte van de verdieping afgesloten door een houten balkon. Ter weerszijden van de dubbele balkondeuren, die worden afgesloten door een natuurstenen latei met fronton-motief, bevindt zich een ronde natuurstenen versiering. In de plint van de erker bevindt zich een jaartalsteen met het bouwjaar 1889.

De zuidgevel van het pand telt drie vensterassen, waarbij de rechter risalerende vensteras boven de kroonlijst is doorgetrokken tot een tuitgevel onder ingestoken zadeldak. Ook hier is de tuitgevel - bevattende twee smalle schuifvensters - versierd met natuurstenen renaissance-motieven en wordt zij afgesloten door een natuurstenen fronton. De rechter vensteras heeft voorts op de verdieping een houten balkon gedragen door natuurstenen consoles. Op de bel-etage bevinden zich in deze vensteras twee houten schuifvensters. De middelste vensteras van deze gevel omvat, ter hoogte van de bel-etage, de entree bestaande uit een dubbele houten paneeldeur met smeedijzeren roosters. Boven deze deur bevindt zich een natuurstenen fronton. De entree is bereikbaar door middel van een natuurstenen trap van acht treden. Op de verdieping bevindt zich in deze vensteras een houten schuifvenster afgedekt door een natuurstenen kroonlijst. De linker vensteras van deze gevel kent twee houten schuifvensters, waarbij het raam op de verdieping wordt afgedekt door een natuurstenen kroonlijst.

De noordgevel van het pand telt drie vensterassen. De rechter vensteras heeft op de bel-etage een wit met groen geverfde houten erker van één bouwlaag. Deze erker, met fraaie detailleringen in het houtwerk, wordt afgesloten door een plat dak. Op de verdieping bevat deze vensteras twee gekoppelde houten schuifvensters afgedekt door een natuurstenen kroonlijst. De twee, enigszins risalerende, linker vensterassen bestaan zowel op de bel-etage als op de verdieping uit twee houten schuifvensters.

De achtergevel (oost) van het pand is drie vensterassen breed, waarbij de middelste vensteras enigszins risalerend is en ter hoogte van de bel-etage is uitgebouwd met een in baksteen opgetrokken aanbouw onder plat dak. Deze oorspronkelijke aanbouw heeft een natuurstenen daklijst en heeft aan de oostzijde een houten aanbouw die een kelderingang afdekt. Deze houten aanbouw van groen en wit geverfd gedecoreerd lijst- en latwerk, wordt afgedekt door een enigszins schuin aflopend plat zinken dak. De middelste vensteras bevat twee, in drieën gedeelde, glas-in-lood vensters. De linker en rechter vensteras van de achtergevel bestaan zowel op de bel-etage als verdieping uit een aantal schuif- of openslaande vensters. In de rechter vensteras bevindt zich ter hoogte van de verdieping een smal houten balkon gedragen door natuurstenen consoles. Het interieur van het pand is grotendeels gewijzigd en de oorspronkelijke tuin rondom de villa is deels ingericht als parkeerplaats. De villa bezit aan de straatzijde nog de oorspronkelijke erfafscheiding. Deze erfafscheiding bestaat uit een laag bakstenen muurtje afgedekt door een hardstenen plint, met daar bovenop een donkergroen geverfd smeedijzeren sierhekwerk. De erfafscheiding wordt op één plaats onderbroken voor een entree. Deze entree wordt aan weerszijden gemarkeerd door een donkergroen geverfde gecanneleerde ijzeren zuil op een hardstenen basement. Het korintisch kapiteel van de zuil wordt bekroond door een in goudkleur geverfde denneappel.

Waardering

Gaaf bewaarde villa met bijbehorende erfafscheiding van algemeen belang wegens cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde, alsmede wegens ensemblewaarde als onderdeel van de villa-bebouwing in het door zijn landschappelijke aanleg waardevolle Florapark.