Inleiding

In 1885 gebouwde VRIJSTAANDE VILLA in neo-renaissance stijl. De villa, gelegen aan de zuidoostzijde van het Florapark, is gebouwd in opdracht van Jan Krol Kzn. Het pand is thans (1993) in gebruik als kantoorruimte.

Het Florapark werd in 1873 door L.P. Zocher ontworpen en maakte onderdeel uit van een plan voor de aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld. Het Hazepatersveld was een weiland, gelegen tussen de Dreef, Hazepaterslaan en Wagenweg, dat kort vóór 1873 door de gemeente Haarlem was aangekocht van de Doopsgezinde gemeente. De gemeente Haarlem stond voor ogen het weiland te transformeren tot een villapark en zij gaf hiertoe het bedrijf van L.P. Zocher's vader, J.D. Zocher & Co., de opdracht om een plan voor aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld te ontwerpen.

In dit plan van aanleg, dat in 1873 gereed kwam, is een contrast zichtbaar tussen enerzijds de formele, stedelijke aanleg zoals die aan het Floraplein en de Dreef gedacht was en anderzijds de landschappelijke aanleg van het Florapark en een deel van de Hazepaterslaan.

In totaal waren er in het plan 50 woonhuizen geprojecteerd. In de uiteindelijke uitvoering zouden er echter 56 worden gerealiseerd, waardoor er sprake is van een zekere verdichting van het oorspronkelijke ontwerp.

Als eerste kwam de stedelijk aandoende eclectische bebouwing langs het Floraplein tot stand (1876-'77), gevolgd door de neo-renaissancistische woonblokken langs de Dreef (1880 en 1882). Het Florapark en het westelijk deel van de Hazepaterslaan raakten pas in de periode na 1880 bebouwd, nadat de in Engelse landschapsstijl ontworpen parkaanleg alhier was voltooid.

In het Florapark werden in de periode 1880-1892 acht vrijstaande villa's en drie dubbele villa's gebouwd. Eén van deze villa's, gelegen op de hoek met de Wagenweg, werd in 1939 afgebroken en vervangen door een school. De overige villa's zijn echter nog in het park aanwezig en verkeren voor een groot deel nog in orginele staat. Ook de parkaanleg en de kavelverdeling (er heeft geen verdichting van de percelen plaatsgevonden) zijn nog merendeels oorspronkelijk. Het Florapark heeft hierdoor zijn aanzicht als villapark behouden.

De erfafscheidingen tussen de openbare weg en de percelen aan het Florapark, Dreef en Hazepaterslaan zijn bij de aanleg van het villapark in één uniforme stijl ontworpen. Deze oorspronkelijke erfafscheidingen zijn nog bij alle panden aanwezig, al dan niet deels opnieuw opgebouwd.

Omschrijving

Vrijstaande villa van drie bouwlagen: begane grond, verdieping en kapverdieping. Het pand is gebouwd op een in hoofdvorm rechthoekig grondplan en wordt gedekt door een samengestelde kap bekleed met grijze shingles.

Het pand is opgetrokken in rode baksteen op een natuurstenen plint. De detailleringen in de gevels zijn van pleisterwerk of natuursteen. Tussen de begane grond en de verdieping is een omlopende natuurstenen geprofileerde cordonlijst aangebracht. Voorts zijn er enkele speklagen van pleisterwerk omlopend over het pand aangebracht. Op de hoeken van de gevels en gevelvlakken zijn gepleisterde en gebosseerde lisenen aangebracht. Ook de stenen in de strekken boven de vensters en deuren zijn deels bepleisterd. Langs de dakrand bevindt zich een omlopende houten geprofileerde kroonlijst met vlak daaronder een smalle eierlijst.

De voorgevel (noordoost) is vrijwel symmetrisch van opzet en bestaat uit een middenstuk van drie traveeën breed met aan weerszijden daarvan een aangebouwde zijvleugel over twee bouwlagen. De linker en rechter travee van het middenstuk zijn iets risalerend en worden afgesloten door een tuitgevel met neo-renaissance detailleringen zoals onder meer bepleisterde afdekplaten en siermuurankers. De twee tuitgevels worden bekroond door een siersmeedijzeren windvaan. De middelste, iets terugwijkende, travee van het middenstuk omvat de entree met daarboven een balkon. De entree bestaat uit een dubbele houten bewerkte paneeldeur met een bovenlicht met smeedijzeren rooster. Rechts van de entree, die bereikbaar is door middel van een twee treden tellende natuurstenen trap, bevindt zich een jaartalsteen met het bouwjaar 1885. Het balkon heeft een bepleisterde balustrade die wordt afgedekt door een natuurstenen plaat en een dubbele openslaande deur met bovenlicht. De aangebouwde zijvleugels worden afgesloten door een plat dak met op de randen een houten balustrade. De voorgevel heeft voornamelijk houten schuifvensters, op de verdieping voorzien van een T-vorm. In de linker zijvleugel zijn de oorspronkelijke vensters op de begane grond vervangen door een groot nieuw raam. De vensters op de verdieping van de twee risalerende traveeën in het middenstuk, hebben een halfronde boogtrommel boven de ramen gevuld met een mozaïek van gele, rode en blauwe steentjes. In de tuitgevels bevinden zich twee aan twee gekoppelde draaivensters. Een aantal vensters in de voorgevel is voorzien van voorzetramen.

De zuidoostgevel heeft ter hoogte van de zijvleugel op de verdieping twee houten T-schuifvensters. Op de begane grond bevinden zich in deze zijde van de zijvleugel geen vensters. De achterzijde van de zijvleugel kent zowel op de begane grond als verdieping een enigszins vernieuwd groot venster. Boven de zijvleugel bevindt zich, tegen het middengedeelte van het pand aan, een tuitgevel identiek aan de tuitgevels in de voorgevel. Deze tuitgevel wordt bekroond door een siersmeedijzeren versiering. De zuidoostgevel gaat voorts geleidelijk over in de achtergevel en haar erker-uitbouwen en kent nog een viertal houten schuifvensters.

De achtergevel (zuidwest) is uitgebreid met twee bakstenen erkers van twee bouwlagen, gebouwd in de stijl van het pand. De twee erker-uitbouwen, die circa twee meter van elkaar staan met daar tussenin onder meer een brandtrap, worden afgesloten door een plat dak. De linker erker bezit nog merendeels de oorspronkelijke vensters en deuren, bestaande uit onder meer houten T-schuifvensters op de verdieping en een houten samengesteld draaiend venster en een houten achterdeur op de begane grond. De rechter erker bezit op de verdieping onder meer een uit drie delen bestaand groot en enigszins vernieuwd venster. Op de begane grond bevinden zich in deze erker onder meer dubbele houten tuindeuren die bereikbaar zijn door middel van een vijftreeds stenen trap. De linker erker is aan de linkerzijde (noordwest) in een latere periode (na de Tweede Wereldoorlog) uitgebreid met een aanbouw van eveneens twee bouwlagen hoogte en onder plat dak. Deze aanbouw, die onder meer een tweetal nieuwe houten T-vensters bevat, is qua vormgeving en detaillering enigszins aangepast aan de stijl van het pand. De na-oorlogse aanbouw loopt door in de noordwest-gevel en wordt deels, op punten waar de verdieping overkragend is, ondersteund door pilaren.

De noordwestgevel is, buiten de nieuwere na-oorlogse aanbouw om, twee traveeën breed. De rechter risalerende travee is door de daklijst heen doorgetrokken en wordt afgesloten door een afgeknot zadeldak met wolfseind. Deze travee telt één vensteras met daarin onder meer in vieren gedeelde houten draaivensters. De linker travee van de noordwestgevel kent een driezijdige bakstenen uitbouw over de begane grond en verdieping. In deze uitbouw bevindt zich in elke zijde een houten schuifvenster.

Het interieur van het pand is grotendeels gewijzigd en de oorspronkelijke tuin rondom de villa is vrijwel geheel ingericht als parkeerplaats.

De villa bezit aan de straatzijde nog de oorspronkelijke erfafscheiding. Deze erfafscheiding bestaat uit een laag bakstenen muurtje afgedekt door een hardstenen plint, met daar bovenop een donkergroen geverfd smeedijzeren sierhekwerk. De erfafscheiding wordt op twee plaatsen onderbroken voor een entree. Deze entree's bestaan uit dubbele openslaande hekwerken die aan weerszijden worden gemarkeerd door een donkergroen geverfde gecanneleerde ijzeren zuil op een hardstenen basement. Het korintisch kapiteel van de zuil wordt bekroond door een in goudkleur geverfde denneappel.

Waardering

Overwegend gaaf bewaarde villa met bijbehorende erfafscheiding van algemeen belang wegens cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde, alsmede wegens ensemblewaarde als onderdeel van de villa-bebouwing in het door zijn landschappelijke aanleg waardevolle Florapark.