Inleiding

In 1929 naar ontwerp van de architecten L. van der Laan en J.A. van der Laan gebouwde R.K. Vakschool (Nijverheidsschool) voor Meisjes. Het met de brede voorgevel op het Galgewater georiënteerde SCHOOLGEBOUW is in stylistisch opzicht verwant aan de architectuur van de Delftse School. Het gebouw heeft voortdurend onderdak geboden aan een onderwijsinstelling en is anno 1995 in gebruik door het instituut voor volwassenenonderwijs Boerhaave. Ondanks een verbouwing in 1984 is zowel het exterieur als het interieur van het schoolgebouw in belangrijke mate in oorspronkelijke staat bewaard gebleven.

Zowel ex- als interieur vallen derhalve onder de bescherming van rijkswege. het gebouw maakt deel uit van het beschermde stadsgezicht Leiden.

Omschrijving

Vanuit een onregelmatige plattegrond in schone baksteen opgetrokken schoolgebouw met souterrain en drie, respectievelijk vier bouwlagen onder een met geglazuurde bolle pannen gedekt, geknikt (voor) en gebroken (achter) zadeldak met dakruiter. Brede voorgevel met accenten van graniet en diepliggende stalen vensters. Gevelpartij links van de hoofdentree met een lage begane grond. Hierin drie rechtgesloten vensters tussen strek en granieten onderdorpel.

Tevens een deels beslagen deur met kruisraam en segmentboogvormige bovenzijde. Tussenverdieping met vier, driezijdige stalen erkers met koperen dek- en steunplaten links en één identieke erker rechts van de hoofdentree. In de bouwlaag hierboven, links van een loggia, drie rechtgesloten stalen vensters tussen verglaasde onderdorpel en strekse boog.

Terugliggende hoofdingang met diepe, verlopende granieten dagzijden, segmentboogvormige afsluiting en vleugeldeur met decoratieve raamijzers. Bovenlicht met radiaal weglopende roeden in het midden. Rechts van de entreepartij een venster als dat links ervan. Rechts van dit venster negen rondboogvensters met granieten onderdorpels boven een zelfde aantal souterrainvensters. Tussen de vensterbogen ronde, bakstenen gevelroosters. Boven de hoofdentree een rondboog loggia met ijzeren balkonhek op een natuurstenen console. Op de loggia komt een binnen een grote vensterpartij geplaatste deur uit. Dertien vensters rechts van de loggia, identiek aan de vensters hier links van. Een fries van zeventien identieke segmentboog vensters in de bovenste bouwlaag. Gevelafsluiting in de vorm van een fries van doorlopende, met pleister ingevulde spaarvelden onder een ver uitkragende houten gootlijst. Rechtsachter een kopgevel met twee rechtgesloten vensters en een tuit annex schoorsteen. Slechts voor een klein deel zichtbare oostelijke kopgevel eveneens voorzien van een kleine tuit.

De dwarse kap wordt bekroond door een zich verjongende, met koperen platen beklede onderbouw met balustrade en een rechthoekige lichtkoepel met roedenverdeling onder een met koper beklede spits. De achterzijde van het hoofdvolume bevat twee uitgebouwde trappenhuizen. De rechter is met de hal verbonden en heeft een smal, uitgebouwd stalen traplicht en staat onder een zadeldak. Het linker trappenhuis heeft afgesnoten hoeken en een tot onder de uitkragende rand van het platte dak doorlopend stalen traplicht. Rechts van het rechter trappenhuis een rondboog-poortdoorgang. Links ervan een entree. De vensters in het hoofdvolume zijn van staal, deels met rondboog, grotendeels rechtgesloten en voorzien van roedenverdeling. De vensters hebben onderdorpels met afzaat van keramisch materiaal (grès). Een lagere dwarsvleugel is voorzien van stalen rondboogvensters op de begane grond, grote rechtgesloten vensters met houten kozijnen op de verdieping en een plat dak. Deze vleugel is door middel van een lang, verdiepingloos tussenlid met doorlopende vensterpartij, verbonden met een klein gebouw met rechtgesloten stalen vensters met roedenverdeling en een fries van uitgemetselde bloktand onder de randen van het platte dak en het lessenaardak.

De school heeft een nog in redelijk oorspronkelijke staat verkerend interieur. Achter de toegangsdeur een ingangsportaal met een trap die voert naar een symmetrische hal met een vloer van gekleurde tegels. Muren deels van geglazuurde baksteen (onder) met "afgeronde" hoeken en deels gepleisterde baksteen (boven). De muren zijn voorzien van rondboog doorgangen en rondboog vensteropeningen, het plafond is een moderne variant van het cassettenplafond. De drie rondboogvensters in de hal hebben stalen kozijnen. Een ander venster heeft een oorspronkelijke invulling van gebrandschilderd glas-in-lood. Trappenhuis met aan de bordestrappen randen van gepolijste, zwarte natuursteen. De lichter gekleurde traptreden zijn eveneens van natuursteen. Vanaf het eerste bordes houten trapleuningen en betegelde muren. Een tweede trap leidt vanuit de hal naar een kantoorruimte en de docentenkamer. Een tweede trappenhuis aan het eind van de gang is voorzien van een hoog traplicht met roedenverdeling in de stalen ramen. In de gang op de eerste verdieping bevinden zich de klaslokalen, grotendeels nog met de oorspronkelijke vensters en deuren met eenvoudig glas-in- lood en een aaneengesloten reeks kastjes. Deze kastjes bevinden zich eveneens op de tweede verdieping, die tevens wordt gekenmerkt door een grote rondboog en nog een aantal glas-in-lood gangvensters. Op de zolder een kapconstructie samengesteld uit eenvoudige houten driehoekspanten.

Waardering

Het uit 1929 daterende schoolgebouw, in oorsprong bestemd voor nijverheidsonderwijs aan meisjes, is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde vanwege de karakteristieke Delftse School vormgeving en detaillering, waarbij ook moderne materialen als stalen ramen zijn gecombineerd met traditionele materialen. Het heeft tevens situationele en ensemblewaarde als markant en beeldbepalend onderdeel van een gesloten gevelwand in het beschermde stadsgezicht Leiden. Het gebouw is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en vanwege de gaafheid van ex- en interieur.