Boven Oosterdiep 87, Veendam
Omschrijving
DIENSTWONING bij de machinefabriek, waarschijnlijk gebouwd in 1887. Het pand is opgetrokken in een roodbruine baksteen op een trasraam dat deels is gepleisterd en deels uit donkere klinkers bestaat. Het samengestelde, afgeknotte schilddak is gedekt met een zwart geglazuurde platte Friese pan en heeft een kroonlijst, een goot op klossen en een gemetselde schoorsteen. De zuid- en oostgevel hebben gepleisterde gevelbanden en op de hoeken gepleisterde, getande pilasters met langwerpige diamantknoppen. Beide gevels worden geleed door H-vensters onder een strekse toog met een gepleisterde sluitsteen en houten onderdorpels die worden verbonden door een gepleisterde cordonlijst. De hoofdentree bevindt zich in de zuidgevel en bestaat uit een vernieuwde deur met glas-in-lood bovenlicht onder een strekse toog met gepleisterde sluitsteen. Rechts van de entree een H-venster. In de kap een dakkapel (niet origineel). Links van de entree een breder deel waarin drie H-vensters en een rond venster met pleisterde omlijsting; in de kap een gemetselde dakkapel met fronton en een dubbel T-venster.
De voorgevel (oost) heeft drie H-vensters, en in het midden een doorgetrokken geveldeel met plat dak en kroonlijst, waarin openslaande deuren met bovenlicht, en een balkon met vernieuwd hek.
De noordgevel heeft een H-venster en twee vensters (niet origineel). De achtergevel (west) heeft een (vernieuwde) deur met bovenlicht en rollaag, een getoogd drieruits keldervenster met diefijzers; in de kap een platte dakkapel met een dubbel T-venster.
Aan de achtergevel een aangebouwde SCHUUR met plat dak (oorspronkelijk met kap), opgetrokken in een roodbruine baksteen. Aan de zuidzijde een H-venster met rollaag; aan de westzijde een opgeklampte deur met tweeruits bovenlicht en rollaag, een klein w.c.venster met rollaag; boven de deur een houten deur.
In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: in de gang de twee omlijste rondbogen met pilasters en sluitsteen; het gestucte plafond; de paneeldeuren; de houten trap met decoratieve trappalen, houten leuning en decoratieve spijlen.
Waardering
DIENSTWONING bij machinefabriek van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarde
- als voorbeeld van een dienstwoning bij een fabriek uit het einde van de 19de eeuw
- vanwege de typerende eclectische detaillering
- vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie met de fabriek
- vanwege de markante ligging aan het als beschermd gezicht voorgedragen gedeelte van het Oosterdiep
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Complex bestaande uit een voormalige SMEDERIJ met SCHOORSTEEN met aangebouwde STOOMKETELMAKERIJ, een WERKPLAATS met KANTOOR en een vrijstaande DIENSTWONING. Het bedrijf is opgericht door Th. Holthuis, die waarschijnlijk omstreeks 1885 een bestaande smederij uit 1872 kocht en deze uitbreidde tot een machinefabriek. Het gebouw waarin de smederij was gevestigd maakt nog steeds onderdeel uit van het complex. Waarschijnlijk liet Holthuis omstreeks 1887 er een woning bij bouwen (in de bijkeuken is op een regenbak de naam van de stucadoor met jaartal 1887 gevonden), dat is opgetrokken in een Eclectische stijl. In 1910 gaf hij de bouwkundigen R. Boiten & Zoon uit Veendam opdracht om links van de bestaande smederij in Ambachtelijk-traditionele stijl, een stoomketelmakerij met smederij te bouwen. Rechts van de bestaande smederij werd een werkplaats gebouwd, waarin later een kantoor is ondergebracht. Op het terrein achter de werkplaatsen en de woning bevinden zich nog een houten loods (uit 1930?) en een aantal stenen loodsen, die echter zodanig zijn aangetast dat ze buiten de bescherming vallen.
In 1960 is het bedrijf van Holthuis overgenomen door H.L. Trip, die er een landbouwmechanisatiebedrijf in vestigde. Trip liet onder andere in 1967 een dakkapel in de woning vergroten en in 1970 de kap op de schuur vervangen door een plat dak. In 1987 is het bedrijf gesloten. De gebouwen, met uitzondering van de woning, staan leeg of worden gebruikt als opslagruimte.
Het complex is markant gelegen op de hoek van het Boven Oosterdiep en de Schoolstraat, tegenover de rooms-katholieke kerk.
Waardering
Complex bestaande uit een smederij met aangebouwde stoomketelmakerij en werkplaats met kantoor, en een dienstwoning van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde
- als voorbeeld van een smederij die in de periode 1872-1915 is uitgebreid tot machinefabriek met dienstwoning
- vanwege de functionele Ambachtelijk-traditionele vormgeving van de drie werkplaatsen
- vanwege de herinnering aan de bloei van de scheepvaart en de industrie in Veendam
- vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie van de verschillende onderdelen
- vanwege de markante ligging op een hoek aan het als beschermd gezicht voorgedragen gedeelte van het Oosterdiep
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Dienstwoning(K4) | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Boven Oosterdiep | 87 | – | 9641 JP | Veendam | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | D | 5489 | – | Veendam |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1887 | 1887 | – | vervaardiging |
1967 | 1967 | dakkapel vergroot | verbouwing |