Kerkstraat 15, Hoorn

Omschrijving

Winkelwoonhuis gebouwd op nagenoeg rechthoekig grondplan en twee bouwlagen hoog onder een afgeplat schilddak waarvan het voorschild gedekt is met rode tuiles du Nordpannen; de rode Hollandse pannen op de zij- en achterschilden zijn vervangen door rode kruispannen. De achter- en zijgevels zijn opgetrokken in rode machinale Waalsteen in kruisverband met snijvoeg.

De gerende voorgevel (O) is boven een hardstenen sokkel uitgevoerd in oranjerode verblendsteen, waarbij als decoratie groengeglazuurde en gele bakstenen zijn toegepast. Het houtwerk van de voorgevel was oorspronkelijk gelakt. In de voorgevel is de inwendige indeling van het pand herkenbaar, met links over alle bouwlagen magazijn- en werkruimte en rechts de winkelruimte. Het smalle linker deel van de voorgevel is voorzien van een trapgevel, terwijl het rechter deel wordt afgesloten door een gootlijst rustend op terracotta kraagsteentjes die om de drie worden afgewisseld door een zandstenen console met leeuwenkop. Het magazijngedeelte heeft op de begane grond een dubbele deur waarnaast (rechts) een venster. De deur en het venster zijn gevat onder een getoogd driedelig bovenlicht met een deels getoogde roedenverdeling. De winkelpui is symmetrisch opgebouwd met een centrale deur voorzien van een grote ruit en drie kleine onderpaneeltjes. Ter weerszijden een getoogde etalageruit. Op het getande deurkalf rust een getoogd bovenlicht waarboven een bronzen naambord met de naam van de huidige eigenaar. Achter dit bord de oorspronkelijke natuursteen gevelsteen met de naam 'Woesthoff'. De muurdammen ter weerszijden van de vensters en deuren op de begane grond zijn voor een derde deel opgebouwd uit natuursteen. In dit onderste gedeelte is een omhoog gerichte pijlvormige figuur uitgehakt met daarin een siermotief in de vorm van een Franse lelie (de muurdammen ter weerszijden van de winkeldeur) of in de vorm van een naar beneden gerichte pijl. Hieronder is de rechter liseen voorzien van de inscriptie "Pr: Lp: A:M:S./ XVII - X:MCMI." Het in oranjerode verblendsteen afgewisseld met groengeglazuurde baksteen gemetselde middengedeelte van de vijf muurdammen wordt afgesloten door een gerofileerde zandstenen kraagsteen. Op de in overstand gemetselde bovengedeelten van de muurdammen rusten zandstenen aanzetstenen waartussen dito segmentbogen boven de vensters. De segmentbogen zijn voorzien van een in het boogveld terugliggende muizentand. Bovenaan de rechter muurdam en de twee linker muurdammen bevindt zich een rijkgesmeed muuranker met bloem- en zweepslagmotief, en daarboven een geprofileerde hardstenen console. Ter hoogte van de consoles worden de begane grond en de verdieping van elkaar gescheiden door een gevelbreed tegelfries (plateelbakkerij De Distel, Amsterdam) waarop ter plaatse van het magazijn de woorden 'KOFFIE + THEE' en boven het winkelgedeelte 'TABAK + SNUIF + SIGAREN'. De genoemde drie consoles dragen elk een liseen waarin groengeglazuurde bakstenen en ter hoogte van de tussendorpels van de verdiepingsvensters een geprofileerde zandstenen kraagsteen. Hierboven zijn de lisenen in overstand gemetseld en voorzien van een zandstenen blok ter hoogte van de lateien. De hoekliseen rechts zet zich visueel voort als ezelsrug langs het voorste dakschild om te eindigen bij een op twee consoles met leeuwenkop uitkragende schoorsteen links bovenaan de rechterzijgevel. De schoorsteen wordt afgedekt door een natuurstenen zadeldakje. De twee rechter lisenen begrenzen het magazijngedeelte en komen ter hoogte van de zolderverdieping samen in een rondboog die in één vlak gemetseld is met de genoemde trapgevel linksboven. De risalerende trapgevel wordt afgedekt door zadeldakvormige dekstenen van hardsteen en bekroond door een eveneens hardstenen blok waarin de initiaal 'C' is uitgehakt. Het magazijngedeelte heeft in de tweede bouwlaag een driedelig venster waarin een breed middenraam met zesruits bovenlicht en smallere zijramen met een vierruits bovenlicht. De onderramen hebben boven- en onderin kleine ruiten. Op de zandstenen latei erboven rust een kleine paneeldeur met getoogd drieruits bovenlicht die toegang geeft tot de zolderverdieping. De deur heeft bovenin twee ruitjes en wordt geflankeerd door twee panelen waarboven een raampje met ventilatieglas. Het geheel van deur, panelen en vensters heeft een getrapte vorm die aansluit bij de trapgevel erboven. Het bovenlicht en de ventilatieraampjes worden geflankeerd door vier terracotta tegels, o.a. met het wapen van Hoorn. Boven de winkelpui telt de eerste verdieping drie schuifvensters met drieruits bovenlichten voorzien van Art Nouveau glas-in-lood voorstellende de opgaande zon. De vensters hebben een hardstenen lekdorpel en een zandstenen latei waarboven een rondboog van afwisselend groengeglazuurde baksteen en oranjerode verblendsteen en met een buitenrand van gele verblendsteen en een sluitsteen voorzien van rustica. De boogtrommels zijn voorzien van een Art Nouveau tegeltableau (De Distel, Amsterdam) waarop van links naar rechts de sigarenmerken 'HAVANA', 'MANILLA' en 'SUMATRA'. In de muurdammen van de eerste verdieping is ter hoogte van de tussendorpels van de vensters zandsteen toegepast. Boven het middelste schuifvenster staat op het voorschild een dakkapel voorzien van een vierruits raam en een afgewolfd zadeldak bekroond met een florale piron.

De zijgevels zijn door de aangrenzende panden grotendeels aan het oog onttrokken.

De achtergevel (W) wordt verlevendigd door gele baksteen in banden en in de ontlastingsbogen boven de vensters en deuren. De rechter (Z) helft van de achtergevel is uitgebouwd en in de eerste bouwlaag voorzien van een paneeldeur met bovenlicht en links hiervan een gekoppeld schuifvenster met zesruits bovenlichten. Eenzelfde venster bevindt zich op de eerste verdieping die afgesloten wordt door een bakgoot op geprofileerde klossen waaronder een rollaag van afwisselend rode en gele baksteen. Op het dakschild boven het rechter geveldeel staat een dakkapel voorzien van een vierruits schuifvenster en een zadeldak met overstek. Het tot boven aan toe gemetselde linker gedeelte van de achtergevel heeft op de begane grond een door zijramen geflankeerde dubbele terrasdeur met glas-in-lood bovenlichten die de ondergaande zon tonen. Het balkon erboven is voorzien van een hek waarin diagonaal gekruiste latten en zowel toegankelijk via een dubbele balkondeur met bovenlicht in de achtergevel als een deur met mousselineglas in de zijgevel van het uitgebouwde rechter gedeelte. Linksboven bevindt zich een gekoppeld schuifvenster. Zowel voor het linker als het rechter deel van de achtergevel bevindt zich een oorspronkelijk terras van gele en grijze plavuizen.

Het interieur verkeert grotendeels in oorspronkelijke staat en bevat onder meer in de winkel een granitovloer en rijk floraal gepolychromeerd stucplafond, ter weerszijden van het middenpad toonbank en houten winkelstelling en een vaste hoekvitrinekast voorzien van geslepen glas. Vergelijkbare stucplafonds in de achterliggende kamers-en-suite, een gang met witmarmeren vloer, bovenlicht en gestucte wanden voorzien van een vakindeling in de originele kleurstelling, een dienstgang met een vloer van gele tegels, en in de keuken een granitovloer, tegellambrisering en een aanrecht met paneeldeuren en een hardstenen aanrechtblad. De deur naar de gang is voorzien van geëtst glas met de voorstelling van een bloemenvaas. De kamers-en-suite worden gescheiden door hoge schuifdeuren voorzien van geëtst glas met een voorstelling van een pauw. In de achterkamer bevindt zich een schouw met een zwartmarmeren onderboezem met diamantkop en een gestucte bovenboezem voorzien van florale hoekzuiltjes die een blinde hoefijzerboog dragen. De andere kamer heeft een hoekschouw met een dito hoefijzerboog waarbinnen een meerkleurig tegeltableau van een molen (De Distel, Amsterdam naar een schilderij van Gabriël). De door een bovenlicht verlichte gang op de eerste verdieping heeft een vergelijkbare wand als de gang beneden. De voor- en achterkamer op de eerste verdieping hebben een rijk floraal gepolychromeerd stucplafond. In de voorkamer een schouw met een bovenboezem als in de achterkamer beneden en een zwartmarmeren onderboezem voorzien van gecanneleerde hoekpilasters, triglieven en groenmarmeren accenten. Boven het stucplafond van de voorkamer en het voorste gedeelte van het magazijn zijn ijzeren balken aangebracht met daartussen troggewelfjes van ijsselsteen waarop de gele tegelvloer van de voorzolder rust. De bordestrap naar de zolder is afgesloten met een schuifdeur met mousselineglas. De zolder heeft achter de voorzolder een vloer van brede delen, een slaapkamer, een dienstbodenkamer, en een beschoten gordingenkap.

Waardering

De winkelwoning is van algemeen belang als historisch-functioneel hoofdonderdeel van het winkelcomplex aan de Kerkstraat en als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een winkelwoning in Art Nouveaustijl uit het begin van de twintigste eeuw. Tevens heeft het pand zeldzaamheidswaarde vanwege het gaaf bewaard gebleven interieur.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
517436
Complexnaam
Winkelwoning en pakhuis
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Complex bestaande uit een WINKELWONING uit 1901 gelegen in de gesloten straatwand aan de westzijde van de Kerkstraat en een op het achtererf hiervan gesitueerd PAKHUIS uit 1903. Het Art Nouveau winkelpand werd ontworpen door de Schager architect P. Snel in opdracht van sigarenhandelaar C.J. van Buchem, onder de naam "fa. C. Woesthoff". Tot 1937 was het pand in gebruik als koffie, thee- en sigarenhandel en vanaf die tijd als kantoorboekhandel en drukkerij. Het winkelpand bezit een tegelfries en tegeltableaus van de hand van plateelbakkerij 'De Distel' uit Amsterdam. Het aan de noordoostzijde van het Glop gelegen pakhuis deed tevens dienst als koffiebranderij en tabakskerverij.

Waardering

Het complex aan de Kerkstraat bestaande uit een winkelpand met bijbehorend pakhuis is van algemeen belang wegens cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een winkelwoning in Art Nouveaustijl uit het begin van de twintigste eeuw. Tevens heeft het complex zeldzaamheidswaarde vanwege het gaaf bewaard gebleven interieur. Het complex heeft ensemblewaarde en beeldbepalende waarde als onderdeel van de winkelstraat in het centrum van Hoorn.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Drukkerij Boerderijen, molens en bedrijven Nijverheid oorspronkelijke functie
Winkelwoning Woningen en woningbouwcomplexen Werk-woonhuis oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Kerkstraat 15 1621 CW Hoorn Centrum Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
B 3179 Hoorn
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1901 1901 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Snel, P. ; Noord-Holland architect / bouwkundige / constructeur
Distel, De ; Groningen II keramist / plateelbakker / tegelbakker
Naar boven