Pothstraat 2, Amersfoort
Inleiding
Omschrijving
Zes HOFJESWONINGEN, als langgerekt blok aan de Pothstraat gelegen; ondergebracht op een rechthoekige plattegrond met daarop één bouwlaag met een schilddak evenwijdig aan de staat, bedekt met rode Hollandse pannen. Het koetshuis staat in dezelfde rooilijn als het woningenblok, heeft eveneens één bouwlaag, maar bezit een zadeldak, dat haaks op de Pothstraat is gericht. Tegen het koetshuis staat een manshoge muur. Aan de achterzijde van het woningenblok zijn drie kleine houten uitbouwen met lessenaarsdak geplaatst.
De architectuur van zowel woningblok als koetshuis is uitermate sober. De gevels zijn opgetrokken uit een rode baksteen. Een iets donkerder baksteen vormt het trasraam. Een gootlijst op klossen vormt de overgang naar het schilddak, waarop de nok drie schoorstenen staan. Geprofileerde gootlijst op klossen.
De symmetrische voorgevel van het woningblok wordt door vensters en deuren geleed. Iedere woning (tweebeukig) heeft één deur en één venster. Van de buitenste woningen zijn de deuren aan de uiteinden van de gevel geplaatst. De overige deuren zijn twee aan twee gekoppeld. De (stroken) deuren zijn verticaal geprofileerd en voorzien van een tweedelig bovenlicht. De schuifvensters zijn van het type 3x(1+2).
De symmetrische voorgevel van het koetshuis bestaat voor het grootste gedeelte uit een grote uitsparing, die door een segmentboog met jaarsteen '1894' wordt overspannen. In de uitsparing zijn dubbele verticaal geprofileerde deuren geplaatst met twee kleine ruitvormige uitsparingen.
De symmetrische achtergevel van het woningenblok omvat per woning een achterdeur, een dubbel venster met kruisvormige roedenverdeling en daarnaast de helft van een uitbouw met lessenaarsdak. Op het dak bevinden zich vier dakkapellen eveneens met dubbele vensters met kruisvormige roedenverdeling. De dakkapellen hebben een geprofileerde daklijst en een plat dak.
De iets teruggelegen symmetrische achtergevel van het koetshuis is blind op een vierkant dubbel luik na. Dit luik deed dienst om de kist vanaf het binnenterrein in de koets te kunnen plaatsen. Verder vormen drie muurankers een driehoek in de topgevel.
De linker zijgevel vormt de scheidingsmuur met het woonblok.
De rechter zijgevel grenst aan een smalle steeg. De gevel is blind. In de smalle zijde van het lessenaarsdak is een dakkapel geplaatst.
Het interieur van de woningen is sober. De indeling van de ruimten is nauwelijks gewijzigd. Een smalle gang geeft toegang tot de daarachter gelegen keuken. Naast de gang bevindt zich de enige kamer van de woning. De bovenverdieping bestond aanvankelijk enkel uit zolderruimte.
Waardering
Dit woningblok van het complex Armen de Poth is van algemeen belang vanwege zijn architectuur- en cultuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een gaaf en zeldzaam woningcomplex voor ouderen en vanwege de grote mate waarin dit deel bijdraagt aan de ensemblewaarde van het uit de middeleeuwen stammende complex.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Complex Armen de Poth is een uit de middeleeuwen stammende hulpverlenende instelling. Het is gelegen op een vrijwel rechthoekig terrein, ten westen begrensd door de Coninckstraat en ten zuiden door de Pothstraat. Deze beschrijvingen vormen een toevoeging op de reeds beschermde delen van het COMPLEX De Armen de Poth, die onder Coninckstraat 31 enz. in het monumentenregister beschreven zijn. Op het binnenterrein en aan de Pothstraat zijn tussen 1894 en 1901 een aantal uitbreidingen aan het complex gepleegd. Het betreft reeksen van eenvoudige kleine HOFJESWONINGEN.
Naast de zes woningen (Pothstraat 2-12) uit 1894 bevindt zich een gelijktijdig gebouwd koetshuis voor een lijkkoets (nr. 14). Dit complex werd in opdracht van het bestuur door gemeentearchitect W.H. Kam ontworpen.
Het blok van twaalf woningen (Coninckstraat 67, 7-18) werd in 1894 in opdracht van het bestuur van de instelling door gemeentearchitect W.H. Kam ontworpen. Een eerste steen in de gevel herinnert daaraan: 'de eerste steen gelegd door Mr. J.G.A. van Zijst 5 april 1894'.
Het midden op het binnenterrein gelegen blokje van twee woningen (Coninckstraat 67, 3-4) is vermoedelijk in 1894 of 1901 gebouwd, naar ontwerp van W.H. Kam of H. Kroes.
Het blok van acht woningen (Coninkstraat 67, 19-26) werd in 1901 in opdracht van het bestuur van de instelling door H. Kroes ontworpen. In de voorgevel is een eerste steen aangebracht met de tekst: 'de eerste steen gelegd door A.M. Tromp van Holst, 10 juli 1901'.
Omschrijving
Het complex De Armen de Poth is gevestigd op een rechthoekig terrein aan de Coninck- en Pothstraat. Het terrein wordt geheel begrensd door reeksen van woningen voor ouderen met op drie punten een toegangspoort. In de zuidoosthoek is de kapel van het Gasthuis (St. Rochuskapel uit 1507) gelegen. In het midden van het terrein is het oudste blok gesitueerd met onder andere de regentenkamer uit 1628 en de Celzusterenkamer uit 1547. Op het oostelijk einde van dit midden blok bevinden zich twee woningen, Coninckstraat 67, 3-4, die omstreeks 1900 zijn gebouwd. Recht tegenover dit blok is langs de gehele noordelijke grens van het complex een uit acht woningen bestaand blok uit 1901 gelegen: Coninckstraat 67, 19-26, ontworpen door H. Kroes. Langs de oostelijke grens van het complex bevindt zich een uit twaalf woningen bestaand blok, bekend als Coninckstraat 67, 7-18. Dit blok is in 1894 naar ontwerp van W.H. Kam gereed gekomen. Het laatst te noemen toegevoegde deel is gelegen aan de Pothstraat, nummers 2 t/m 14, waarvan de laatste een koetshuis betreft. Dit deel is eveneens in 1894 gerealiseerd naar ontwerp van W.H. Kam. De te beschermen delen zijn:
1. Pothstraat 2-14, zes woningen en een koetshuis
2. Coninckstraat 67, 3-4, twee woningen
3. Coninckstraat 67, 7-18, twaalf woningen
4. Coninckstraat 67, 19-26, acht woningen
De rond 1900 toegevoegde delen kennen een sterke typologische overeenkomst met de oudere delen van het complex. Eén bouwlaag met zadeldak evenwijdig aan de voorgevel, sobere baksteenmuren, een deur, een venster en een eenvoudige dakkapel per woning.
Waardering
De toegevoegde delen aan het complex De Armen de Poth zijn van algemeen belang vanwege hun architectuur- en cultuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een gaaf bewaard woningcomplex (type hofjeswoningen) voor ouderen en vanwege de grote mate waarin deze delen bijdragen aan de ensemblewaarde van het uit de middeleeuwen stammende complex.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Koetshuis (G) | Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen | Opslag | oorspronkelijke functie | – |
Hofje | Cultuur, gezondheid en wetenschap | Sociale zorg, liefdadigheid | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Pothstraat | 2 | – | 3811 JL | Amersfoort | – | – | Ja |
Pothstraat | 4 | – | 3811 JL | Amersfoort | – | – | – |
Pothstraat | 6 | – | 3811 JL | Amersfoort | – | – | – |
Pothstraat | 8 | – | 3811 JL | Amersfoort | – | – | – |
Pothstraat | 10 | – | 3811 JL | Amersfoort | – | – | – |
Pothstraat | 12 | – | 3811 JL | Amersfoort | – | – | – |
Pothstraat | 14 | – | 3811 JL | Amersfoort | – | – | – |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | – | Hofjeswoning |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | E | 7884 | – | Amersfoort |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1894 | 1894 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Kam, W.H. ; Stad Amersfoort | architect / bouwkundige / constructeur | – |