Inleiding

Groot dubbel HERENHUIS, gelegen aan de noordzijde van de Oude Haven. De panden zijn gebouwd in 1871 in neoclassicistische stijl, vermoedelijk in opdracht van P.F.I. Noorduijn, wiens naam voorkomt op de zogenaamde `eerste steen', geplaatst in de achtergevel van het pand nr 86.

Omschrijving

Het in kruisverband gemetselde, bakstenen pand is opgetrokken op rechthoekige grondslag en telt twee bouwlagen boven een hoog souterrain onder een met gesmoorde Hollandse pannen gedekt samengesteld dak. Het dak bestaat uit een schilddak aan de voorzijde en twee haaks daarop staande schilddaken aan de achterzijde. Deze laatste corresponderen met de twee woonhuizen.

Het pand bestaat in feite uit een breed woonhuis rechts met een symmetrische voorgevel en links een smaller woonhuis met een, iets terug gelegen asymmetrische voorgevel.

De VOORGEVEL bevat een hoge plint van hardsteen, die eindigt als onderdorpel van de vensters op de bel-etage, en heeft een cordonlijst onder de vensters van de verdieping. De gevel wordt afgesloten met een hoofdgestel met in het fries het centrelis-motief en met modillons onder de kroonlijst. De gevelopeningen hebben een getoogde bovenzijde, op de bel-etage voorzien van afgeronde hoeken. De gevelopeningen hebben, tenzij anders staat aangegeven, een omlijsting in plijsterwerk, op de bel-etage met een verzwaarde bovenzijde met breed kuifstuk. De vensters op de bel-etage hebben in het onderraam een horizontale middenroede en een enkelruits bovenlicht. De vensters op de verdieping hebben een 2-ruits stolpraam en een enkelruits bovenlicht. Onder de ramen bevindt zich een gepleisterd vak met paneelindeling. Voor het onderraam is een sierlijk bewerkt rooster van gietijzer aangebracht.

Het rechter deel van de voorgevel is vijf vensterassen breed en bevat in het midden een diep portiek, bereikbaar via een hoge hardstenen trap. De portiek bevat een paneeldeur met glaspanelen achter deurroosters van siersmeedwerk. Boven de deur een enkelruits getoogd bovenlicht. De entree is gevat in een gepleisterde omlijsting met breed kuifstuk. De voorzijde van de portiek kent een versmalling door middel van gepleisterde pilasters met blokmotief, die uitmonden in een gedrukte boog met centrelis-motief. Boven de portiek bevindt zich een balkon met sierlijk vormgegeven, opengewerkt gietijzeren balusters. De onderzijde van het balkon heeft een paneelindeling met in het centrum een lichtpunt. Het balkon is toegankelijk via een, enigszins terug gelegen 2-ruits stolpdeur met enkelruits bovenlicht. De opening in de gevel is voorzien van gepleisterde pilasters die eindigen in een segmentboog. De gevelopening bevat hier aan de bovenzijde een zware getoogde kroonlijst met daarop een brede kuif. De gevel heeft links en rechts van de middenas op beide bouwlagen twee vensters. Boven de middenas bevat het dakvlak een getoogde dakkapel met bewerkte voorzijde en twee halfrond gesloten vensters. De plint bevat brede vensters achter roosters van siersmeedwerk met daarboven terugliggende vakken. Geheel rechts bevindt zich een toegang tot het souterrain.

Het linker deel van de voorgevel is drie vensterassen breed en bevat in de linker as een iets minder diep portiek met entree, bestaande uit een eenvoudige paneeldeur met enkelruits bovenlicht. De entree is bereikbaar via een hardstenen trap. De gevel heeft verder op de bel-etage twee en op de verdieping drie vensters. Boven de middenas bevat het dakvlak een getoogde dakkapel met bewerkte voorzijde en twee halfrond gesloten vensters. De plint bevat smalle vensters achter roosters van smeedwerk met daarboven terugliggende vakken.

De ACHTERGEVEL is door lisenen verdeeld in twee vakken die zich verhouden als een staat tot twee. De lisenen zijn gepleisterd en bevatten op de bel-etage schijnvoegen en op de verdieping een spiegel. De gevelopeningen hebben een gepleisterde omlijsting, die op de bel-etage en de verdieping iets van elkaar verschilt. Het linker vak bevat op de bel-etage links een tweelicht met twee schuiframen met 2-ruits onderramen en enkelruits bovenlicht, in het midden een toegang met deur met 2-ruits glaspaneel en rechts een grote pui met 4-ruits stolpdeuren en 2-ruits bovenlicht. Rechts naast de deur bevindt zich de zogenaamde `eerste steen', gemaakt van zandsteen en met de inscriptie `P.F.I. NOORDUIJN / 10 AUG. 1871' De verdieping heeft links en rechts een tweelicht met schuiframen met 4-ruits onderramen en in het midden een schuifvenster met 4-ruits onderraam, allen met enkelruits bovenlicht.

Het rechter vak bevat op de bel-etage een venster en een toegang en op de verdieping twee tweelichten met schuiframen met 4-ruits onderramen en enkelruits bovenlichten.

Het rechter deel van het pand - het linker deel is niet bezocht - heeft een rijk INTERIEUR en bevat onder meer stucplafonds met rijk gedetailleerde midden- en hoekornamenten. Verder hebben ramen en deuren fraai vormgegeven hang- en sluitwerk. Tenminste één vertrek heeft een grijsbruin marmeren mantel. De vensters hebben binnenluiken. De trap heeft gietijzeren balusters en kardoezen onder de treden. Ter hoogte van het bordes bevindt zich in de rechter zijgevel een rond gietijzeren venster naar een lichtschacht. Het venster heeft een indeling in de vorm van een bloem.

Waardering

Groot dubbel herenhuis uit 1871 in de stijl van het neoclassicisme.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een groot dubbel herenhuis met ornamentiek beïnvloedt door het neoclassicisme. Het pand valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten, zoals het geavanceerde materiaalgebruik en de rijke ornamentiek. Karakteristiek zijn onder meer de ornamentiek in de voorgevel en de onderdelen in het interieur.

- Van stedebouwkundige waarde door de prominente situering aan de Oude Haven. Er is sprake van een ensemblewerking als onderdeel van de bebouwing langs de Oude Haven, waarbinnen het pand behoort tot nog resterende pakhuizen en herenhuizen, die verwijzen naar het verleden van deze straat.

- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het pand is vermoedelijk gebouwd als huisvesting voor één van de ondernemers die rijk zijn geworden met de handelsactiviteiten aan de haven.