Inleiding

Aan de zuidzijde van de Koningin Wilhelminahaven gesitueerd, langgerekt uit twee afzonderlijke vemen bestaand rederij-PAKHUIS in 1911 gebouwd in utilitaire bouwstijl naar ontwerp van scheepskundig ingenieur Maarten Pot, in opdracht van Bastiaan Pot namens de firma Joost Pot, reders en scheepsbouwers te Vlaardingen. Het pakhuis deed oorspronkelijk dienst als bergplaats van goederen ten behoeve van rederij en het drogen van visnetten. In 1913 ging het pand over in handen van Visserij Maatschappij Vulkaan, die het pand met de huidige zolderverdieping uitbreidde. Het oostelijke pakhuis, waarin sinds de jaren vijftig de haringhandel H.J. Brobbel N.V. was gehuisvest, is verbouwd tot kantoor van de firma (Johan Knecht en Vie Veem B.V.). Het westelijke pakhuis is tot 1992 in gebruik geweest als rokerij-drogerij van de firma W. Kwakkelstein.

NB In de loop der jaren zijn in de gevels een aantal zaken gewijzigd: de getoogde begane grondvensters van het oostelijke pakhuis zijn dichtgemetseld en in de oostelijke zijgevel is de laaddeur van de eerste verdieping dichtgemetseld.

Omschrijving

Aan de zuidzijde van de Koningin Wilhelminahaven gesitueerd pakhuis, bestaande uit twee, min of meer gelijke door een brandmuur van elkaar gescheiden, vemen. De pakhuizen hebben een langgerekte, licht trapeziumvormige, plattegrond met een 70 meter brede voorgevel, een 65 meter brede achtergevel en zijgevels op het oosten en westen met een respectievelijke diepte van 51 meter en 46 meter. De brandmuur is in het dak zichtbaar en wordt op de nok van het dak gemarkeerd door een dubbele schoorsteen. Het pakhuis is op traditionele wijze geconstrueerd met dragende muren en houten verdiepingsvloeren gedragen door standvinken en binten, die in hoogte per verdieping verjongen. De elk negen vensterassen brede pakhuizen zijn in kruisverband opgetrokken in donkerrode baksteen en tellen drie bouwlagen en een zolderverdieping (van elk twaalf vensterassen) onder een met rode pannen gedekt zadeldak. De verdiepingsvloeren zijn van hout. De voor- en achtergevel worden afgesloten door een houten bakgoot. De verdiepingen worden ter hoogte van de balklagen gemarkeerd door ijzeren muurankers. Tussen de begane grond en de eerste verdieping bevindt zich een brede wit gepleisterde band. De vensters zijn getoogd, voorzien van gemetselde rollagen en vensterdorpels, hebben houten kozijnen en een ijzeren roedenverdeling. Op de zolderverdieping bevinden zich hogere vensters met bovenlichten voorzien van achtruits roedenverdeling. De kopse zijden zijn drie vensterassen breed en voorzien van een tuitgevel met hijsbalk in de zolderverdieping. De voorgevel van het oostelijke pakhuis heeft op de begane grond, in de zesde travee van links, een rechthoekige dubbele houten laaddeur, geflankeerd door, rechts, drie vensters, en links, vijf vensters. Op de eerste en tweede verdieping bevinden zich in de zevende vensteras van links laaddeuren met houten luiken en getoogde bovenlichten. De zolderverdieping heeft twaalf identieke vensters, die ten opzichte van de onderliggende negen vensterassen verspringen in de gevel en deels voorzien zijn van houten rolluiken. De voorgevel van het westelijke pakhuis heeft een gevelindeling die in hoofdlijnen vergelijkbaar is met het aangrenzende veem. Uitzonderingen hierop vormen: op de begane grond de twee meest linkse vensters met een bredere achtruits roedenverdeling; de laaddeuren die zich gespiegeld bevinden aan weerszijden van de brandmuur in de derde vensteras van links; het kleine vierkante venster in de meest rechtse negende vensteras van de eerste verdieping, en, op de tweede verdieping, het ontbrekende venster van de negende vensteras. De zolderverdieping is geheel identiek aan het ernaast gelegen veem. Op de gepleisterde band tussen de begane grond en de eerste verdieping is over de volle breedte in zwarte kapitalen de tekst: ROKERIJ EN DROGERIJ W. KWAKKELSTEIN B.V. aangebracht. De zijgevel van het meest westelijke pakhuis heeft in het midden van de begane grond een brede dubbele houten (laad)deur en hierboven op de iedere verdiepingen onder een ijzeren hijsbalk in de top van de gevel laaddeuren met houten luiken. Aan weerszijden van de hijstravee bevinden zich, ter hoogte van de balklagen, twee muurankers. De oostelijke zijgevel, waar zich de toegang tot het oostelijke pakhuis bevindt, heeft in het midden een hijstravee onder een ijzeren hijsbalk. Aan weerszijden hiervan op de eerste verdieping een klein, licht getoogd venster met negenruits roedenverdelingen en helemaal rechts een klein vierkant venster; op de tweede verdieping vensters conform de eerste verdieping en ter hoogte van de verdiepingsvloer twee lage horizontale vensters en op de derde en zolderverdieping, aan weerszijden van de laaddeuren, getoogde vensters met roedenverdeling De achtergevel heeft een vrijwel identieke gevelindeling als de voorzijde.

Waardering

Begin twintigste-eeuws rederijpakhuis, een zeventig meter lange gevel vormend aan de zuidzijde van de Koningin Wilhelminahaven, van algemeen belang vanwege typologische- en cultuurhistorische waarde, alsook van belang uit stedenbouwkundig en beeldbepalend oogpunt en de ensemblewaarde met de nog aanwezige overige pakhuisbebouwing aan de zuidzijde van de Koningin Wilhelminahaven.