Omschrijving van het complex

Inleiding

Complex voormalige QUARANTAINE-INRICHTING, gebouwd tussen 1930-1933 in een zakelijk- expressionistische stijl, naar ontwerp van de architect van gemeentewerken van Rotterdam J.G. Snuif onder supervisie van A. van der Steur, directeur Hoofdafdeling III Stadsuitbreiding en Gebouwen. Het in 1934 geopende complex was bedoeld voor het onderbrengen van schepelingen en landverhuizers met besmettelijke ziekten. De inrichting werd echter tot 1938 in verband met verbeterde hygiënische omstandigheden niet benut. Vanaf 1938 werd het complex voor verschillende andere doeleinden gebruikt, onder andere voor de opvang van joodse vluchtelingen uit Duitsland en Oostenrijk. De gebouwen van de quarantaine-inrichting zijn gesitueerd op een rechthoekig terrein met een zorgvuldig aangelegde geometrische inrichting van rechthoekige sportvelden en open, door ligusterhagen omzoomde, (lig)weiden. Het terrein, ontsloten door de Quarantaineweg, bevindt zich op de Beneden Heyplaat, geïsoleerd in het havengebied van Rotterdam, op een schiereiland begrensd door de Heysehaven aan de oostzijde, de Werkhaven aan de zuidwestzijde en de Nieuwe Maas aan de noordzijde.

Het complex omvat de volgende tien samenstellende onderdelen, haaks of parallel ten opzichte van elkaar gesitueerd:

A. Ontsmettingsgebouw B. Beambtenwoning C. Keukengebouw D. Zusterhuis E. Isoleerbarak F. Ziekenbarak G. Lijkenhuis H. Portiersloge I. Chloorhuisje J. Aanleg met bijbehorende ligusterhagen en padenstelsel

De meest westelijk op het terrein gesitueerde contactenbarakken en de kapiteinsbarak noordelijk hiervan werden in het vierde kwart van de 20e eeuw gesloopt, evenals de karakteristieke steiger aan de Nieuwe Maas. Na de Tweede Wereldoorlog was het complex langere tijd in functie als onderdeel van de psychiatrisch inrichting Maasoord. Sinds 1980 wordt er op het terrein gewoond en gewerkt door kunstenaars.

Omschrijving

De QUARANTAINE-INRICHTING is gebouwd op een geïsoleerd schiereiland aan de Nieuwe Maas. Het rechthoekige quarantaineterrein (178 x 236 meter) is streng geometrisch aangelegd en bevat globaal vier afzonderlijke functionele gedeelten met centraal gesitueerd het ontsmettingsgebouw. Oostelijk bevinden zich de barakken voor de verpleging van zieken en verdachten, inclusief het zusterhuis en het lijkenhuis; westelijk bevonden zich barakken bedoeld voor personen die in aanraking met zieken waren geweest (contactenbarakken). Noordelijk zijn de administratie, keuken en ontsmettingsinstallaties gevestigd en bevond zich de steiger waar per boot de patiënten van de schepen konden worden aangevoerd. De zuidzijde van het terrein wordt omzoomd door een sportveld. De gebouwen tellen een bouwlaag en een kapverdieping onder hoge, ver overkragende schilddaken en steekkappen gedekt met rode pannen. De expressionistisch vormgegeven daken hebben een speciale rode dakpan (Super opnieuw verbeterde holle pan) waarvan ook de bijbehorende hulppannen zoals broekstukken, nokvorsten, schubvorsten, geknikte pannen (ter hoogte van de dakgoot), gevelpannen en geknikte schubvorstpannen aanwezig zijn. De daken van de gebouwen zijn voorzien van hoge gemetselde schoorstenen. De fundering bestaat uit houten palen met betonophangers. De funderingsbalken zijn van gewapend beton en lopen door tot plus minus 50 cm boven het maaiveld. De barakken zijn met een streng symmetrische opzet opgetrokken in rode baksteen. De vensters hebben rank gedetailleerde stalen kozijnen met roedenverdeling. De deuren zijn van hout, met zinken platen bekleed en voorzien van een betonnen luifel. Onder de vensters zijn raamdorpelstenen aangebracht. Ter plaatse van de deuren bevinden zich natuurstenen bloktreden. De sober vormgegeven interieurs van de verschillende gebouwen zijn nog grotendeels intact met kenmerkende elementen zoals betegelde borstweringen en granito vensterbanken.

Waardering

Complex voormalige QUARANTAINE-INRICHTING in 1930-1933 aangelegd en gebouwd in een zakelijk-expressionistische stijl, ter preventie en bestrijding van besmettelijke ziekten bij schepelingen, als zodanig van algemeen belang wegens cultuur- sociaal-, en architectuurhistorische waarde, alsook van ensemble- en situationele waarde.