Leiden
Gemeente Leiden
Erfgoed Leiden en Omstreken
Postbus 16113
2301 GC Leiden
T 071 - 516 5355
M info@erfgoedleiden.nl
www.erfgoedleiden.nl
Erfgoed in kaart
Naast de rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten kent Leiden ook twee rijks beschermde stadsgezichten, karakteristieke panden en bouwhistorisch waardevolle panden. Alle monumenten in de gemeente Leiden zijn te vinden in het Erfgoedregister (external link). Wilt u zien of u in een monument of beschermd stadsgezicht woont?
De Burcht
De burcht van Leiden is een van de oudste nog bestaande voorbeelden van een burcht in Nederland. Het bouwwerk bevindt zich midden in de stad, op de plek waar de twee armen van de Rijn samenvloeien. Het ronde bouwwerk bevindt zich op een motte, een kunstmatige heuvel, en kan worden betreden door een zandstenen poort. De burcht stamt vermoedelijk uit de 13de eeuw na Chr. Uit archeologisch onderzoek is gebleken dat er rond het jaar 1000 al activiteiten plaatsvonden. Zowel de heuvel (external link) als het bouwwerk (external link) er op zijn beschermde rijksmonumenten.
Beschermd Gezicht
Leiden kent 2 beschermde gezichten:
Monumentenzorg Leiden
Erfgoed Leiden en Omstreken is het regionaal kennis - en adviescentrum van de gemeente Leiden waar monumentenzorg, archeologie en het archief samenkomen. De monumentenadviseurs kijken graag mee naar mogelijkheden voor herbestemming en verduurzaming van uw monument. Daarnaast adviseren zij u over welke vergunningen nodig zijn en welke subsidies er beschikbaar zijn en welke procedures hiervoor gelden.
Monumentenschildje
Woont u in een gemeentelijk monument dat nog geen monumentenschildje heeft? Dan kunt u er een aanvragen bij de gemeente. Dit kan via email: info@erfgoedleiden.nl of telefoonnummer: 071-5165355.
Duurzaam monument
Nederland heeft zichzelf als doel gesteld in 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit betekent onder andere dat huizen en andere gebouwen duurzaam verwarmd moeten worden.
Leiden kent een grote dynamiek van kleine en grotere acties om de stad groener en gezonder te maken. De gemeente stimuleert energiebesparing vanuit de campagne GaGoed (external link) met advies, inspiratie en subsidies. Inwoners kunnen ook bij het Duurzaam Bouwloket terecht met vragen over verduurzaming.
Gaat u verduurzamen? Bekijk dan de richtlijnen (external link) voor het verduurzamen van monumenten in de gemeente Leiden.
Duurzaamheidsadvies
Een specifiek duurzaamheidsadvies van een Duurzame Monumenten (DuMo) adviseur zorgt ervoor dat uw monument verduurzaamd wordt met oog voor de monumentale waarden.
- Het Restauratiefonds biedt een vergoeding (external link) aan voor een deel van de kosten van een duurzaamheidsadvies voor uw monument.
- Heeft u een rijksmonument? Mogelijk kunt u dan deelnemen aan het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten.
Meer informatie over verduurzamen
Subsidie Winkelpuiherstel
De gemeente Leiden stelt een subsidie beschikbaar voor het herstel van historische winkelpuien in de binnenstad. Om in aanmerking te komen moet uw pand minimaal 50 jaar oud zijn en staan in het beschermd stadsgezicht Binnenstad of aan de Stationsweg. Het hoeft geen monument te zijn.
Overige subsidiemogelijkheden
De gemeente Leiden heeft meerdere subsidieregelingen om monumenten en beeldbepalende panden in stand te houden en het historische stadsbeeld te stimuleren.
- Subsidieregeling Historisch Stadsbeeld (external link) voor gevelreclame die past bij de historische uitstraling van de binnenstad.
- Subsidieregeling Historische Objecten (external link) voor cultuurhistorische objecten of monumentale onderdelen die hersteld moeten worden.
- Subsidie schilderwerk (external link) voor onderzoek en het schilderwerk in de geadviseerde kleuren.
Welke regeling past bij mij?
Met ‘Alle monumentenregelingen op een rij’ biedt het Restauratiefonds een overzicht van de mogelijkheden voor uw monument met gunstige financieringen, subsidies en overige vergoedingsacties.
Wilt u weten voor welke regelingen u in aanmerking komt?
Financiering
Gaat u aan de slag met uw monument?
Het Restauratiefonds kan u wellicht helpen aan een passende financiering om uw monument te onderhouden, restaureren, verduurzamen en/of herbestemmen.
Omgevingsvergunning
Als u verbouw- of verduurzamingplannen heeft dan krijgt u te maken met bouwregelgeving. De hoofdregel is dat er in principe pas gebouwd mag worden als er een vergunning is verleend door de gemeente. Voor een monument of beeldbepalend pand wordt getoetst of er geen historisch waardevolle elementen verloren gaan. Om uw plannen te toetsen kunt u een vooroverleg aanvragen (external link) met de gemeente Leiden.
Wilt u weten welke regels en beleid gelden voor uw monument? Bekijk de documenten van alle overheden zoals de omgevingsvisie van de provincie of het omgevingsplan van uw gemeente via Regels op de kaart (external link).
Een vergunning aanvragen, melding doen of checken of u een vergunning nodig heeft kan via het Omgevingsloket.
Geschiedenis Leiden
De stad Leiden ontstond rond 860 als dijkdorp op de plek waar de de Oude en de Nieuwe Rijn samen komen. Aan het eind van de 15de eeuw was Leiden de grootste stad van het graafschap Holland. Dit was vooral te danken aan de internationale lakenindustrie. Leiden sloot zich in 1572 aan bij de Nederlandse opstand tegen de Spaanse overheersing. Hierdoor werd de stad bijna een jaar belegerd. Op 3 oktober 1574 vluchten de Spaanse troepen en werd Leiden ontzet. In 1575 krijgt de stad de eerste universiteit in de Noordelijke Nederlanden. Het verhaal gaat dat dit een beloning was voor het heldhaftig verzet van Leiden tijdens het Beleg. De Leidse universiteit ontwikkelde zich tot een van de belangrijkste universiteiten van Europa.
Meer monumenteninformatie
Voor meer informatie over monumenten in Leiden kunt u ook terecht bij:
- Singelpark Leiden (external link) is een initiatief van de bewoners om de 17de-eeuwse stadsomwalling om te vormen tot een multifunctioneel park
- Historische Vereniging Oud Leiden (external link) zet zich onder andere in om monumentale kunstwerken uit de Wederopbouwperiode te behouden.
- Rijnlandse geschiedenis (external link) wordt verzorgd door de Stichting Historische Publicaties Holland-Rijnland in samenwerking met verenigingen, stichtingen, instellingen en andere organisaties die zich met de geschiedenis en het erfgoed in Rijnland bezighouden.
- Museum De Lakenhal (external link) maakt beeldende kunst, kunstnijverheid en geschiedenis in Leiden toegankelijk voor een breed publiek.
- Rijksmuseum van Oudheden (external link) brengt de oudheid en de archeologie tot leven van de oude beschavingen uit Egypte, de Klassieke Wereld, het oude Nabije Oosten en Nederland in de prehistorie, Romeinse tijd en middeleeuwen.
- Pieterskerk (external link) Leiden
- De Monumentenwacht Zuid-Holland (external link) is onderdeel van Erfgoedhuis Zuid-Holland (external link) en helpt erfgoedinstellingen, gemeenten, vrijwilligers, scholen en burgers die zich inzetten voor het behouden, benutten en beleven van erfgoed. Monumenteneigenaren kunnen bij hen terecht voor het periodieke onderhoud van hun pand. Zij voeren inspecties, geven praktische tips en adviezen en voeren klein (nood)herstel uit.
- Provinciaal archief Zuid-Holland (external link)
- Provincie Zuid-Holland (external link)
- Geschiedenis van Zuid-Holland (external link)