Ir. D.F. Woudagemaal, Lemmer
Ir. D.F. Woudagemaal te Tacozijl.
Zeer groot stoomgemaal, naar plannen van Ir. D.F. Wouda uit 1913 gebouwd in 1917-1918. Machinepark ontworpen door Prof. Ir. Dijkshoorn in samenwerking met de fabrikant.
Het gemaal bestaat uit een terrein- en wateraanleg. De wateraanleg bestaat uit het Stroomkanaal, inlaatkom en een uitlaatkom aan de zijde van het IJsselmeer. De landaanleg bestaat uit de dijk ten westen van het Stroomkanaal met klinker oprijweg, kaden waaronder kolenloskade, vleugelmuren en kadehekwerken aan beide zijden van de machinehal.
Een machinehuis, een ketelhuis en haaks daarop een open kolenopslag, een gemetselde schoorsteen en ondergrondse rookgas- en stoomkanalen. Machinehuis in monumentale vormgeving herinnerend aan de Beursperiode van Berlage.
De Machinehal heeft een ziende bekapping van hout en stalen spanten. De bouwkundig in het gemaal opgenomen waterkeringswerken (vier stel vloeddeuren aan de zijde van de v.m. Zuiderzee) versterken het monumentale karakter van het geheel.
Evenwichtig kleurgebruik in de machinehal: contrastwerking tussen de licht gekleurde baksteen, de zwartgrijze stoommachines, de grijze centrifugaalpompen en het koperwerk aan de machines. Inventaris: in de machinehal vier tandem-compund stoommachines, elk van ca. 500 pk, ontworpen en uitgevoerd door de machinefabriek Louis Smulders/Jaffa te Utrecht in 1919. Elke stoommachine drijft twee centrifugaalpompen (Jaffa, 1920) aan. In de kelder o.a. twee elk door een kleine stoommachine aangedreven, condensor-units (Jaffa, 1920). In het ketelhuis vier Werkspoorvuurgangvlampijpketels, die de oorspronkelijk zes ketels vervangen.
In de machinehal tafeltjes met setjes koperen smeerkannen en oliespuiten.
Architectonisch belangrijk, zeer fraai en goed bewaard voorbeeld van een groot stoomgemaal uit de slotfase van het Nederlandse stoomgemaal. De stoommachines zijn unieke voorbeelden van de uitermate geperfectioneerde ingenieursproducten uit de eindperiode van het stoomtijdperk. De machinehal geeft een goed voorbeeld van de inmiddels vrijwel geheel verdwenen interieurs op dit gebied.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
– | Boerderijen, molens en bedrijven | Gemaal (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Gemaalweg | 1 | – | 8531 PS | Lemmer | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 1954 | – | Lemmer |
– | B | 1962 | – | Lemmer |
– | B | 1960 | – | Lemmer |
– | B | 1951 | – | Lemmer |
– | B | 1953 | – | Lemmer |
– | B | 1935 | – | Lemmer |
– | B | 1963 | – | Lemmer |
– | B | 1961 | – | Lemmer |