Inleiding

In 1921-1923 tot stand gekomen complex van het voormalige HOOFDKANTOOR van de Gemeentetram, geheel vrijgelegen op de strook tussen de Stadhouderskade en de Singelgracht, en uitgevoerd in de trant van de Amsterdamse School naar ontwerp van Publieke Werken - architect P.L. Marnette. Het complex - met bijbehorende kademuren en hekwerken - bestaat uit twee onderdelen: een hoofdkantoor met hoekpaviljoens, een losstaand utilitair gebouw ter linkerzijde, in oorsprong bestemd als portiersloge / transformatorhuisje / toiletgebouwtje / fietsenstalling / urinoir.

B. Bestek en Voorwaarden, maandag 10 oct. 1921: "Het maken van den onderbouw voor een Kantoorgebouw ten behoeve van de Gemeentetram, op de bestaande paalfunderingen, benevens diverse bijgebouwtjes en walmuren, een en ander op een terrein gelegen aan de Stadhouderskade tegenover den Overtoom." Als laagste inschrijver (fl. 49.940) wordt F.H. Holtes genoemd.

Omschrijving

In oorsprong als onderkomen voor het administratiegebouw voor de Gemeentetram opgericht complex, haaks op de as van de Overtoom, waarvan het de visuele afsluiting vormt. Het in Amsterdamse School-stijl opgetrokken complex bestaat uit een in twaalf venster-assen geleed kantoorgebouw van vier bouwlagen in het middendeel en twee zijvleugels van drie bouwlagen met karakteristieke trapeziumvormige vensters, alsmede een aan de NW-zijde gesitueerd, uit verschillende onderdelen samengesteld utilitair gebouw. Beide onderdelen zijn ontworpen op samengesteld grondplan en hebben een zorgvuldig uitgewerkte hoofdvorm en detaillering met bijzondere hoekoplossingen en goede onderlinge verhoudingen. Het hoofdgebouw heeft verder een oriëntaals aandoende detaillering, met ondermeer lamphouders naast de centraal geplaatste ingang en met maskers bekroonde pilasters; in het interieur ondermeer fraai gedetailleerde trappenhuizen.

Het beeldhouwwerk is van Hildo Krop.

Aan de voorzijde verbindt een hek de portiersloge met het hoofdgebouw. Een gemetselde pijler scheidt het voetgangershek van het dubbele hek voor het wagenpark. Hekken van metaal met verticale stijlen, een gesloten onderzijde en een gepunte bovenzijde. Verder decoraties in Amsterdamse School-stijl op de rechter- en scheidende pijler, alsmede op de middenstijl van het dubbele hek.

Waardering

Complex van algemeen belang vanwege zijn kunst- en architectuurhistorische en situationele waarde, alsook van belang uit oogpunt van de geschiedenis van het openbaar vervoer.