Vierhuisterweg 34, Surhuisterveen
Inleiding
De begraafplaats, gesticht door de Hervormde gemeente van Surhuisterveen, is gerealiseerd naar ontwerp van het architectenbureau A. Velding (Buitenpost) in 1908. De begraafplaats ligt buiten de bebouwde kom. Tot de onderdelen van de begraafplaats behoort het TOEGANGSHEK. De stilistische overeenkomst tussen het lijkenhuisje en het toegangshek (beide met elementen ontleend aan de Art Nouveau) doet vermoeden dat het hek eveneens is ontworpen door architect A. Velding uit Buitenpost. De beweegbare hekken van de toegang zijn tussen 1950-1960 verbreed.
Omschrijving
Het toegangshek tot de begraafplaats aan de Vierhuisterweg bestaat uit een samenstelling van twee hoge bakstenen hekpijlers met aan weerszijden een laag muurtje waar op de hoeken pijlers zijn gemetseld. De uitvoering van de onderdelen is vrijwel identiek: een rood strengpersbakstenen basement dat deels is gezwart, een witgepleisterde opbouw, een gezwart bakstenen bovendeel en een bekroning met een dekplaat. Tussen de middelste twee hekpijlers hangen brede draaibare ijzeren toegangshekken; tussen de hekpijlers en het muurtje aan weerszijden hangt een smal draaibaar voetgangershek, waarvan het rechterdeel is vastgezet. De pijlers op het muurtje zijn aan elkaar gekoppeld door een vast ijzeren hekwerk; in het muurtje is een ovalen opening met ijzeren hekwerk.
Waardering
Het hekwerk van de begraafplaats te Surhuisterveen is van cultuurhistorisch en architectonisch belang:
- vanwege de toegepaste bouwstijl, waarin elementen van Art Nouveau zijn vertegenwoordigd,
- vanwege de hoge mate van gaafheid van het object,
- vanwege de hoge mate van stilistische eenheid met het baarhuisje op de begraafplaats,
- vanwege visuele gaafheid met de landschappelijke waarde van de begraafplaats,
- als contemporain en essentieel element van het complex,
- vanwege de hoge mate van typologische uitzonderlijkheid.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
De BEGRAAFPLAATS ligt buiten de bebouwde kom van Surhuisterveen. Het terrein is rechthoekig, verdeeld in vier perken en vrijwel geheel omgracht met een singelbeplanting bestaande uit beuken. Op het terrein staan enkele solitaire beuken. Tot het complex behoren de onderdelen: een vm. LIJKENHUISJE en een TOEGANGSHEK. De begraafplaats is naar ontwerp van het architectenkantoor A. Velding gerealiseerd in 1908 in opdracht van de Kerkvoogden van de Hervormde Kerk, op een terrein dat voordien de Diaconie toebehoorde. Het lijkenhuisje met Art Nouveau-elementen is gebouwd naar ontwerp van architect A. Velding uit Buitenpost. De stilistische eenheid tussen lijkenhuisje en hekwerk doet vermoeden dat het laatste uit de koker van dezelfde architect komt.
Het GEDENKTEKEN, in de vorm van een granieten obelisk nabij de ingang van het kerkhof, vervangt een oorspronkelijke gedenkteken op de kruising der perken dat in de zestiger jaren werd verwijderd. Het huidige gedenkteken valt wegens te geringe ouderdom buiten de bescherming van Rijkswege. De recentelijk gerealiseerde uitbreiding van de begraafplaats achter het lijkenhuisje, waardoor dit laatste in het midden komt te staan, valt eveneens buiten de bescherming.
Waardering
De aanleg van de begraafplaats met singelbeplanting en de samenstellende onderdelen, nl. toegangshek en lijkenhuisje naar ontwerp van A. Velding, zijn van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang vanwege:
- de toegepaste bouwstijl, waarin Jugendstil-elementen zijn verwerkt,
- de hoge mate van belang voor het oeuvre van de architect,
- de zeer hoge mate van esthetische kwaliteit van het ontwerp,
- de hoge mate van architectonische gaafheid van de complexonderdelen,
- de hoge mate van gaafheid van materiaalgebruik, detaillering en ornamentiek,
- de hoge mate van visuele gaafheid en de landschappelijke waarde van de eenvoudige aanleg van de begraafplaats met singelbeplanting,
- de hoge mate van typologische uitzonderlijkheid.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Hek | Voorwerpen op pleinen en dergelijke | Erfscheiding(D) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Vierhuisterweg | 34 | – | 9231 AR | Surhuisterveen | – | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | C | 2041 | – | Surhuizum |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1908 | 1908 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Velding, A. ; Drenthe | architect / bouwkundige / constructeur | – |