Omschrijving

HOOFDGEBOUW behorende bij de buitenplaats Rhijnestein. Zuidelijk gelegen, in oorsprong vrijstaande vierkante woontoren opgetrokken in baksteen daterend rond 1300, bestaande uit een met een tongewelf overkluisde kelder, begane grond, twee verdiepingen en een kapverdieping onder een met leien in rijndekking belegd tentdak, in het laatste kwart van de negentiende-eeuw gewijzigd en in 1873-1874 aan de noordzijde uitgebreid met een drie traveëen breed bakstenen woonhuis op rechthoekige plattegrond bestaande uit een souterrain, begane grond en verdieping, op natuurstenen plint onder een met leien gedekt afgeplat schilddak en in 1887 met een noordelijke vlak gedekte vierkante bakstenen woontoren gebouwd bestaande uit souterrain, begane grond, twee verdiepingen, tot een nagenoeg symmetrisch aanziend hoofdgebouw. De architect van deze verbouwing is niet bekend.

In de tweede helft van de negentiende eeuw werden de grachten verlegd. De middeleeuwse toren heeft op de tweede en derde verdieping overhoekse schietspleten. In de kap bevinden zich twee eikenhouten spanten; verder restanten van een spiltrap. Het aan de voorzijde licht risalerende middengedeelte heeft een gepleisterde pilasters, het aan de achterzijde sterker risalerende middendeel staat op een plint en heeft alleen hoekpilasters; beide gevels worden afgesloten door een rechte lijst. Negentiende-eeuwse torenbekroningen met kantelen; de zuidelijke toren is gedecoreerd met een spitsboogfries, de noordelijke toren met een rondboogfries geaccentueerd met natuurstenen consoles. De gevels worden geleed door negentiende-eeuwse schuif-, draai- en meerruitsvensters en enkele toegangsdeuren. De spitsboogvensters in de middeleeuwse wooontoren zijn in later tijd aangebracht. Hoofdentree in rechter travee van het middenhuis met natuurstenen trappartij, lantaarns en trapleuning. De middeleeuwse woontoren heeft aan de achterzijde een driezijdige erkeruitbouw met openslaande deuren naar een klein balkon, dat met een neo-gothische driepasboogtracering is opengewerkt. Op de tweede verdieping een groot balkon, voorzien van dezelfde neo-gothische decoratie; tegen de gevel houten beschieting en daklijst met windveren met opengewerkte driepasboog. Aan de voorzijde twee geornamenteerde dakkapellen.

In het inwendige is de negentiende-eeuwse indeling gaaf bewaard gebleven, in het interieur zijn onder meer van belang stucplafonds en lambrizering; schuifspiegelwand; schouwen met verfijnde papier-machédecoratie; serre met centraal verwarmingssysteem; kelderbadkamer met warmwatersysteem en zinken bad; houtbeschildering in hal op begane grond en de verdieping; marmeren- en plavuizenvloeren die waarschijnlijk zijn aangebracht bij de restauratie in 1873-1874.

NB Aan de achterzijde is tussen de middenvleugel en de negentiende-eeuwse toren tegen de risalerende zijgevel een liftschacht aangebracht die buiten de bescherming valt.

Waardering

Hoofdgebouw behorende bij de buitenplaats Rhijnestein van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de architectonische vorm geving beïnvloed door neo-gotiek;

- vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur en nagenoeg gaaf bewaard gebleven interieur en interieurindeling;

- vanwege de nagenoeg oorspronkelijke plattegrond;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats;

- vanwege de kenmerkende ligging binnen de laat-negentiende-eeuwse kleinschalige parkaanleg in landschapsstijl met diverse zichtassen.