Veldmaterstraat 61, Haaksbergen
Omschrijving
PASTORIE op winkelhaakvormige plattegrond waarvan de vleugel aan de straatzijde (Z) twee en het bouwdeel haaks daarop aan de achterzijde één bouwlaag telt. De gevels zijn opgetrokken in een handgevormde geelbruine kloostermop onder uitkragende zadeldaken die met rode holle en bolle pannen zijn gedekt. De opgemetselde aanzetten en toppen van de kopgevels (O en W) zijn afgedekt door een ezelsrug. Op de uiteinden van de nokken twee gemetselde schoorstenen. De strekken boven vensters en deuren zijn versierd met gele zandstenen blokken. Op de begane grond achtruits-, op de verdieping zesruits- en in de geveltoppen en dakkapel vierruits vensters met stalen kozijnen. In het tussenlid tussen de oostgevel van de lage dwarsvleugel die grenst aan het plein voor de kerk en de westgevel van de kerk een getoogde geverniste deur. De ingang van de pastorie in de oostgevel van de lage dwarsvleugel bestaat uit een deur in een ondiep portiek onder gedrukte spitsboog met gele natuurstenen sierblokken. Rechts van deze entree een samengesteld kozijn met drie vensters. De grote dakkapel onder lessenaardak in het dakschild bevat eveneens drie vensters. De zuidgevel langs de straat heeft een grote gemetselde erkerpartij en balkon. Op de verdieping een centraal roosvenster en balkondeuren tussen zijlichten. Mechanisch torenuurwerk J. van de Kerkhof, Aarle-Rixtel, in 1991 voorzien van electrische opwinding. Aan de toren zit in een blind raam een stenen zonnewijzer. Bovenin staat onder een zonnetje: 1815. Waardering
Pastorie van cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:
- de aan de Delftse School verwante bouwstijl
- de ruimtelijk-functionele samenhang met de overige complexonderdelen
- de uitwendige gaafheid
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Rooms-katholieke KERK, de H.Bonifatius, uit 1934 met bijbehorende PASTORIE en POORTGEBOUW.
Het complex van gebouwen is in Delftse School-stijl ontworpen door de architect J.H. Sluymer uit Enschede. De aannemers J.H. ter Brake en J.H. Holweg uit Lichtenvoorde voerden het werk uit.
De toren met het dwars geplaatste zadeldak is geïnspireerd op de torens van oude Friese kerken. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat de bouwpastoor Jetze Brandsma uit Friesland afkomstig was.
Met de stichting van de parochie en de bouw van de kerk ontstond het nieuwe kerkdorp De Veldmaat. Hoewel De Veldmaat inmiddels deel uitmaakt van het dorp Haaksbergen heeft het toch een eigen karakter behouden.
Het complex ligt op de hoek van de Veldmaterstraat en de Geukerdijk aan de rand van de bebouwde kom van Haaksbergen. De kerk heeft het grondplan van een Latijns kruis en is met de voorgevel (Z) naar het zuiden georiënteerd (Veldmaterstraat). De pastorie op winkelhaakvormige plattegrond is tegen de westgevel van de kerk aangebouwd. Het poortgebouw annex lijkenhuisje markeert de toegang tot de begraafplaats aan de noordwestzijde van de kerk. De gebouwen zijn alle opgetrokken uit dezelfde handgevormde bruingele kloostermop die het complex een ambachtelijk robuust aanzien geeft. Een laag gemetseld muurtje met stalen buis vormt de erfscheiding langs de straten. Eenvoudige stalen hekjes tussen gemetselde hekpijlers met ezelsrug vormen de entrees tot de pleinen voor de kerk en de begraafplaats. A an de west- en noordkant wordt het complex inclusief de begraafplaats afgeschermd door een hoge dichte haag.
De originele torenklokken zijn in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers gevorderd en in 1948 door de huidige vervangen. De torenuurwerken dateren uit 1935.
Het orgel in de kerk is in 1951 vervaardigd door de firma Jos Vermeulen uit Alkmaar. De kruiswegstaties en de Jozef en Maria beelden zijn van de hand van Jan Schoenmakers en evenals de gebrandschilderde ramen tussen 1953 en 1955 aangebracht. De muurschilderingen in het koor en het entreeportaal zijn eveneens na de tweede wereldoorlog vervaardigd door Jos ten Horn.
Deze onderdelen vallen niet onder de bescherming wegens te geringe ouderdom.
Waardering
Complex van rooms-katholieke kerk met bijbehorende pastorie en poortgebouw van cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:
- de traditionalistische aan de Delftse School verwante bouwstijl die kenmerkend is voor het werk van de architect J.H. Sluymer, die in Twente veel roomskatholieke kerken heeft gebouwd
- de combinatie van traditionele en moderne bouwmaterialen
- de hoge ensemblewaarde van het complex
- de beeldbepalende situering aan de rand van het dorp Haaksbergen
- de gaafheid van de complexonderdelen
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Pastorie(F) | Religieuze gebouwen | Kerkelijke dienstwoning | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Veldmaterstraat | 61 | – | 7481 AB | Haaksbergen | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | C | 3470 | – | Haaksbergen |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1934 | 1934 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Sluymer, J. ; Overijssel | architect / bouwkundige / constructeur | – |