Inleiding

In 1887 en 1888 in opdracht van textielfabrikant D.B.H. Jordaan gebouwd HERENHUIS/KANTOOR "Villa Jordaan" met KOETSHUIS bij het inmiddels verdwenen fabrieksterrein. Door architect Gerrit Beltman sr. (Enschede) in neo-renaissancistische bouwstijl ontworpen. Aan achterzijde verbouwd. Balustrades en sierranden boven dakranden van veranda's gedeeltelijk verwijderd.

Omschrijving

Het herenhuis is onderkelderd en boven een grijsgepleisterde plint met horizontale schijnvoegen over anderhalf en twee bouwlagen opgetrokken onder een samengesteld rensdak. De sterk overstekende dakrand wordt gedragen door sierlijk vormgegeven consoles. Het koetshuis is vastgebouwd aan een hoek van het huis, onder een geknikt met grijze bouletpannen gedekt zadeldak. De voorgevel van het koetshuis (Z) staat haaks op de rechter zijgevel van het woonhuis (O). De gevels van zowel het koetshuis als het huis zijn opgetrokken in donkerbruine baksteen en zijn bij het huis voorzien van wit gepleisterde hoeklisenen met schijnvoegen. Het huis bestaat uit een middenpartij met verdieping en twee L-vormige zijvleugels met mezzanino, overdekt door drie parallel gelegen schilddaken, met aan de voorkant aan weerszijden van de middenpartij een dwarskap, in de vorm van een zadeldak. Aan de achterzijde bevindt zich een latere éénlagige aanbouw.

De middenpartij risaleert in de voorgevel (Z) ten opzichte van de zijvleugels, waarvoor veranda's zijn geplaatst onder lessenaardakjes met dakleer, gedragen door gietijzeren bewerkte zuiltjes.

Een gedeelte van de gietijzeren balustrades die zich tussen de zuiltjes bevonden is bewaard gebleven. Midden boven de veranda bevindt zich een timpaan met reliëf erin en onderlangs de dakrand is de sierrand nog aanwezig. Het middenrisaliet in de voorgevel is op de begane grond geleed door een drielichtvenster met bovenlichten in een gepleisterd raamwerk van pilasters met rondbogen in rustica met sluitstenen. Een profilering in de grijze plint geeft het basement aan en sierankers tussen en naast de bogen completeren het geheel. Boven een geprofileerde cordonlijst met diamantkoppen, die over alle gevels doorloopt, bevindt zich een drielichtvenster met getoogde bovenlichten in een gepleisterde omlijsting met een basement, hoofdgestel en timpaan. Het gehele risaliet wordt beëindigd door een cordonlijst met diamantkoppen, gootlijst en timpaan met een reliëf, waarin een medaillon met een kop centraal staat. In de zijgevels (O en W) zijn de ramen onder segment- en keperbogen geplaatst. De hoofdingang, bestaande uit een dubbele deur met vensters, smeedijzeren roosters met krulmotieven, houten lijsten en rozetten en een bovenlicht, is in de rechter zijgevel (O) geplaatst, direct rechts van het risaliet (de korte poot van de L). In de linker zijgevel (W) bevindt zich op dezelfde plaats - maar nu dus links van het risaliet - ook een deur. De mezzanino is geleed door rechtgesloten vensters met en zonder deelzuiltjes, die gedeeltelijk in een blokomlijsting gezet zijn.

De topgevels boven de risalieten van de zijvleugels zijn voorzien van sierspanten. De achtergevel (N) is op de begane grond gewijzigd, onder meer door de nieuwe aanbouw. De mezzanino van de noordwestelijke zijvleugels is aan de achterzijde gepleisterd en het dak is veranderd in een zadeldak. In de hal van de woning zijn nog een aantal oorspronkelijke onderdelen bewaard gebleven, waaronder een geprofileerde elipsboog op hoekpijlers, een trappaal met balustrade en het plafond.

Waardering

Het herenhuis is van cultuur- en architectuurhistorisch belang:

- vanwege de neo-renaissancistische bouwstijl met sierlijke details

- als vroeg voorbeeld van een ontwerp in het oeuvre van Gerrit Beltman sr.

- vanwege de betekenis van textielfabrikant Jordaan voor de sociaal-economische geschiedenis van Haaksbergen

- vanwege de beeldbepalende ligging in het centrum van Haaksbergen