Inleiding

STATIONSGEBOUW, standaardtype 'groot', met aangebouwde GOEDERENLOODS, gebouwd door de Geldersche Overijsselsche Lokaal Spoorwegmaatschappij. (G.O.L.S.)Het gebouw is in drie fasen tot stand gekomen. Bij de ingebruikneming van de spoorweg in 1885 was het een symmetrisch gebouw van drie traveeën breed met hoog opgaande middenrisalieten onder steekkappen aan de noord- en zuidgevel. In 1899 is het gebouw aan de westkant uitgebreid met een lage aanbouw voor de wachtkamer derde klas. De verdieping op deze vleugel dateert uit 1915. De loods tegen de oostgevel van het station is in 1886 aangebouwd en in het begin van deze eeuw nog twee maal vergroot. De Winterswijkse fabrikant J. Willink nam het intiatief tot oprichting van de lokaalspoorweg om een rechtstreekse verbinding tot stand te brengen tussen de Achterhoek en het textielcentrum in Twente. De meeste G.O.L.S.lijnen zijn al voor 1950 opgeheven. De MBS (Museum Buurt Spoorweg) heeft het station sinds 1990 in gebruik. Het gebouw is in datzelfde jaar gerestaureerd. In de nabijheid van het stationsgebouw zijn sinds 1971 enkele loodsen voor de stalling van oud spoorwegmaterieel gebouwd, die buiten de bescherming vallen. Op het traject Haaksbergen-Boekelo rijdt in de zomer een toeristische stoomtrein.

Omschrijving

Stationsgebouw met verdieping op rechthoekige plattegrond onder een met rode en grijze kruispannen gedekt zadeldak met twee steekkappen.

Op de nok twee schoorstenen. Het zadeldak van de goederenloods van één bouwlaag is met dezelfde pannen gedekt. De gevels hebben een uitgemetselde plint en zijn opgetrokken in bruine baksteen met geschilderde sierbanden. Een geprofileerde cordonlijst markeert de scheiding tussen de twee bouwlagen van het stationsgebouw. Het gebouw is vier traveeën breed en heeft spiegelbeeldig identieke voor- en achtergevels (N en Z) met hoog opgaande risalieten waarvan de hoeklisenen onder de steekkappen eindigen in een klimmend keperboogfries. In de geveltoppen van de risalieten roosvensters. Op de begane grond aan de perronzijde vier en aan de straatzijde twee dubbele deuren met recht gesloten bovenlichten. In de meest rechter travee aan de straatzijde de deur van de bovenwoning en in de meest linker travee een venster met bovenlicht. De dubbele vensters op de verdieping zijn deels uitgevoerd met een middenstijl en behangen met persiènnes. De segmentbogen boven vensters en deuren zijn gemetseld in rode baksteen met geschilderde aanzet- en sluitstenen. De boogvelden zijn geschilderd als metselmozaïeken van rode en gele baksteen. In de lange gevels (N en Z) van de goederenloods aan elke kant vier dubbele deuren onder segmentbogen, boven de dubbele deur in de kopgevel (O) een roosvenster in de geveltop.

Waardering

Stationsgebouw met goederenloods van cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:

- de voormalige functie als station van de Geldersch Overijsselsche Lokaal Spoorweg die van grote betekenis is geweest voor de industrialisering van Twente

- de voor de stationsgebouwen van de G.O.L.S. karakteristieke vormgeving en typologie

- de situering langs de spoorlijn in het dorp Haaksbergen, waar een fabrieksterrein ontstond, dat voor de ontwikkeling van Haaksbergen van groot belang is geweest en waarvan het stationsgebouw en spoorlijn de enige overblijfselen zijn.