BUITENPLAATS BRECKLENKAMP

OMSCHRIJVING COMPLEX:

HISTORISCHE BUITENPLAATS BRECKLENKAMP (Lattrop-Brekelenkamp). Het Huis te Brecklenkamp werd in de periode 1631-1637 gebouwd in de buurschap Brecklenkamp bij Denekamp op een terrein of erf, dat in de 16de eeuw en daarvoor als de Tij wordt aangeduid. Het huis op dit erf werd in de zestiende eeuw als het Tijhuis vermeld; onder die naam komt het voor in een oorkonde, waarin Johan van Moerbecke als eigenaar van het Tijhuis wordt genoemd. Deze Johan van Moerbecke was gehuwd met Mathilde van der Marck van Everloo.

Een dochter van dit echtpaar, Sophia van Moerbecke huwde rond 1570 jonker Hendrick Bentinck, heer van Leuvenberg, die later door Alva werd benoemd tot landdrost van Opper-Veluwe en gouverneur van Venlo. Zij bracht de goederen in Brecklenkamp in de familie Bentinck.

De oudste zoon van Hendrik Bentinck en Sophia van Moerbecke, jonker Everhard Bentinck en zijn vrouw Euphemia van der Marck van Everlo, met wie hij in ca. 1615 gehuwd was, zijn de stichters van het tegenwoordige huis, dat in fasen is gebouwd.

Het oorspronkelijke huis, dat werd opgetrokken, was vrij bescheiden van aard. Volgens een memorie van Van Raesfelt uit 1680, die heeft verzet tegen de pogingen van Bentinck om Brecklenkamp tot havezate verheven te krijgen, ging het bij Bentincks eerste woning: "¿taende op het Tijhuis om een klein plaetsjen zonder waer (=zeggenschap in de marke) (...), sijnde niet beter of in geen ander form als een ordinaris boeren huis, alleen d at van de delle (=deel) gesepareert was, met een keuken en een stoofien en met pannen gedect". Van Raesfelt geeft waarschijnlijk een nogal negatief beeld van deze eerste woning. Dat het vermoedelijk geenszins een 'plaetsjen zonder waer' betrof blijkt uit het verpondingsregister van Twenthe uit 1601 (Vereniging Oudheidkamer van Twenthe), waarin drie landerijen en een woning als behorend tot het Tijhuis staan vermeld. Over het in 1654 vergrote huis, dat een uitbreiding van dit bescheiden huis is, zegt hij: "sedert is het tegenwoordige huis daer getimmert, twelck men begint het Huis te Brecklenkamp te tituleren".

Bij dit in 1654 met ondermeer een vleugel uitgebreidde huis, werd waarschijnlijk in de loop van de zeventiende eeuw een geometrische tuinaanleg gerealiseerd, die in hoofdlijnen nog geheel intact is.

Johan Hendrik Zegers (1804-1901), advocaat en burgemeester van Lage, liet het huis, dat in zeer slechte staat verkeerde, omstreeks 1820 en 1844 verbouwen en opknappen. Na de eerste verbouwing in 1820 verdwenen de toen vermoedelijk in vervallen staat verkerende noordvleugel, het poortgebouw en de verbinding daartussen, terwijl de zuidvleugel zijn huidige vorm kreeg. De rechthoekige in blokken Bentheimer zandsteen opgetrokken plaats en de aan de ZW-hoek hiervan gesitueerde wachttoren werden gehandhaafd. In 1844 werd de nieuwe noordvleugel gebouwd en ontstond het huidige complex.

Na de dood van Mr J.H. Zegers werd zijn dochter Heloïse Lydia Wilhelmina Zegers, gehuwd met Jacob Joris Backer van Leuven, eigenaresse. Haar vader werd begraven in een graf in het noordelijk deel van het terrein, waarin zij zelf na haar dood in 1900 werd bijgezet. Dit graf behoort tot de monumentale onderdelen van de aanleg van Brecklenkamp.

In 1941 kocht Arnold Helmig van Heek het huis met 3,6 ha. grond van douairiere baron Van Heeckeren van Wassenaer-gravin van Aldenburg Bentinck, waarna het huis in de periode 1941-1946 gerestaureerd werd en ten slotte als Jeugdherberg in gebruik werd genomen. In 1990 werd Huis te Brecklenkamp aan gekocht door de heer Wanrooy, die het huis in de jaren 1991-1994 liet restaureren.

De historische buitenplaats Brecklenkamp bestaat uit een aantal samenstellende onderdelen die afzonderlijk worden beschreven.

De historische buitenplaats Brecklenkamp is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang vanwege:

- het hoofdgebouw, dat een belangrijk voorbeeld is van een eenvoudige omgrachte 17de-eeuwse oost-Nederlandse havezathe, dat door verbouwingen uit het midden der 17de eeuw en uit de eerste he lft van de 19de eeuw zijn huidige sober classicistische aanzien heeft gekregen;

- het inwendige van het hoofdgebouw, met name de beschildering met grotesken in boerse trant van het plafond in de opkamer, dat uit de eerste helft van de 17de eeuw dateert, en alszodanig uniek is;

- de diabolo-vormige structuur van de historische parkaanleg rondom het huis, dat als zodanig een zeldzaam en gaaf bewaard voorbeeld van een Hollands-classicistische aanleg vormt.