Nieuwstraat 2, Terneuzen
Inleiding
Tweezijdig aangebouwd hoekpand, omstreeks 1920 als bankgebouw voor "De Nationale Bank" in Amsterdamse School trant gebouwd. Het gebouw heeft momenteel een kantoorfunctie. Bij de recente aanpassing hiervoor zijn de oorspronkelijke afwerkingen en het karakter grotendeels bewaard gebleven.
Omschrijving
Uit rode baksteen in vlaams verband opgetrokken gebouw op nagenoeg vierkante plattegrond, twee bouwlagen en een kapverdieping hoog.
Aan weerszijden van de torenachtige hoekpartij bevinden zich vier traveeën brede langsgevels. Onder de vensters op de begane grond bevindt zich een gevelbrede, doorlopende zandstenen dorpellijst met opschrift in reliëf betreffende de bankactiviteiten, op de verdieping een vergelijkbare band ter breedte van de raampartijen.
De muurdammen tussen de vensters bestaan uit vertikaal metselwerk met basement- en kapiteelachtig, horizontaal metselwerk. De borstwering tussen begane grond en verdieping is ter breedte van de raampartijen eveneens in vertikaal metselwerk uitgevoerd.
Direct boven de verdiepingramen bevindt zich een ver uitkragende, houten gevellijst met getrapt uitgevoerd plafond. De zich daarboven bevindende daklijst is strak en sober. Alle ramen zijn uitgevoerd in hout met stolp-onderramen en bovenramen met een diagonale roedeverdeling. Onder de linkerramen aan de Korte Kerkstraat bevindt zich een getralied souterrainraam. Links van de gevel aan de Korte Kerkstraat een terugspringend smal geveldeel waarin zich een dienstentree bevindt welke bereikbaar is via een gemetselde trap. Boven deze deur een luifel en een bovenlicht met ruitvormige roedeverdeling, daarboven een ruitvormig raam ter plaatse van het trappenhuis.
In de rechthoekige torenpartij bevinden zich verdiepte gevelvelden met borstweringen in vertikaal metselwerk tussen de vensters; aan de Nieuwstraat is in deze travee de publieksentree opgenomen. De houten entreedeur is versterkt met ijzeren beslag. De vensters in de torenpartij sluiten aan bij de vormgeving van de vensters in de langsgevels. Op de tweede verdieping van de torenpartij zijn draairamen met roedeverdeling aangebracht, in de kaplaag zeer smalle zolderramen met pijlpuntachtige roedeverdeling. De torenhoeken zijn vertikaal getrapt vormgegeven, waardoor uitstekende gevelvelden tot net onder de daklijst ontstaan, afgesloten door gevellijsten. Evenals de dagkanten van de publieksentree wordt het getrapte hoek-metselwerk van de torenpartij afgesloten door zandstenen decoraties met rolmotieven.
Boven het zolderraam in de toren een ijzeren vlaggemasthouder met rolmotief decoraties. In het kleine, vrije achtergevelvlak bevinden zich op keldernivo drie zeer sobere ramen en een dubbele toegangsdeur. Op de begane grond twee samengestelde raamkozijnen met kalf. Op de eerste verdieping twee vierlicht kozijnen met gewone, fijne roedeverdeling in een gepleisterd veld. Overigens is het een eenvoudige schoonmetselwerk gevel.
Zowel beide langsgevels als de torenbouw zijn voorzien van zadeldaken, gedekt met rode Super Opnieuw Verbeterde Hollandse (SOVH) pannen.
Rijk interieur van rond 1920 in de stijl van de Amsterdamse School. Via de publieksentree in de torenpartij is een kleine, achthoekige hal bereikbaar welke via een gang toegang geeft tot de achthoekige centrale publiekshal met lichtkap. Rond deze centrale hal zijn de kantoorruimten gegroepeerd.
De gang tussen de twee hallen bezit groen siermetselwerk in gele bakstenen wanden en een trapsgewijs verhoogd plafond.
De centrale hal met trappenhuis is de meest karakteristieke ruimte in het gebouw. De vloer is voorzien van geel tegelwerk met een band van bruin/zwarte tegels waarin witte accenten in de vorm van strepen. De muren zijn opgetrokken uit groen verglaasde baksteen tot de bovenrand van de deurkozijnen, op een plint van vertikaal metselwerk uit zwarte verglaasde steen. Overigens zijn de halwanden uitgevoerd in gele baksteen. De opgeknikte doorgangen naar kantoorruimten bezitten een groen-zwarte band in de kruin. De toegangsdeuren tot de kantoorruimten zijn beglaasd en in blank eiken uitgevoerd. De kantoorruimten zijn over het algemeen sober afgewerkt met uitzondering van de directiekamer naast het trappenhuis waarvan de wanden zijn voorzien van een verhoogde lambris met daarin opgenomen een vlakke marmeren schouw tussen gecanneleerde pilasters. De werkruimte voor baliebediening bevindt zich in L-vorm rond de centrale hal. Deze ruimte is zakelijk afgewerkt, de huidige twee balies zijn in zwart natuursteen uitgevoerd met onder één balie nog de oorspronkelijke kasten. Tevens langs één korte wand vaste kasten.
Bij de geboorte van de lichtkap bevindt zich een zware lijst met bol- en krulmotief decoraties. Tussen zware consoles zijn in het fries van deze lijst kleine ramen van de verdiepinggang aangebracht. De lichtkap met kleurige beglazing is in acht vlakken uitgevoerd met een ventilatie-element in de top. Vanaf de centrale hal voert een eiken bordestrap naar de verdieping. Op de verdieping bevindt zich om de centrale hal een rondgaande gang waaraan de kantoorruimten zijn gelegen. Over het algemeen zijn de ruimten op de verdieping met sober en strak pleister- en schilderwerk afgewerkt. Enkele belangrijkere kamers zijn voorzien van zeer sobere stucwerk plafonds en verhoogde lambris waarin kasten zijn opgenomen. De oorspronkelijke deuren zijn sober gedecoreerd in de stijl van het pand. Op de verdiepinggang komt een zijtrap vanaf de dienstentree aan de Korte Kerkstraat uit. Daar dicht bij voert een sobere af te sluiten trap naar de zolder waar zich onder meer een beschoten kap en sober afgewerkte "torenkamer" bevinden.
In de kelder, bereikbaar via het hoofdtrappenhuis, bevinden zich een dienstruimte aan de achtergevel en een kluisruimte met LIPS-kluisdeur en achterliggend traliehek aan de Nieuwstraatzijde. Deze kluisruimte geef toegang tot een tweede ruimte. De trap naar de kelder is uitgevoerd met een leuning met sierlijke ijzeren hekwerkje.
Waardering
Bankgebouw van algemeen belang vanwege architectuurhistorische waarden van zowel het exterieur als het interieur. Als vrijwel gaaf stijlvoorbeeld van zeldzaamheidswaarde.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Bankgebouw | Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen | Handel en kantoor | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nieuwstraat | 2 | – | 4531 CW | Terneuzen | – | – | Ja |
Nieuwstraat | 4 | – | 4531 CW | Terneuzen | – | – | – |
Nieuwstraat | 5 | – | 4531 CV | Terneuzen | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | L | 2032 | – | Terneuzen |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1920 | 1920 | – | vervaardiging |