Beukenrode, Doorn
Omschrijving complexonderdeel 2
Een op enige afstand van de openbare weg gelegen LANDHUIS met uitzichtstoren in Italiaanse neorenaissance stijl. Het huis heeft twee bouwlagen, een souterrain en een mezzanino op vrijwel rechthoekige plattegrond onder een met bitumen gedekt samengesteld zadeldak met overstek op gesneden schoren. De dakschilden hebben een flauwe helling. De gevels zijn voor het grootste deel uitgevoerd in schoon metselwerk dat is voorzien van bepleisterde hoeklisenen met imitatievoegen, cordonbanden en bepleisterde vensteromlijstingen in de voorgevel. Uitzondering hierop vormen de eerste bouwlaag van de voorgevel (zuidzijde) en het risaliet in voor- en achtergevel die geheel bepleisterd zijn. De bepleistering van de risalieten is voorzien van horizontale imitatievoegen. De verdieping van het risaliet in de voorgevel is vlak gebleven. De vensterpartijen zijn veelal voorzien van stolpramen en schuiframen met bovenlicht. Een aantal vensters aan de achterzijde is niet origineel. De voorgevel (straatzijde) heeft een symmetrische opzet en is zeven vensterassen breed met een middenrisaliet van drie vensterassen. Het uit drie bouwlagen bestaande risaliet heeft in de eerste bouwlaag drie rondboogvormige vensteropeningen. In de tweede bouwlaag bevinden zich drie vensters met draairamen terwijl in de derde bouwlaag twee rondboogvormige vensters zijn gezet, die worden geflankeerd door een hertenkop in medaillon. De top van het risaliet is gedecoreerd met houten ajourwerk op schoren. In de zijgevels van het risaliet is in de eerste bouwlaag een deur gezet (rechts) en op de verdieping een venster.
Ter weerszijden van het risaliet is de gevel twee assen breed. Onder de vensters van de tweede bouwlaag, bevinden zich tussen de cordonbanden velden met sierbepleistering. Onder het overstekende dakschild zijn twee liggende, rechthoekige mezzaninolichten gezet.
De achtergevel (parkzijde) is wat de hoofdvorm betreft conform de voorgevel. De totale gevel is vijf vensterassen breed en heeft twee bouwlagen en een mezzanino. Het middenrisaliet heeft aan deze zijde een kleine voorsprong gekregen. De gevel heeft in vergelijking met de voorgevel een soberder uitvoering gekregen. Het middenrisaliet heeft een in het midden geplaatste hoofdingang die voorzien is van een moderne luifel. De luifel valt buiten de rijksbescherming. Het venster boven de ingang heeft een geprofileerde omlijsting gekregen. In de mezzaninoverdieping zijn in de top twee kleine rondboogvensters en vierkante vensters gezet.
De linkerzijgevel heeft een in het midden geplaatste torenpartij op rechthoekige plattegrond, waartegen aan de rechterzijde een éénlaags bouwvolume onder plat dak is gezet en aan de linkerzijde een bouwvolume van twee bouwlagen is gebouwd. Deze dateren vermoedelijk van latere datum. De toren is voorzien van een groot rondboogvenster, waarboven twee kleine rondboogvensters. Hierboven bevindt zich een lessenaarsdak, waarboven de toren een vierkante grondvorm heeft. De toren, die boven de daklijst van het hoofdvolume uitsteekt, wordt bekroond door een bepleisterde loggia die aan elke zijde drie rondboogvormige openingen heeft gekregen.
De loggia is voorzien van een tentdak met overstek.
De rechter zijgevel is drie vensterassen breed. Het middelste venster is dichtgemetseld.
Het interieur is voor een groot deel aan de kantoorfunctie aangepast. Op de bel-étage bevinden zich een aantal elementen die onder de bescherming vallen. De huidige ontvangst- en vergaderkamer, die zich in het midden van de plattegrond bevindt, heeft een rijk gedecoreerde schouwpartij met natuurstenen schouwbalk. Het fries is voorzien van een symmetrisch reliëf van gekrulde acanthusbladen. In het midden houden twee putti een medaillon vast, waarop een profiel van Hermes met helm is aangebracht. De schouwbalk rust op twee met acanthusbladen gedecoreerde consoles. De achterwand van de schouw is voorzien van gepolychromeerde tegels waarop diverse vogelsoorten zijn weergegeven. De kamer is voorzien van paneellambrizering en beschikt over een originele dubbele paneeldeur met rijk versierde omlijsting met uitkragende architraaf. In de rechter kamer op de eerste verdieping bevindt zich een marmeren schouwpartij, waarvan de houten schouwbalk gedragen wordt door twee marmeren zuiltjes met gladde schacht en ionische kapitelen. De schouwbalk is voorzien van een bewerkt fries met panelen, waartussen gesneden consoles met mascerons zijn aangebracht. Het plafond heeft moerbalken die door consoles met acanthusbladversiering wordt gedragen.
Waardering
Het landhuis van de buitenplaats Beukenrode is van architectuurhistorische waarde als redelijk gaaf voorbeeld van een op de Italiaanse neorenaissance geïnspireerde bouwstijl en als voorbeeld van een bouwtype. Alsmede van ensemblewaarde als onderdeel van de buitenplaats Beukenrode en als onderdeel van de Stichtse Lustwarande.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
De eerste melding van een buitenplaats op het terrein van Beukenrode stamt uit de achttiende eeuw. Deze buitenplaats bestond uit een hofstede genaamd Het Sand waarbij een geometrisch aangelegde tuin lag. In 1819 kwam het in bezit van de eigenaar van kasteel Moersbergen, J.D.C.C.W. d'Ablaing van Giessenburg, die op het terrein een zomerhuis liet bouwen. Dit huis stond als het Warande- of Verandahuis bekend. Rond deze tijd stamt vermoedelijk ook de eerste landschappelijke aanleg. Op de topografische kaart van 1847 staat een S-vormige slingervijver getekend. Op de kaart komt ook de met beuken beplante zichtlaan voor, die als `De weg op het Verandahuis" staat beschreven. Wie deze aanleg heeft ontworpen is niet bekend.
In 1860 kocht mr. K.J.F.C. Kneppelhout uit Leiden het zomerhuis met een deel van de omringende gronden. Kneppelhout liet dit huis in 1872 afbreken, waarna met de bouw van het nieuwe huis werd begonnen. Dit landhuis, van de architect H.J. van den Brink, kreeg de naam `Nieuw Sterkenburg'. Daarnaast werden tevens een orangerie, een koetshuis, een tuinmanswoning, een speel- of kinderhuisje, een moestuin en een bloementuin gerealiseerd. Van al deze elementen resteren tegenwoordig alleen het landhuis en het speelhuisje.
Tevens werd het park opnieuw ingericht. De vijver voor het huis werd verkleind terwijl in het parkbos ten noorden van het landhuis een tweede vijver en wandelpaden worden aangelegd. In 1908 kwam de buitenplaats in handen van G.W.J. Kooij, die de naam van het huis vermoedelijk veranderde in Beukenrode. Het huis heeft thans een kantoorfunctie.
Omschrijving
De BUITENPLAATS BEUKENRODE omvat de volgende complexonderdelen: 1. park 2. landhuis 3. speelhuisje
Het terrein wordt in het westen begrensd door een deel van de oprijlaan, waarlangs de grens vanaf de toegangspijlers aan de westzijde in noordelijke richting loopt tot aan het speelhuisje. De grens loopt vlak achter het genoemde huisje in noordelijke richting verder langs een afsplitsing van de oprijlaan. In de noordoost hoek van kadastraal perceel 6470 loopt de grens in westelijke richting tot de Broekweg. De grens volgt deze weg in noordelijke richting tot aan de Arnhemse Bovenweg, waarna de grens in oostelijke richting langs laatstgenoemde weg loopt. Bij de Stamerweg loopt de grens in zuidelijke richting tot aan de Driebergsestraatweg. De grens volgt deze weg aan de noordzijde in westelijke richting tot aan de Beukenrodelaan.
Alle gebouwen op het terrein die hierboven niet genoemd zijn vallen buitende bescherming.
Waardering
De buitenplaats Beukenrode is van cultuurhistorische waarde vanwege de ontwikkelings- en bewoningsgeschiedenis, alsmede van architectuurhistorische waarde vanwege de verschijningsvorm van het landhuis en vanwege de landschappelijke structuurelementen in het park. Tevens is het complex van grote ensemblewaarde als onderdeel van de Stichtse Lustwarande.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Landhuis | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Beukenrodelaan | 2 | – | 3941 ZP | Doorn | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | A | 4894 | – | Doorn |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1873 | 1873 | – | vervaardiging |