Omschrijving complexonderdeel 1

Vrijstaand LANDHUIS uit 1861 naar ontwerp van L.H. Eberson en in 1902 verbouwd en uitgebreid door C.B. Posthumus Meyjes. Het huis heeft een nagenoeg rechthoekige plattegrond. Het huis is gedeeltelijk onderkelderd en heeft twee bouwlagen onder een met kruispannen gedekt samengesteld en afgeplat schilddak, waarin een aantal dakkapellen met frontonbekroning zijn gezet. De uitbreiding van 1902 aan de zuid- en oostzijde is in de stijl van het bestaande landhuis uitgevoerd. Alle wit bepleisterde gevels zijn voorzien van een hardstenen plint. De gevels zijn verfraaid met geprofileerde cordonbanden tussen de eerste en tweede bouwlaag en zijn op de hoeken geaccentueerd met lisenen die in de eerste bouwlaag voorzien zijn van horizontale voegen. In de tweede bouwlaag hebben de lisenen een casementinvulling met medaillon. Het deel van de rechtergevel (westzijde), dat van vóór de uitbreiding stamt, heeft op de hoeken twee gekoppelde lisenen. De gevels worden door middel van een houten daklijst met casementen en medaillons afgesloten. Een uitkragende dakgoot wordt door houten consoles ondersteund. De vensters hebben voornamelijk zesruits schuiframen en zijn voorzien van persiennes.

De noordgevel heeft een breedte van vijf vensterassen, waarvan de meest linker as in de tweede bouwlaag iets terugligt. Hiervoor bevindt zich een balkon met ijzeren hekwerk.

De zuidgevel is vier vensterassen breed, met in de tweede as van links de voormalige dienstingang. Rechts springt de gevel terug. In de binnenhoek is een muur gezet die een pergola ondersteund. Rechts daarvan, op de hoek met de achtergevel, bevindt zich een vierzijdige veranda die is geconstrueerd uit opengewerkte, houten hoekstijlen, waartussen aan de bovenzijde een opengewerkte toog is gezet. Het dak van de veranda is met glaspanelen dichtgezet.

De west- of rechtergevel is zes vensterassen breed. Links heeft de gevel een voorsprong van drie vensterassen. Deze voorsprong vormt het oudste deel en heeft in de middenas een ingangspartij onder een smeedijzeren luifel die aansluit op het erboven geplaatste balkon. Het naar achteren geplaatste bouwvolume van drie vensterassen breedte betreft de uitbreiding van Posthumes Meyjes uit 1902.

De oost- of linkergevel heeft aan de rechterzijde een vierzijdige uitbouw van twee bouwlagen onder schilddak. Direct rechts van deze uitbouw is een omlopende vijfzijdige, houten veranda met houten hek onder een zinken afdak gezet. De veranda komt wat detaillering en constructie betreft nagenoeg overeen met de andere veranda. Het dak heeft echter een zinken bekleding gekregen.

De indeling van het huis is nog grotendeels origineel. Het interieur is met de verbouwing en uitbreiding van 1902 aangepast en vernieuwd. De hoofdentree in de westgevel bevindt zich in het oude gedeelte van het huis. De vestibule, waaraan twee kleine vertrekken liggen, grenst in oostelijke richting aan een L-vormige centrale hal, die bijna een kwart van de totale oppervlakte van het oude huis in beslag neemt. Aan deze hal liggen de salon, grote kamer en ontvangstkamer. Een deur rechts leidt naar een lange gang, waaraan diverse functionele ruimten liggen, waaronder een naderhand sterk vergrootte keuken en een diensttrap. De centrale hal heeft een mozaïekvloer in waaiermotief, waarin gestyleerde bloemen zijn verwerkt. De vloer is omgeven door een meanderrand en een rand met gestyleerde bloemmotieven. De hal heeft een houten lambrizering en een rijk gedetailleerde houten trap met baluster hekwerk. Het trappenhuis wordt overdekt met een monumentale lichtkoepel van glas in lood. In de diverse kamers op de begane grond, en in mindere mate op de verdieping, bevinden zich originele neoclassicistische schouwen uit 1862 in marmer of hout uitgevoerd. In het zuidoostelijk vertrek, aangrenzend aan de hal op de begane grond bevindt zich een schouw uit 1902 in Art nouveaustijl. De schouw heeft een rijk geornamenteerd tegeltableau met vogels, bloemen en bladeren. De grote kamer aan de oostkant heeft een houten lambrizering een een balkenplafond met rijk bewerkte consoles. Diverse kamers zijn tevens voorzien van paneellambrizering en stoffen behang. Genoemde elementen vallen onder de rijksbescherming.

Waardering

Het landhuis Aardenburg is van architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een bouwtype en vanwege de gaaf bewaarde interieurelementen. Alsmede van cultuurhistorische waarde vanwege de ontstaans- en bewoningsgeschiedenis. Tevens van grote ensemblewaarde als onderdeel van het complex in relatie met het omringende park.