Bergweg 21, Zeist

Omschrijving complexonderdeel 1

De PARKAANLEG van de eerste algemene Zeister begraafplaats is afgebakend door de Bergweg aan de oostzijde, de Van Reenenweg aan de noordzijde en door de achtertuinen van de bebouwing langs de Tulpstraat en de Hortensialaan aan de west- en zuidzijde. De omheining bestaatuit een sloot en uit een gedeeltelijk nog aanwezige haagbeuk, uit sparren en taxus alsmede een niet oorspronkelijk hekwerk.

De begraafplaats kende vier categorieën graven: grafkelders, eigen graven, huurgraven en graven voor onvermogenden. Deze zijn in aparte vakken ondergebracht. Het terrein is onderverdeeld in een formeel en eenlandschappelijk aangelegd gedeelte. De aannemer van het formele gedeelte, dat in 1829-1830 als eerste is aangelegd, was Jan Vermeulen uit Zeist. In 1879-1880 is het terrein uitgebreid. Dit direkt na de ingang gelegen gedeelte kent een sobere aanleg met een recht, centraal hoofdpad evenwijdig aan de Van Reenenweg, maar schuin op het poortgebouw, alsmede een aantal dwarspaden die dit gedeelte in een zestal hoofdvakken indelen. De vakken zijn deels nog ingevuld met graven, die in rijen naast elkaar zijn geplaatst. Aan de hoofdeinden van de graven staan nummerpaaltjes. Bij sommige graven zijn de hekwerken nog aanwezig. De paden zijn aan weerszijden beplant met linden. In 1890 is het achterste gedeelte van de begraafplaats in landschappelijke stijl aangelegd naar ontwerp van tuinarchitect Henri Copijn uit Groenekan. Dit gedeelte wordt gekenmerkt door een samenspel van gebogen paden die een vijftal niervormige ruimten omsluiten, waarin de graven zijn gesitueerd. Op deze ruimten bevinden zich onder meer twee treurbeuken, alsmede esdoorns, eiken en naaldbomen. Alle paden zijn verhard met grind.

Waardering complexonderdeel 1

De parkaanleg van de eerste algemene begraafplaats te Zeist is van cultuurhistorisch belang als uiting van de funeraire cultuur, vanwege de (tuin-)architectonische elementen zoals de aanleg en de beplanting alsmede vanwege de aanwezigheid van de diverse graftekens. De begraafplaats is gaaf bewaard gebleven en de aanleg kent een hoge ensemblewaarde binnen de bebouwde kom en vormt voorts een bindend element tussen de diverse objecten onderling.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
510196
Complexnaam
Begraafplaats Bergweg
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding complex

Eerste algemene begraafplaats, gelegen aan de Bergweg te Zeist. In 1825 is bij Koninklijk besluit bepaald dat begraven in kerken en binnen de bebouwde kom werd verboden. De algemene begraafplaats is in 1829 aangelegd buiten de toenmalige bebouwde kom. De aannemer was Jan Vermeulen uit Zeist. De eerste begravene was Pieter Stoop op 18 januari 1830. In 1879-1880 is het terrein uitgebreid na een grondschenking van de weduwe van burgemeester Van Bern. In 1890 is het achterste gedeelte van de begraafplaats in landschappelijke stijl aangelegd naar ontwerp van tuinarchitect H. Copijn uit Groenekan.

Nadat in 1917 aan de Woudenbergseweg een nieuwe begraafplaats in gebruik genomen werd, bleef men nog slechts incidenteel begraven op de oude begraafplaats. Op 1 december 1965 is de begraafplaats aan de Bergweg gesloten.

Omschrijving complex

Het complex wordt begrensd door de Bergweg in het oosten, de Van Reenenweg in het noorden, de bebouwing waarbinnen de volgende onderdelen vallen:

1. de parkaanleg (ZT046a) 2. het poortgebouw (ZT046b) 3. het grafmonument van Anna Sikkinghe (46c) 4. het grafmonument van E.W.N. de Pesters (46d) 5. het familiegraf van Albert Voombergh (46e) 6. het grafmonument van de familie Pijper (46f)

Waardering complex

De eerste algemene begraafplaats te Zeist uit 1829-1830 is van cultuurhistorisch belang vanwege het in neoclassicistische trant opgetrokken poortgebouw voorzien van rijke doodssymboliek, vanwege de formele en landschappelijke aanleg, de beplanting alsmede de aanwezigheid van diverse architectonisch en cultuurhistorisch waardevolle grafmonumenten van adellijke families en Zeister burgemeesters. De begraafplaats is gaaf bewaard gebleven en heeft haar negentiende eeuwse karakter volledig behouden en kent een hoge ensemblewaarde binnen de huidige bebouwde kom van Zeist.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Begraafplaats Uitvaartcentra en begraafplaatsen Begraafplaats en -onderdelen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Bergweg 21 3701 JJ Zeist Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
H 4368 Zeist
H 3598 Zeist
H 3597 Zeist
H 3596 Zeist
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1829 1830 vervaardiging
1884 1884 verhoging middendeel verbouwing
Ambachten
Name Beroep Notitie
Vermeulen, Jan ; Utrecht aannemer / uitvoerder
Nijland, A. ; Utrecht architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven