Rijksmonument

Prins Hendrinkoord, Den Dolder

Omschrijving complexonderdeel 1

Vrijstaand LANDHUIS van drie bouwlagen op samengestelde plattegrond onder plat dak, gebouwd in 1872. Alle gevelzijden zijn wit bepleisterd met twee zwart aangezette cordonbanden tussen de bouwlagen en geblokte lisenen op de hoeken. Even onder de geveluiteinden is een overhangende lijst op klossen gezet die de gevels afsluiten. De vensters in de gevels zijn vrijwel alle schuifvensters met uitzondering van de toegevoegde derde bouwlaag waarin stolpramen zijn gezet. Alle vensters in de eerste en tweede bouwlaag zijn voorzien van rechtlijnige wenkbrauwen. Genoemde detailleringen stammen uit de eerste bouwfase.

Het oorspronkelijke bouwvolume van het landhuis behelst de volgende omvang: de voorgevel aan de oostzijde is symmetrisch ingedeeld en bestaat uit vijf vensterassen. Voor de gevel ligt een hardstenen stoep van twee treden hoog. De hoofdingang is op de middenas geplaatst, waarboven een balkon is gezet dat door twee hardstenen zuilen op de hoeken gesteund wordt. De schacht van de zuilen heeft een grote entasis. Het balkon is een latere toevoeging maar valt op grond van detaillering onder de rijksbescherming. De ingangspartij wordt aan beide zijden geaccentueerd door een liseen met imitatievoegen over twee bouwlagen. In de tweede bouwlaag bevindt op de middenas een stolpdeur die toegang tot het balkon geeft. Aan weerszijden hiervan bevinden zich twee vensters. De derde bouwlaag is een toevoeging uit 1966 en is samen met het grote samengesteld serrevenster aan de linkerzijde van ondergeschikt belang.

De noordgevel kent eveneens een symmetrische opbouw en indeling van drie vensterassen. Op de middenas bevindt zich een driezijdige erker met afgeschuinde hoeken over drie bouwlagen. Oorspronkelijk had de erker één bouwlaag waarboven een balkon was gezet. Derhalve zijn de tweede en derde bouwlaag van de erker van ondergeschikt belang. Aan weerszijden van de erker is een venster geplaatst. De achtergevel aan de westzijde heeft een in het midden geplaatste rechthoekige aanbouw. Links van deze aanbouw bevindt zich de uitbreiding uit 1966. Genoemde aanbouw en uitbreiding zijn van ondergeschikt belang. De gehele oorspronkelijke zuidgevel is door de uitbreidingen nauwelijks zichtbaar. Tegen de gevel zijn twee korte vleugels gebouwd van drie bouwlagen die voor de bescherming van ondergeschikt belang zijn. Tussen de twee vleugels is nog een deel van de oorspronkelijke erker met drielichtsvenster te zien. Hierachter bevond zich de oorspronkelijke trappartij.

Waardering complexonderdeel 1

Het landhuis Prins Hendriksoord is van cultuurhistorische waarde vanwege de ontstaansgeschiedenis alsmede van ensemble waarde als onderdeel van het complex Prins Hendriksoord. Bovendien van belang als onderdeel van het oeuvre van de architect L.H. Eberson.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer

510212

Complexnaam

Prins Hendriksoord

Provincie

Utrecht

Gemeente

Zeist

Plaats

Den Dolder

Complexomschrijving

Inleiding complex

Het oorspronkelijke Prins Hendriksoord werd door prins Hendrik in 1871 gesticht. Hij liet door architect L.H. Eberson een landhuis van bescheiden omvang bouwen voor zijn rentmeester J.L. Inckel. Gelijktijdig werd door J. Copijn het omliggende terrein in een landschapspark ingericht. Na de dood van Hendrik in 1879 kwam Prins Hendriksoord in handen van de Baarnsche Bouwterrein Maatschappij uit Amsterdam. Deze bouwmaatschappij had reeds 100 hectare domeingronden in bezit gekregen waaronder het terrein van het huidige villagebied Prins Hendrikpark in Baarn. Het vennootschapbestuur bestond bij de oprichting ondermeer uit de Amsterdammers A.A.H. Boissevain, jhr P. Hartsen en mr M.C. van Hall. Eerstgenoemde kocht in 1883 het Prins Hendriksoord. Hij liet het huis diverse malen uitbreiden en aanpassen. Vermoedelijk tussen 1906 en 1915 werd ook het landschapspark veranderd. De twee aparte vijvers in het park werd met elkaar verbonden en verlengd. Er kwam een tweede ijzeren brug over de vijver van waaruit een zichtas op het huis liep. Deze zichtas is nog ongeschonden. Vermoedelijk is H. Copijn verantwoordelijk geweest voor alle aanpassingen in het park. Copijn was door bovengenoemde maatschappij ingehuurd het Prins Hendrikpark in Baarn in te richten, waar Boissevain als bestuurslid bij betrokken was geweest. Voorts kreeg de tuinarchitect D.F. Tersteeg de opdracht een deel van het park ten zuidwesten van het hoofdgebouw in te richten als geometrische tuin. Deze tuin is thans onderdeel van het landgoed Vijverhof.

Omschrijving complex

Het complex van Prins Hendriksoord wordt omgrensd door de Soestdijkerweg in het zuidoosten tot aan de kruising met de Maartensdijkseweg. Vervolgens loopt de begrenzing langs de Maartensdijkseweg in zuidwestelijke richting tot aan de onverharde weg. De begrenzing volgt deze weg aan de oostzijde in zuidelijke richting tot aan de Soestdijkerweg. Binnen deze begrenzing vallen de volgende kadastrale percelen (sectie A): 3392, 3393, 3435, 3389, 3388, 2848.

Het complex bestaat uit de buitenplaats Prins Hendriksoord en het landgoed Vijverhof. Het terrein van laatstgenoemde behoorde van oorsprong bij de buitenplaats Prins Hendriksoord dat in 1926 werd opgedeeld in drie stukken. Het derde stuk, dat van de Ernst Sillem Hoeve, valt buiten de bescherming.

Binnen de hierboven vastgestelde begrenzing vallen de volgende objecten: 1. het oorspronkelijke volume van het landhuis Prins Hendriksoord zoals dat door Eberson in 1871 ontworpen is (ZT418) 2. de tuinmanswoning in vakwerkstijl (ZT418A) 3. de gietijzeren brug stammend uit de eerste aanleg (ZT418B) 4. de eerste en tweede aanleg van het landschapspark, thans over twee eigenaren verdeeld, naar ontwerp van J. Copijn (1871) en vermoedelijk door H. Copijn (1906-1926) veranderd (ZT418C) 5. een nieuw-architectonische tuin naar ontwerp van D.F. Tersteeg (ZT418D) 6. de ijzeren brug stammend uit de tweede aanleg (ZT418E).

Waardering complex

Het complex Prins Hendriksoord is van cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde met name wegens het landschappelijk aangelegde park van J. Copijn en de oud-Hollandse tuin van J.D. Tersteeg alsmede het bijgebouw in vakwerkstijl en de twee ijzeren bruggen over de slingervijver. Ook van ensemblewaarde in relatie met het tegenoverliggende Ewijckshoeve.

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Landhuis	Kastelen, landhuizen en parken	Kasteel, buitenplaats	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Soestdijkerweg	17	–	3734 MG	Den Dolder	–	–	Ja

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	A	2848	–	Zeist

Bouwperioden
Start	Eind	Notitie	Beschrijving
1883	1883	–	vervaardiging

Ambachten
Name	Beroep	Notitie
Boissevain, A. ; Utrecht	opdrachtgever	–