Inleiding

Het WOONHUIS, met decoratieve elementen ontleend aan de Overgangs-architectuur, is in 1906 gebouwd naar ontwerp van architect S. Zwarts uit Heerenveen. De woning wordt van de weg gescheiden door een klein grasperk met een houten hekje en restanten van een smeedijzeren hekwerk. Grindpaden leiden naar de centraal gelegen entree en naar het achtererf. Aan drie zijden wordt het terrein begrensd door een sloot. Achter de woning zijn twee houten schuurtjes welke van ondergeschikt belang zijn voor bescherming van rijkswege. De oorspronkelijke T-vensters zijn grotendeels vervangen door H-vensters.

Omschrijving

Het woonhuis van één bouwlaag is op rechthoekige plattegrond gebouwd. Het afgeknotte schilddak is gedekt met zwart geglazuurde gegolfde friese pannen. Op de vier nokhoeken zijn gemetselde schoorstenen. Het opgaand muurwerk bestaat uit bruine bakstenen op een gepleisterde plint. De voorgevels en zijgevels worden afgesloten door een brede daklijst en een gootlijst. De gevels zijn rondom verlevendigd met banden in rode strengpersstenen ter hoogte van de onder-, wissel-, en bovendorpels, waarbij deze laatste in reliëf zijn gemetseld.

Aan weerszijden van het middenrisaliet in de symmetrisch ingedeelde voorgevel zijn twee H-vensters. De vensters hebben bakstenen afzaten en rode strengpersstenen segmentbogen met gepleisterde aanzet- en sluitstenen; de trommelvelden zijn betegeld. De centraal gelegen voordeur bevindt zich in een inpandig portiek met een gestuct plafond. De spaarvelden in de portiekwanden en het trommelveld boven de deur zijn betegeld met Jugendstiltegels. De portiek heeft een segmentboogvormige toegang en een drietreeds natuurstenen stoep. De dubbele houten deur, gedecoreerd met neo-classicistische motieven, heeft een bovenlicht met kleine, deels gekleurde, glas-in-lood ruitjes in een geometrisch patroon. In de portiek is een gedenksteen met opschrift: GESTICHT MEI 1906./ S.B. WOUDSTRA./ J.H. ZWAAGSTRA.// Boven de entree is een uitgemetselde kajuit met houten voluutwangen en een brede gootlijst in de vorm van een fronton. Het kruisvenster heeft eveneens een betegeld trommelveld. De H- en T-vensters in de zijgevels hebben dezelfde detaillering als aan de voorgevel. In de zijgevel is voorts een provisiekelderraam onder strek met diefijzers. De achtergevel wordt ingedeeld door enkele H- en T-vensters en twee deuren - waarvan één vernieuwd - met een drietreeds uit gele stenen gemetselde stoep. Boven alle gevelopeningen zijn segmentbogen; de trommelvelden zijn gevuld met gele en bruine verblendstenen. De gebiljoende dakgoot rust op rode strengpersstenen klossen.

Waardering

Het woonhuis, in 1906 in Tjalleberd gebouwd naar ontwerp van S. Zwarts, is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:

- vanwege de hoge mate van esthetische kwaliteit van het ontwerp,

- vanwege de fijne detaillering en de aan Jugendstil ontleende ornamentiek,

- vanwege de zeer hoge mate van architectonische gaafheid van het exterieur,

- vanwege de hoge mate van gaafheid van het interieur,

- vanwege de ligging en de redelijke mate van belang voor het aanzien van het straatbeeld.