Inleiding

VILLA, onderdeel uitmakend van het complex van villa met paardenstal aan de Herdersweg te Laren, gebouwd in 1924 naar ontwerp van architect W. Hamdorff in opdracht van J. Quanjer. Het pand is ontworpen in de romantisch expressionistische bouwtrant van de Gooise landhuisstijl. Het pand is gesitueerd aan de zuidzijde van de Herdersweg op het meest westelijk gelegen erf, dat grenst aan de Westerheide. De oorspronkelijke kleurstelling van de ramen was waarschijnlijk okerkleurig voor de kozijnen, wit voor het raamhout en roeden. De vensters in de halfronde erker aan de westzijde van het pand zijn niet oorspronkelijk. De oostgevel van de garage is niet oorspronkelijk, maar is enigszins naar buiten geplaatst. De villa aan de Herdersweg 23 heeft ensemble- en situationele waarde met de er tegenover gelegen villa "Westerheide" (Herdersweg 22), daterend uit 1929, die eveneens door architect W. Hamdorff werd ontworpen. Tezamen vormen de panden een karakteristieke overgang van bebouwing naar natuur, c.q. van de dorpsbebouwing van Laren naar de Westerheide. N.B. Van de villa aan de Herdersweg 23 vallen de vensters in de erker aan de westzijde, alsmede de oostgevel van de garage niet onder de bescherming.

Omschrijving

Pand, gebouwd op geknikte plattegrond onder een samengestelde rieten kap met glooiende noklijn. De min of meer oost-westgerichte en naar het westen toe klimmende noklijn is afgewerkt met rode vorstpannen. Het pand heeft een hoogte van gedeeltelijk één, gedeeltelijk tweebouwlagen, waarvan de tweede grotendeels in de kap is ondergebracht. De gevels hebben een asymmetrische indeling en zijn boven een plint met rollaag opgetrokken uit rode handvormsteen in kruisverband, afgewerkt met een diepliggende voeg. Vensters en deuren zijn voorzien van roedenverdelingen. Aan de onderzijde van de vensters springt een halfsteens rollaag naar voren. Enkele vensters en tuindeuren op de begane grond hebben opgeklampte luiken.

De voorgevel (N) bevat geheel rechts, in een afgeronde hoek van de gevel, de entree. De voordeur is schuin in de gevel geplaatst waar de gevel ter plekke driehoekig naar binnen springt, zodat een portiek wordt gevormd. In de hoek van de portiek is een kleine bank aan de muur bevestigd. Links van de voordeur bevindt zich een boogvormig glas-in-loodvenster met smeedijzeren traliewerk, overhoeks geplaatst waar de muren van portiek en noordgevel samenkomen. Links daarvan bevat de gevel (van rechts naar links): een hooggeplaatst klein vierkant venster; een groot venster met luiken -waarboven het dak is opgelicht- bevattende drie gekoppelde zesruits-draairamen met tweeruits-bovenlichten; een klein vierkant venster; een opgeklampte deur met negenruits-verdeling in de bovenste helft; en tenslotte geheel links twee openslaande opgeklampte deuren van de inpandige garage. In het dakschild bevindt zich nabij de entree een halfronde dakkapel, waarboven de nok omhoog welft. Aan de linkerzijde is het dak laag afgewolfd (bijna tot aan de grond). De onderste rand bestaat uit enkele rijen daktegels.

De achtergevel (ZO) bevat op de begane grond (van rechts naar links): een dubbel venster, een venster met een persienneluik en links daarvan twee (niet oorspronkelijke) openslaande tuindeuren, die een oorspronkelijk dubbel venster vervangen. Deze deuren bevinden zich in een vooruitspringende knik van de gevel. Hierboven is een klein venster tussen twee dakschilden geplaatst. Het zuidelijk deel van de achtergevel bevat op de begane grond openslaande tuindeuren voorzien van grote luiken. Op de verdieping bevindt zich boven laatstgenoemde tuindeuren tegen de dakrand een venster met drie gekoppelde zesruits-draairamen, rechts daarvan bevinden zich drie smalle in hoogte oplopende trapvensters.

De zuidwestgevel bevat op de begane grond een zesruits-venster met een luik. Het dakschild is hier niet doorbroken.

De rechterzijgevel (W), uitziend over de heide, is aan de linkerkant uitgebouwd met een halfronde erker, die oorspronkelijk was dichtgezet met een reeks van zes gekoppelde vensters met roedenverdeling. De erker wordt afgesloten door een gebogen, half kegelvormig dakschild dat tot vlak boven de vensters loopt. Rechts van de erker bevindt zich op de verdieping een inpandig balkon, waartoe openslaande deuren toegang geven. De borstwering van het balkon is gepotdekseld evenals de binnenwanden. De rieten kap welft over het balkon heen.

In de noordwestgevel springt de gevel naast de erker driehoekig naar binnen. De plint is ter plaatse echter rechtdoor getrokken, zodat hierboven een driehoekige bloembak is ontstaan. Evenals de driehoekige portiek bij de entree is ook dit deel met een kwart-cirkelvormige lijst aan de bovenzijde afgesloten. Tussen de bloembak en de entree-portiek zijn drie gekoppelde vensters geplaatst voorzien van bovenlichten met glas-in-lood. Aan de onder- en bovenzijde van de bovenlichten is een zware, buiten het kozijn springende, latei aangebracht. Hierboven is de gevel gepotdekseld en bevindt zich op de verdieping een aan de bovenzijde halfrond gesloten dubbel venster.

Waardering

De villa is van algemeen belang als onderdeel van het complex van villa en paardenstal aan de Herdersweg te Laren en als merendeels gaaf bewaard voorbeeld van een woonhuis uit de jaren '20 van de 20ste eeuw, opgetrokken in de Gooise landhuisstijl. Daarnaast heeft het pand tezamen met het pand aan de Herdersweg 22 ensemble- en situationele waarde vanwege de karakteristieke situering aan de rand van de heide en de integratie van architectuur en natuur, die onder meer tot uitdrukking komt in de glooiende noklijn. Tevens is het pand van belang als karakteristiek onderdeel uit het oeuvre van architect W. Hamdorff.